De 3 belangrijkste lessen om meer geluk uit je onderneming te halen

De dag dat ik me inschreef bij de Kamer van Koophandel staat me nog helder voor de geest. Wat voelde ik mij trots. Eindelijk doen wat ik altijd al wilde doen: teksten schrijven, redigeren en later mensen leren om zelf verhalen te produceren. Binnen een half uur stond ik weer buiten, met een afdruk van het handelsregister en bomvol energie om er wat van te maken. Mijn website was in no time in de lucht. Het enige wat ik nodig had was mijn computer. En binnen drie maanden kon ik al mijn baan opzeggen.

Beginnen is makkelijk

Laten we eerlijk zijn. Beginnen is relatief makkelijk, afhankelijk van welke business je kiest en hoezeer je hecht aan zekerheden. Maar in de eerste drie jaar stoppen veel ondernemers. Kennelijk is het toch niet zo makkelijk om vol te houden. Dus: hoe lukt het anderen wel? De afgelopen jaren mocht ik veel zelfstandig ondernemers helpen. Met het verhaal van hun bedrijf, het bedenken van nieuwe diensten of met gewoon weer overzicht krijgen in hun situatie.

Zelf zit ik ook regelmatig bij een sparringpartner of coach. Want wat blijkt? Hoe langer je bezig bent met zelfstandig ondernemerschap, hoe moeilijker het soms is om de motivatie erin te houden. Zelfs als je in de gelukkige hoedanigheid bent dat je van je hobby of passie je werk kon maken – wat geldt voor pakweg het gros van de zzp’ers onder ons.

Wanneer is onze motivatie minder?

We worden omringd door succesgoeroes die roepen dat iedereen het kan maken. Dat klopt niet. In ieder geval niet op de manier zoals het vaak voorgeschoteld wordt. Alleen al je type business is bepalend voor wat je maximaal kunt bereiken (een tekstschrijver wordt nooit miljonair, tenzij hij misschien een bestseller schrijft). Dus een mega-inkomen verwachten terwijl dat gezien je business niet realistisch is, kan demotiveren als dit (logischerwijs) uitblijft.

Iets anders wat demotiveert is het idee dat we “de beste” moeten zijn in ons vak. Wees liever de meest enthousiaste

Iets anders wat demotiveert is de aanname dat we “de beste” moeten zijn in ons vakgebied. Er is in de werkelijkheid namelijk altijd wel iemand die beter is dan jij. Wees liever de meest enthousiaste, daar houden opdrachtgevers sowieso van. De gunfactor heb je dan al binnen.

Geen school leert je om te gaan met tegenslagen

Omgaan met tegenslagen is ook een ding. Niemand leert je dit op school. Dus als tegenslagen opeenvolgend roet in het eten gooien is je gevoel van teleurstelling soms groter dan je motivatie om door te zetten.

Tot slot kunnen privéomstandigheden ervoor zorgen dat je minder energie hebt en minder aankunt. Genoeg redenen dus waarom je motivatie niet altijd even groot is. Ik ben al bijna 10 jaar bezig als ondernemer, dus ik ken het klappen van de zweep. En inmiddels weet ik ook wat je kunt doen om (redelijk) gemotiveerd te blijven óf je motivatie te hervinden.

Zelfstandige met plezier

Hoe ik deze kennis heb verkregen? Door eerst heel lang te ervaren hoe het níet moet en een leuke crisis op mijn pad te krijgen. Mijn inzichten en ommekeer verwerkte ik in 2013 in 100 dagen dankbaarheid, dagboek van een zzp’er in crisistijd. Dit boek sloeg in als een bom. Na een hoop media-aandacht (everybody loves a loser) kreeg ik allerlei coachingsaanvragen van zelfstandig ondernemers. Het werd een nieuwe dienst en ik ging me een semester verdiepen in The Science of Happiness van de University of Berkeley.

Ik ontdekte daar dat de gelukswetenschap ons veel biedt als het gaat om plezier houden in ondernemerschap. Deze kennis gecombineerd met mijn eigen ervaring en dat van anderen verwerkte ik de afgelopen jaren in het boek Zelfstandige mét plezier dat zojuist verscheen. Graag deel ik hieruit de drie belangrijkste lessen om je te helpen omgaan met tegenslagen, plezierig te blijven ondernemen en meer kans te maken om je doelen te halen.

1: Definieer wat succes voor jou betekent.

Is succes voor jou echt een riant huis en inkomen of maakt jouw hart eerder een sprongetje als je betekenisvol werk kunt doen en anderen kunt helpen? Het geeft rust om te weten wat je persoonlijke succesdefinitie is zodat je hier je doelen op kunt afstemmen en realistisch in kaart kunt brengen wat er maximaal mogelijk is aan groei.

2: Leer omgaan met teleurstellingen.

Als je een van de velen bent die een opdracht kunt binnenhalen, is de kans groter dat je die niet krijgt. Het is dus gek als je hier ontzettend teleurgesteld van raakt. Leer gewoon van wat niet werkt, kies voor een andere tactiek, verhoog je inspanningen of kies een andere opdracht of doel dat je wilt halen. Bij ondernemerschap hoort risico’s nemen en een bepaalde mate van falen. Falen is het geheime ingrediënt van succes: het brengt in kaart wat wel en niet werkt. Obstakels omarmen en ermee dealen. Kwestie van omdenken.

3: Ga doelgericht te werk en vier successen.

Doelen moeten kloppen met je missie en die felbegeerde (doch realistische) stip op je horizon. Ze moeten ook passen bij je waarden, dan blijft het goed voelen. Laat je geen doelen in de schoot leggen die daar niet bij passen. ‘Nee’ zeggen tegen alles wat je van je eigen doelen afhoudt, is dus essentieel. Zo houd je energie en tijd over voor wat wél belangrijk is. En natuurlijk vier je elk behaald doel, want daar krijg je energie en motivatie van om de volgende stap in kaart te brengen en uit te voeren.

De auteur van dit blog, Alexandra Smith, groeide op ‘in het getto van Amsterdam’. Na de mavo haalde ze haar middenstandsdiploma en belandde ze uiteindelijk bij Radio 10 Gold. Vanaf haar 26e ging ze zowel Nederlands als theaterwetenschap studeren. Beide studies voltooide ze, waarvan de laatste cum laude. Na haar studies richtte ze haar bedrijf Fabel op. Als verhaalcoach en trainer storytelling helpt ze dagelijks grote, internationale organisaties (incl. het Europees Parlement) met verhalen, pitches en presentaties, maar ze coacht ook veel zzp’ers in hun ondernemerschap. Eind 2015 gaf ze een TEDx-talk over de schoonheid van imperfectie.