Wat staat er eigenlijk in het ‘sociaal akkoord’ waar AVV en ONL mee zijn gekomen?

ZZP-verzekeringen met een opt-out. En een Werkenden Ontwikkelings Wet (WOW), waarmee iedereen eigen scholingsbudget krijgt. Dat zijn enkele opvallende punten in het ‘Sociaal Akkoord’ dat ONL en AVV hebben aangeboden aan formateur Zalm.

De grote werkgevers- en werknemersorganisaties slagen er maar niet in om samen tot een nieuw sociaal akkoord te komen. Dan doen wij dat toch, dachten ze bij ondernemerspartij ONL en AVV, het Alternatief voor Vakbond.

Oud-PvdA-Kamerlid Mei Li Vos is inmiddels weer actief bij de ooit door haar opgerichte AVV. Zij ging rond de tafel zitten met ONL-voorzitter Hans Biesheuvel. Samen lukte het hen wel om met een stuk te komen vol met voorstellen voor zo’n beetje alle hete hangijzers op de arbeidsmarkt. ‘We schudden de polder op met een aantal radicale voorstellen’, zo vat AVV het samen.

De twee mogen in de polder misschien bescheiden partijen zijn, ze weten nog wel hoe de publiciteitsmolen werkt. Bij de NOS en in Nieuwsuur mochten de twee meteen aanschuiven om te zeggen hoe het volgens hen beter kon in de polder.

Maar hoe radicaal zijn hun voorstellen nou echt? Oordeel vooral zelf. Hieronder vatten we de meest opvallende standpunten nog maar eens handzaam samen:

Over het ontslagrecht: lichter voor kleine bedrijven

De kloof tussen vast en flexibel werk moet verkleind worden.
De transitievergoeding voor werknemers verandert in een ‘degressieve ontslagvergoeding’. Dit met het uitgangspunt: hoe korter het contract, hoe meer vergoeding iemand naar rato opbouwt. Dit zorgt voor zekerheid én wendbaarheid op de arbeidsmarkt, stelt het Akkoord. Enerzijds maakt dit het aanbieden van lange contracten relatief aantrekkelijker. Anderzijds zorgt dit ervoor dat ouderen mobieler worden.
Er komt de mogelijkheid om een contract voor langere tijd af te sluiten, zonder dat dat meteen ‘voor onbepaalde tijd’ wordt. Een contractduur van 4 tot 7 jaar moet mogelijk zijn, en dat moet ook met 1 jaar verlengd kunnen worden. Ontbindt de werkgever zo’n contract, dan moet de opgebouwde ontslagvergoeding worden uitgekeerd.
Er komt een apart ontslagrecht voor bedrijven met minder dan 50 werknemers. Bij zulke bedrijven wordt de ontslagvergoeding gemaximeerd op 2 maanden loon. Zo moet worden voorkomen dat door het ene ontslag de kosten zo hoog oplopen dat nog meer ontslagen nodig zijn. Met het huidige ontslagrecht gebeurt dat vaak wel.
Rechters krijgen een ruimere mogelijkheid om naar hun eigen oordeel een ontslag toe te kennen als het ‘kennelijk onwenselijk’ is om de arbeidsverhouding voort te zetten.
Werknemers bij kleine werkgevers moeten een langere opzegtermijn kunnen krijgen. Werkgevers moeten hierdoor niet al te snel met een moeilijk vervulbare vacature achterblijven.

Over duurzame inzetbaarheid: wow

De huidige, weinig gebruikte O&O-fondsen worden samengevoegd tot één publiek fonds, het Ontwikkelfonds. Werkenden en zzp’ers moeten hier maandelijks een kleine premie inleggen (werknemers via hun werkgever, zzp’ers via de belastingen).
Zzp’ers krijgen een opt-out om zelf hun ontwikkeling vorm te geven
Iedere werkende krijgt inzicht in het zelf opgebouwde tegoed en kan het naar eigen inzicht besteden
Deze wet wordt genoemd: het Werkenden Ontwikkelings Fonds (WOW)

Over zzp’ers: laagdrempelig verzekeren, met opt-out

Laagdrempelige verzekeringen moeten het voor zelfstandigen aantrekkelijk maken zich voor arbeidsongeschiktheid te verzekeren. Opt-out-regelingen moeten voorkomen dat zij hiertoe gedwongen worden.

Over pensioenen: van vaste uitkomst naar vaste premie

De pensioenen in de zogeheten ‘tweede pijler’ veranderen van een vaste uitkomst naar een vaste premie. Dat betekent: je weet niet meer precies hoe hoog je pensioen per maand wordt. Wel hoe groot de totale pot is die je opbouwt.
Het pensioen blijft een levenslange uitkering, maar je mag zelf bepalen wanneer je begint die te laten uitkeren.

Meer zekerheid, minder risico

ONL en AVV zeggen te pleiten voor ‘nieuwe afspraken’ waarbij enerzijds werkgevers minder risico lopen en anderzijds flexwerkers meer zekerheid krijgen. Uiteindelijk moeten zo de lusten en lasten op de arbeidsmarkt weer beter verdeeld worden. De twee hebben hun document gisteren aangeboden aan de formerende partijen en formateur Gerrit Zalm. Ze hopen veel van hun standpunten terug te zien in een nieuw regeerakkoord. De timing was in elk geval goed, want de toekomst van de arbeidsmarkt lag net op de formatietafel.

Tot mislukken gedoemde afspraken voorkomen

Naast de (vele) voorstellen om de arbeidsmarkt te moderniseren, bevat het Sociaal Akkoord van AVV en ONL ook een oproep aan het nieuwe kabinet. De twee willen dat de partijen een breed draagvlak in Nederland zoeken als het gaat om de toekomst van de arbeidsmarkt. Ze noemen daarbij met name belanghebbenden als arbeidsrechtsadvocaten, kantonrechters, arbeidseconomen, pensioendeskundigen, politieke jongerenorganisaties, verenigingen van vakmensen of coöperaties van zzp’ers.

Door hen allemaal bij het nieuwe beleid te betrekken, zo stellen ze, ‘wordt het draagvlak vergroot’. Maar dat niet alleen, sneren ze nog even: ‘zo wordt hopelijk ook voorkomen dat mogelijk onuitvoerbare of tot mislukken gedoemde afspraken tot regelgeving worden gemaakt.’ Waarmee ze ongetwijfeld doelen op de Wet DBA. Een onderwerp dat ze samen trouwens ook angstvallig hebben verzwegen.

avv, onl, sociaal akkoord, zzp-beleid, zzp-politiek