D66 maakt 200 miljoen vrij voor arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen.

D66 wil zelfstandigen verleiden om zich vaker te verzekeren voor arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). De WIA (Wet Inkomen en Arbeid) moet daarom open gesteld worden voor alle zzp’ers. “Met een collectieve regeling, uitgevoerd door het UWV, moet het veel gemakkelijker worden voor zzp’ers om zich te verzekeren voor langdurige arbeidsongeschiktheid” zo stelde Kamerlid Steven van Weyenberg gisteren tijdens een verkiezingsdebat tussen zzp-woordvoerders, georganiseerd door ZZP Nederland, Zelfstandigen Bouw en MKB Belangen.

Omdat deelname van zzp’ers naar alle waarschijnlijk niet kostendekkend is, gaat dit plan mogelijk 200 miljoen per jaar kosten, zo heeft de partij laten uitrekenen. Aan een verplichte deelname wil Van Weyenberg niet. “Ik wil verleiden, niet verplichten”.

De verzekering moet lopen tot aan de AOW leeftijd. De looptijd is wezenlijk anders dan in andere voorstellen, waarbij bijvoorbeeld de uitkeringsperiode beperkt blijft tot twee jaar, gelijk de doorbetaling bij ziekte bij werknemers. Van Weyenberg heeft het hier overigens wel over een basisverzekering en geen verzekering op basis van het inkomen. Die zou een stuk duurder  uitvallen.

Gemengde reacties, langs ideologische lijnen

Vanuit de andere partijen kwamen gemengde reactie op het D66 voorstel. Reacties die ook gelijk de ideologische verschillen ten aanzien van de zelfstandigen laten zien.

Zo ziet Mei Li Vos (PvdA) meer in een collectieve verplichte deelname van iedereen. “Dat versterkt de solidariteit en maakt het ook gelijk een stuk goedkoper. In dit voorstel zullen mensen met een laag risicoprofiel, die vaak ook een hoger inkomen hebben, buiten het systeem. Dat drijft de prijs op voor wie zich wel verzekert”.

Ook het CDA van Pieter Heerma wil een verplichte AOV. Hij ziet niet zo veel in het idee van D66 om de verzekering via het UWV te laten lopen. “Dat lijkt me geen garantie voor succes”, zo stelde hij eufemistisch. In het plan van het CDA komt de uitvoering van een verplicht basisstelsel voor arbeidsongeschiktheid in handen van private verzekeraars. “Die krijgen een acceptatieplicht, wat bijvoorbeeld belangrijk is voor oudere zzp’ers. Maar dat werkt alleen als er ook een deelname plicht is”.

Ook partijen als de ChristenUnie, SP en GroenLinks zijn voor een verplicht AOV. “Ons uitgangspunt is: we sluiten niemand uit. Dat geldt ook voor de AOV”, aldus Nico Drost van de ChristenUnie. Mahir Alkaya van de SP maakt duidelijk dat zijn partij zoveel mogelijk alle verschillen tussen werknemers en zelfstandigen worden weggenomen “Om verdringing en uitbuiting tegen te gaan, moet er een gelijkwaardig speelveld komen. Dat worden zzp’ers niet meer ingezet vanuit kostenoverweging maar vanwege hun toegevoegde waarde.”

Aan de andere kant van het politieke spectrum voelt Erik Ziengs (VVD) niets voor een verplichting: “Ik krijg de kriebels van twee woorden als het gaat over zzp’ers. En dat is ‘verplicht’ en ‘collectief’. Ik hoor in het plan van D66 in ieder geval dat het niet verplicht is, dat is winst. Je moet zelfstandig ondernemers niets opdringen.” Het CDA reageerde door te stellen dat we de ogen niet moeten sluiten voor wat er mis gaan in de zzp-markt. Te veel onverzekerden leidt tot schrijnende toestanden, aldus Heerma. Daarnaast werkt het feit dat zelfstandigen zich niet verzekeren volgens Heerma tot ongewenste prijsconcurrentie, met name aan de onderkant van de arbeidsmarkt. “We moeten echt af van de tweedeling tussen kansrijke en kansarme zzp’ers.”