Waarom leeftijd bij ondernemers geen rol speelt

‘Leeftijd bestaat niet in ondernemerschap’, zegt Leni Minderhoud stellig. De initiatiefnemer van het platform 45plusondernemer.nl gelooft niet dat hoe oud je bent verschil maakt voor je kansen als ondernemer. ‘Echt niet’, zegt ze. ‘Ik ben op mijn 52ste voor mezelf begonnen, na jarenlang in loondienst te hebben gewerkt. Ik heb gewoon mijn baan opgezegd. Nu ben ik 60. Maar ik krijg nog volop opdrachten. En nooit, in al die jaren, heeft er ook maar één opdrachtgever naar mijn leeftijd gevraagd.’

De beeldvorming over ouderen kent ze zelf goed. Ouderen zouden minder flexibel zijn, minder aanpassingsvermogen hebben, eerder ziek en eerder moe. ‘Allemaal niets van waar’, zegt Minderhoud. ‘Maar die beeldvorming bestaat al zo lang, die verander je natuurlijk niet zomaar.’ Eén voordeel: als ondernemer heb je dus ook een stuk minder last van die beeldvorming. Gewoon, omdat het helemaal niet speelt.

Over 2 jaar is de helft 55-plus

In 2019, dus al over 2 jaar, is de helft (!) van de Nederlanders 55-plus. De arbeidsmarkt past zich langzaam aan die onvermijdelijke demografische trend aan. De gemiddelde leeftijd waarop we met pensioen gaan stijgt, steeds meer ouderen werken langer door. Of het nou in loondienst is, of als zelfstandige.

Want dat het juist de ouderen zijn die verantwoordelijk zijn voor de groei van het aantal zzp’ers in Nederland, dat is wel duidelijk. Was in 2004 de helft van de zzp’ers boven de 45 jaar, in 2014 was dat al opgelopen tot 55 procent, en de trend zet door. Zzp’ers zijn relatief ouder dan de rest van de beroepsbevolking: 58 procent is boven de 45, tegen 42 procent van de andere werkzame personen.

Toegegeven: vaak gaat het om min of meer ‘gedwongen’ zzp-schap, door bijvoorbeeld ontslag en daarna geen regulier werk meer kunnen vinden. Maar even zo vaak gaat het om de goed presterende hoogopgeleide, die meer kansen ziet als zelfstandig adviseur dan bij een baas.

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2016/46/toename-aantal-zzp-ers-stokt

Het tarief stijgt ook

Op de reguliere arbeidsmarkt kampen ouderen met het imago dat ze duur zijn (in verhouding tot hun productiviteit). Op de flexmarkt speelt dat veel minder: zelfstandigen zien hun tarief gemiddeld zelfs stijgen totdat ze 56 jaar zijn, zo blijkt uit onderzoek. Pas daarna neemt het tarief geleidelijk af. De opdrachtgever is bij zelfstandigen dus blijkbaar wel bereid om iets meer voor een oudere te betalen.

Het gaat als zelfstandig ondernemer dan ook nooit om je leeftijd, maar altijd om de kennis en expertise die je inbrengt

Van een profvoetballer weten we: die heeft zijn piek echt wel voordat hij 30 is. Maar hoe geldt dat voor de zelfstandige professional? Over de productiviteit van ouderen is veel te doen, en het is ook vaak onderzocht, maar het is moeilijk harde conclusies te trekken. Je IQ is betrekkelijk constant tot je 65ste, dat is zeker. Dus daar hoef je niet bang voor te zijn. Andere vaardigheden nemen wel (iets) af. Zo is er in ieders leven wel een fase te ontdekken dat je op de toppen van je kunnen presteert, waarna een zeker verval optreedt. Maar wanneer die piek precies ligt? En hoe groot dat verval is? Dat is voor iedereen anders. En na die ene piek zijn er ook weer nieuwe pieken mogelijk, op andere gebieden.

Kennis en expertise altijd voorop

‘Het gaat als zelfstandig ondernemer dan ook nooit om je leeftijd, maar altijd om de kennis en expertise die je inbrengt’, aldus Minderhoud.

Eind juni verschijnt van haar een boek over (en voor) ervaren professionals die de stap naar ondernemerschap zetten. ‘Ik begeleid zelf dertigers, veertigers, vijftigers in de eerste stappen op het ondernemerschap. Sommigen zijn ontslagen, sommigen hebben gewoon nog een baan. Ik zie zelden dat leeftijd een rol speelt bij of ze succesvol zijn of niet. Juist de mensen met veel bagage schoppen het vaak ver. Het is ook erg afhankelijk van je vakgebied. Ik zit zelf in de coaching. Daar helpt wat levenservaring over het algemeen wel, ja. Maar dat geldt natuurlijk niet overal even sterk.’

Klaar met doormodderen

Volgens Minderhoud liggen er desondanks ‘altijd kansen, oplossingen en mogelijkheden om je talenten en creativiteit in te zetten’. Haar boek is naar eigen zeggen dan ook vooral bedoeld voor ‘ervaren professionals’ die ‘klaar zijn met doormodderen, doodlopende wegen, reorganisaties en (dreigende) ontslagen’. Ze wil mensen vooral oproepen ‘serieus werk te maken van hun talenten en verlangens.’

De nieuwe economie heeft namelijk meer creatieve ondernemers nodig, zegt ze. ‘En iedereen is creatiever dan hij of zij zelf vaak beseft. Ondernemen is voor iedereen te leren, daar ben ik van overtuigd. Als je maar een open mind hebt’. En, zo houdt ze met name de oudere starter voor:’… het merendeel kun je al!’

(tekst: Peter Boerman)