"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Overleg sociale partners over flex gestrand. Goed nieuws voor de zelfstandigen?

Al twee jaar overlegden de partijen in de polder over nieuwe regels voor de arbeidsmarkt. Maar het overleg is stukgelopen. Dat biedt waarschijnlijk wel een beter uitgangspunt voor de toekomst van de zelfstandigen.

Na bijna twee jaar overleggen is het werkgeversorganisaties en vakbonden niet gelukt om met een gezamenlijk plan te komen over de flexibilisering op de arbeidsmarkt. Het overleg in de polder daarover is vastgelopen. Het is nu aan de onderhandelaars voor een nieuw kabinet om met nieuw beleid en aangepaste regels te komen. Een wrange constatering misschien, maar dat kan wel goed nieuws zijn voor de zelfstandige professionals.

Deadline niet gehaald

SER-voorzitter Mariëtte Hamer heeft informateur Gerrit Zalm laten weten dat er geen nieuw ‘sociaal akkoord’ komt. Dat meldt onder andere het NRC. Zalm zou een deadline hebben gesteld van vóór 1 september.

De vakbonden willen meer vaste contracten door zzp’ers en flexkrachten duurder te maken. Werkgevers willen dat ontslag makkelijker wordt. Ook een CDA-plan om de doorbetaling van loon bij ziekte te verkorten, gekoppeld aan een verplichte verzekering voor zelfstandigen, was onderdeel van de onderhandelingen. “Wij wilden de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt aanpakken, werkgevers wilden de risico’s aan hun kant verkleinen”, zo verklaart FNV-voorzitter Han Busker in het NRC.

Volgens Hans de Boer is een “modern stelsel van contracten” nodig. “Daar zijn we niet uitgekomen.”

Werkgeversvoorzitter Hans de Boer noemt in diezelfde krant de uitkomst “erg jammer”. “We hebben er heel lang hard aan gewerkt en er zijn redenen om de knelpunten op de arbeidsmarkt op te lossen. Werkgevers moeten geen angst meer hebben om mensen een contract voor onbepaalde tijd te geven.” Volgens De Boer is daarvoor een “modern stelsel van contracten” nodig. “Daar zijn we niet uitgekomen.”

Goed nieuws?

Nu het overleg in de polder is vastgelopen ligt de bal geheel bij de formatiepartijen. Dat is misschien wel goed nieuws voor de zelfstandigen. Een akkoord tussen de sociale partners zou lastig te negeren zijn. In dat ‘grote polderspel’ dreigde een uitruil van belangen, waarbij de belangen van de groep zelfstandigen al snel vermorzeld zou worden.

In het ‘grote polderspel’ dreigde een uitruil van belangen, waarbij de belangen van de zelfstandige al snel vermorzeld zou worden

Voor het VNO zijn zelfstandigen soms ‘mede-ondernemers’, maar uiteindelijk toch vooral ‘leveranciers’ aan het groot bedrijf, die je nu ook weer niet te veel positie moet geven. Het MKB ziet zzp’ers niet zelden als lastige concurrenten die voordeel halen uit betere fiscale voorzieningen. Zeker in de top van de vakbonden wordt de ‘zzp-constructie’ toch vooral gezien als bijl aan de wortel van verworvenheden als het vaste contract en het sociaal stelsel.

Het is misschien geen garantie voor succes om het beleid richting de zelfstandige ondernemers dan maar in handen te leggen van de formerende partijen. Maar te hopen valt dat zij in elk geval een bredere en betere afweging van belangen maken.

Politiek moet kleur bekennen

Werkgevers, werknemers, zelfstandigen. Ze verdienen het allemaal dat de politiek een helder standpunt in neemt over de toekomst van de arbeidsmarkt en, voor ons, de positie van de zelfstandig ondernemende professional daarin. Dat is niet iets wat je moet overlaten aan (alleen) de sociale partners.

Het vraagt om visie en het lef om keuzes te maken.

Dat is toch wat je op zijn minst van gekozen volksvertegenwoordigers mag verwachten. Stel die kaders dus. Laat sociale partners – met daarin een goede vertegenwoordiging van 1,2 miljoen zelfstandig werkenden – vervolgens verder de details invullen. En niet andersom.

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

12 reacties op dit bericht

  1. Dat de doorgeschoten ZZP/flex schil “een bijl is aan de wortel van verworvenheden als het vaste contract en het sociaal stelsel” klopt in principe wel natuurlijk.
    Tijdens de formatie kunnen er makkelijk heldere afspraken gemaakt worden in grote lijnen en hoef je niet te “polderen”.

    Als ze meelezen (denk het niet): stel een maximum aantal uren in voor ZZP constructies die op locatie bij de klant uitgevoerd worden. Maximaal 2 dagen per week, of indien meer dagen per week, maximaal 500/1000 uur.
    En stel ook controleurs aan de komende tijd.
    Het kan toch gewoon niet zo zijn dat een zelfstandige 5 dagen per week op locatie bij de klant werkt, en dat ook nog eens jaren achter elkaar, wat voor zelfstandige ben je dan vraag ik me af.
    Wil je dat wel, dan gewoon een tijdelijk arbeidscontract (met hogere beloning dan vast contract en wellicht nog wat andere voordeeltjes)

  2. Beste Gerrit,

    Ik zou niet weten waarom dat (5 dagen per week op locatie bij de klant werkt) niet zou kunnen. In mijn vakgebied zijn (IT) zijn dat veel mensen. Klanten willen deze flexible schil. Nu heb je in de ICT verschillen in ‘inhuur’. A) zelfstandig professional of B) in loondienst bij een detacheerder. Gerrit door de kijk van jou heb jij liever dat de detacheerder de winst pakt dan de zelfstandig professional. De detacheerder mag wel de ‘winst’ pakken in het model dat jij schetst, maar de zelfstandig professional niet. De waarde die de detacheerde in veel gevallen toevoegt is eerder nul dan minimaal. Vreemd!

    Groet,
    Walter

  3. Wat Gerrit schrijft is de essentie van de commissie Boot. En overigens wat ik en vele anderen al langer schrijven. Blijft de capaciteit ten behoeve van een bepaalde klant onder een bepaald nivo (binnen een jaar), dan ben je gevrijwaard. In ieder geval van boetes; wellicht niet van correcties.

    Ga je toch meer dan bijv 800 uur binnen 12 maanden bij één klant zitten, dan geldt de wet DBA onverminderd. Geen nood voor de (echte) zelfstandigen, want die kunnen volgens een modelcontract werken; met natuurlijk de eigen verantwoordelijkheid om er ook echt volgens de inhoudelijke bepalingen van dat contract te werken.

  4. Volgens mij slaan zowel Gerrit als Eddy de spijker op zijn kop. En er lijkt mij bovendien geen andere manier.

    • Dank voor de bijval Eddy en Stef!

      @ walter

      Ik ben bekend met de ICT sector, en inderdaad, detacheerders voegen vrijwel niks toe, enkel dat ze de opdrachtgever wat ontzorgen. Regelmatig zetten detacheerders ook weer zzpers in….

      5 dagen per week mag wel, maar dat heeft niks meer met zelfstandigheid te maken natuurlijk.
      Uit je antwoord begrijp ik dat het jou vooral om het geld te doen is?
      (groot gelijk hoor, in loondienst bij detacheerder is geen vetpot, (auto’s van) alle managers moeten ook van jou tarief betaald worden)

      Als je nou gewoon een tijdelijk arbeidscontract afsluit met je opdrachtgever, met een fatsoenlijke beloning, die dus beter is dan bij vast contract, maar toch goedkoper is voor de opdrachtgever dan jou via deta in te huren, dan zou ik het als opdrachtgever wel weten.
      Slechts een standard contract voor tijdelijke medewerkers is dan nodig.
      De selectie van de juiste person, moet de opdrachtgever toch zelf doen, want de deta salesmanager weet vaak zeer weinig van de materie af en stuurt je toch op gesprek bij de eindklant.

      Stel dat je 80 euro per uur kost, dan is dat bij 1600 uur, 128.000 per jaar voor de opdrachtgever.
      Daaronder zijn nog hele mooie jaarsalarissen te bedenken en je hebt geen boekhouding meer nodig en geen last meer van de wet DBA die je achtervolt….
      Wellicht is er wel 30.000 te besparen voor de opdrachtgever. dat betekent dat ie voor iedere 3 externen er 1 gratis kan krijgen op deze manier!

  5. Conclusie van bovenstaande reacties is dat specialistische inhuur niet meer via zelfstandigen mogelijk is. Ofwel in dienst nemen en afscheid nemen na afloop project of via detacheerder / buro.

    En reacties veronderstellen dat ingehuurde in dienst wil en inhuurder dat ook wil. Aannames die niet kloppen.

    Dynamiek wordt weer eens met het badwater weggespoeld.

    Jammer

    • Marcel,

      Wat is er eigenlijk zo dynamisch aan 800+ uren opdrachten?

      Inhuur van zelfstandigen blijft volgens bovenstaande reacties ook gewoon mogelijk. Hopelijk in nieuw beleid tot een zekere projectduur gevrijwaard van naheffingen. Bij langdurige projecten zonder vrijwaring, maar met modelcontract.

  6. Beste reageerders,
    Wederom zie ik hier een discussie die kant noch wal raakt. Een opdrachtgever wil een deel van zijn werk uitbesteden aan een externe partij, dat kan een detacheringsbureau zijn of een zzp-er. Beide zijn bedrijven waarmee de opdrachtgever een overeenkomst aan gaat.
    Punt.
    Laten we nu eens ophouden met het betuttelen van de zzp-er want dat komt alleen maar voort uit jaloezie. Een zzp-er is duurder dan een werknemer dus de opdrachtgever zal hier allen gebruik van maken als de inzet tijdelijk van aard is, bijvoorbeeld ict projecten (die overigens wel jaren kunnen duren).

    • Ik zie dat toch anders Hans…

      Een opdrachtgever heeft een vacature die men zelf niet kan invullen, het uitbesteden is geen doel op zich natuurlijk (maar een middel), slechts het vervullen van de vacature en het betreffende (specialistische) werk gedaan krijgen is het doel.
      Op dit moment wordt dat vaak gedaan door voor de vacature een zzper in te huren, of iemand van een detacheerder in te lenen, Omdat de vacature zelf niet vervult kan worden, of dat men dat simpelweg niet wil, omdat men verwacht dat de duur toch maar tijdelijk is. (kan wel jaren zijn idd).
      Maar heel vaak betreft het gewoon een vacature, een baan, niet een omschreven opdracht met eigen resultaat verplichting in invul vrijheid.

      De opmerking over jaloezie begrijp ik niet, waarom zou ik als zzper jaloers zijn op zzpers die nu problemen met de wet DBA hebben?

  7. Nou Eddy daar kan ik je alles over vertellen… dynamiek genoeg.
    Eens met Hans. Ik denk dat 9/10 echte ICT projecten een doorlooptijd hebben van meer dan een jaar. En je werkt vaak aan meerdere projecten / opdrachten tegelijk. In die tijd loopt de zzp-er of het detacheringsbedijf meer risico dan iemand in vast- of tijdelijk dienstverband. Allerlei externe afhankelijkheden kunnen direct een risico zijn voor het project waardoor het project misschien wel stopgezet wordt en opdrachtgever besluit per direct met de inhuur te stoppen. En dan heb je als leverancier weinig meer in te brengen ook al heb je nog een contract van 3 maanden. Dat geldt ook voor de resultaatverplichting. Als de opdrachtgever daar goed op stuurt dan loopt je als externe medewerker ook meer risico om per direct bijvoorbeeld vervangen te worden. Daar mag je als leverancier ook voor betaald worden. Naar mijn mening zou er wel veel meer op resultaat gestuurd moeten worden. Uurtje factuurtje gaat vaak nog te makkelijk zie ik om mij heen. Er wordt vrij makkelijk verlengd zonder concrete resultaten af te spreken. Dat geeft ook een verkeerd beeld als het gaat om zelfstandig ondernemerschap bij zzp-ers. De model overeenkomst is wat mij betreft een goed begin tot het komen van betere afspraken tussen opdrachtgever en leverancier.

  8. Waarom mogen mensen niet gewoon vrij zijn om te kiezen hoe ze willen werken? Als ik ervoor kies om ZZP’er te worden en op basis van uurtje factuurtje te werken, dan is dat mijn keuze. Ik neem ontslag, word ZZP’er, geef daarmee mijn werknemersrechten en -verzekeringen op en neem mijn lot in eigen hand. De tarieven zijn ongeveer gelijk aan die van gedetacheerden of uitzendkrachten, er blijft alleen minder aan allerlei strijkstokken hangen. Ik sluit mijn eigen Arbeidsongeschiktheidsverzekering af, ga pensioensparen en ga lekker werken zoals IK dat wil. En het belangrijkste… ik ben VRIJ!

    In Nederland word je meteen betutteld. Word je in het keurslijf van een dienstverband gepropt en ben ik halve slaaf van mijn werkgever. Dat wil ik niet en met mij vele anderen niet, want er zijn niet voor niets zoveel ZZP’ers. Zowel ZZP’ers die resultaatverplichtingen aangaan als ZZP’ers die gewoon lekker uurtje factuurtje werken. Waarom moet Den Haag daar wat van vinden? Ik ben toch niemand tot last?

  9. Beste Pim,

    ik ben het helemaal met je eens. IN mijn optiek zijn er in de zzp-discussie altijd 2 zaken die worden vermengd:
    1. de marktwerking
    2. ons sociale stelsel
    In de marktwerking gaat het om vraag en aanbod en het is onverstandig om dit middels regels dicht te timmeren. Daar waar er een markt is, ontstaat er altijd een workaround
    In het 2e geval gaat het om ons sociale vangnet. Een zzp-er kiest ervoor om zijn rechten hiervoor op te geven, maar kan (worst-case-scenario) wel nog terug vallen op de bijstand.

    In plaats van de zzp-er en de markt te beteugelen, is het mijns inziens veel zinvoller om in te zetten op een aanvullend sociaal stelsel met verplichte deelname.

    Wat me tevens nog stoort in de meeste discussies: het gaat altijd over dé zzp-er, die veelal wordt neergezet als iemand die zijn geld gemakkelijk verdiend. Dit kan in een aantal gevallen waar zijn, maar in de zorg of bouw is dit toch écht een ander verhaal. Hier geldt ook dat je zo nu en dan mag twijfelen aan de vrijwilligheid waarmee iemand zzp-er is geworden.