De ‘platform-medewerker’ rukt op. Waar blijft de regulering?

De platformwerker rukt op, met de bezorgers van Deliveroo of Foodora als meest zichtbare vorm in het straatbeeld. Minder zichtbaar zijn de garderobe- of toiletmedewerkers van Temper die recent in het nieuws waren. Vorig jaar becijferde TNO dat al bijna 1 op de 5 Nederlanders tussen de 16 en 70 jaar op enig moment geprobeerd heeft werk te vinden via platforms als Ubereats, Freelancer, Roamler of Uurtjeover. Zoveel soorten, zoveel smaken.

Engeland is verder

Engeland is daarin (nog) verder. Daar werken inmiddels 1,2 miljoen mensen on demand via een platform, zo bleek uit het eerder dit jaar verschenen rapport ‘Good Gigs’  van de prestigieuze denktank RSA. En vorige week verscheen ‘Good Work’, een rapport vol met beleidsaanbevelingen om de miljoenen Britten met tijdelijke contracten meer sociale zekerheden te bieden. Het FD besteedde er uitgebreid aandacht aan. Hoe het precies moet gebeuren is nog wat onduidelijk, maar het rapport stelde dat maaltijdbezorgers van Deliveroo en taxichauffers van Uber dezelfde rechten en zekerheden moeten krijgen als werknemers in vast dienstverband. Zo moeten ze bijvoorbeeld aanspraak kunnen maken op minimaal 1,2 maal het minimumloon (7,50 pond per uur in 2017).

Al bijna 1 op de 5 Nederlanders heeft ooit geprobeerd werk te vinden via digitale platforms

Voorbij de patstelling

Beide rapporten zijn zeer lezenswaardig en stappen over de traditionele patstelling heen. De patstelling tussen aan de ene kant de voorstanders en optimisten die platforms zien als innovatieve, nieuwe vorm van werken, die je toch niet kunt tegenhouden. Aan de andere kant diegene die stellen dat platforms de nieuwe werkenden vooral exploiteren en rechten van werknemers uithollen en dat je ze daarom dus de voet zoveel mogelijk dwars moet zetten.

Ergens in het midden

Net als beide rapporten doen, schaar ik mij ergens in het midden. Platforms kúnnen volgens mij de arbeidsmarkt democratiseren. Dat is de positieve kant. Het biedt mensen een laagdrempelige toegang tot werk. Maar de platformeconomie roept ook grote vragen op.  Over de status van de werkzaamheden en de voorwaarden waaronder men werkt. Over de bescherming die ook aan deze nieuwe werkenden geboden moet worden. En over een gelijk speelveld. ‘Zelfstandigen’ zoals bij Temper, die zich over je jas bekommeren of de toiletten schoonmaken. En dat met steun van de Belastingdienst. Ik geloof er niets van. Dat wordt een rommeltje.

‘Zelfstandigen’, die zich over je jas bekommeren. Ik geloof er niets van. Dat wordt een rommeltje.

Eerlijke balans tussen rechten en plichten gewenst

Ik onderschrijf dan ook van harte twee aanbevelingen in het meest recente rapport. De eerste stelt dat iedere arbeidsrelatie een eerlijke balans tussen rechten en plichten moet kennen, een zelfde minimumniveau van bescherming, en mensen in staat moet stellen zich te ontwikkelen. De tweede aanbeveling roept op om te komen tot ‘principles of good work in the gig economy’ in samenwerking tussen overheid en de sector.

Het Wilde Westen is geschiedenis

Ik ben het daar van harte mee eens. In die zin kunnen zij en wij denk ik ook leren van de historie van het uitzenden. Ook dat was er ooit plots. En ook dat ging destijds gepaard met veel discussie. Maar uiteindelijk is het met het uitzendwerk behoorlijk goed gekomen. Wat we daar dan van kunnen leren? Nou, bijvoorbeeld dat om duurzaam te groeien regulering nodig is. Uitzenden is nu goed geregeld. Dat geldt niet voor werk via de huidige platforms. Dat moet denk ik hoognodig veranderen. De tijd van het Wilde Westen is voorbij.