“De zzp’er heeft meer bescherming dan je denkt”. Nuttig overzichtje, ook voor opdrachtgevers.

Jaap van Slooten, partner bij Stibbe advocaten en Hoogleraar arbeidsrecht, wees vorige week in een column in het FD op het feit dat ook werkenden zonder formele arbeidsovereenkomsten bescherming genieten, die vergelijkbaar is met die van werknemers. Dat naar aanleiding van de lopende discussie of er nu wel of niet een ‘tussen-categorie’ moet komen voor onder andere zelfstandigen zonder personeel.

In deze presentatie zet hij op een rij welke bescherming dat nu precies is. Een nuttig lesje arbeids- en vermogensrecht voor zowel zelfstandigen als hun opdrachtgevers.

Arbeidsrechtelijk

Van Slooten wijst erop dat allerlei wetten, hij noemt onder andere de Arbowet, Arbeidstijdenwet, Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag en de Wet Huis voor klokkenluiders, ook  van toepassing zijn indien er geen arbeidsovereenkomst is. Er moet wel enige mate van gezag of leiding zijn, maar dat is, zo stelt Van Slooten subtiel, ook bij zzp’ers vaak het geval.

Vermogensrechtelijk: rechten bij opzegging en concurrentiebeding

Het algemeen vermogensrecht biedt basisbescherming aan zzp’ers op het vlak van aansprakelijkheid (zowel voor schade aan hemzelf of schade door hem toegebracht), loondoorbetaling en in het geval van opzegging.

Over die opzegging schrijft Van Slooten: “Indien er niets over opzegging is afgesproken, is de opdrachtgever daartoe wel gerechtigd, maar alleen met inachtneming van een redelijke opzegtermijn. Soms moet daarnaast ook nog schadevergoeding worden betaald.”

‘Redelijk’ is zo’n zalige juridische term die voor velerlei uitleg vatbaar is. Reden genoeg om als opdrachtgever dus vooraf in een overeenkomst maar duidelijk te zijn.

Als gevolg van de contractsvrijheid kan een zelfstandige onder omstandigheden (bijv. persoonlijke arbeid) dezelfde bescherming genieten als werknemers bij een concurrentiebeding.

Europese bescherming: geen belemmering om bij opdrachtgever in dienst te gaan.

Het Europese Hof van Justitie heeft vorig najaar geoordeeld dat het werknemersbegrip in het kader van Europese richtlijnen soms breder is dan dat van de nationale wetgeving.  Dat betekent dat een nationale rechter het – wijdere – Europese werknemersbegrip moet toepassen.

Een actueel voorbeeld hiervan is dat de Hoge Raad dit principe heeft toegepast bij de uitspraak dat het  “belemmeringsverbod uit de Waadi” (waarmee het uitzendkrachten niet verboden mag worden om na afloop van de uitzendperiode in dienst te gaan bij de opdrachtgever) ook van toepassing is voor zzp’ers. Relevant dus voor opdrachtgevers die zzp’ers inhuren via een broker, zegt Van Slooten.

Een gewaarschuwd mens…

Als zelfstandigen rechten hebben die afgeleid zijn van de rechten die werknemers hebben… Voor sommige puristen onder de zelfstandigen is dat een gruwel. Maar misschien toch handig om te weten. En dat geldt zeker voor opdrachtgevers.