Peter Boerman 11 september 2017 2 reacties Print ‘Stress is onderschat probleem onder zelfstandigen’Geen baas (meer). De vrijheid om je eigen tijd in te delen. Het leven van een zelfstandig ondernemer lijkt vaak zo zorgeloos. In werkelijkheid ontkomt ook de zelfstandige zelden aan stress. ‘Het zou goed zijn als ondernemers voor ze starten naast een bedrijfsplan ook een privéplan schrijven.’Hoe groot het probleem precies is, is moeilijk vast te stellen. Zzp’ers die overspannen zijn melden zich immers bij niemand ziek. Maar dat ook bij veel ondernemers de spanning en stress soms te veel wordt, zoveel is wel duidelijk. In elk geval bij Anne Annink, die eerder dit jaar op het onderwerp promoveerde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. ‘De meeste mensen in Nederland hebben steeds meer moeite om alle rollen te combineren die we in het leven willen vervullen, op een hoog niveau en een hoog tempo’, zegt ze. ‘We hebben last van een continue onderliggende stress, maar hebben dat zelf niet altijd zo door. Maar voor zzp’ers geldt dat nog eens sterker. Zij werken vaak langer door, want tijd is geld. Ze gaan ook niet naar de arboarts en hebben vaak geen arbeidsongeschiktheidsverzekering.’ Werk mee naar huis nemen Hoeveel zzp’ers daadwerkelijk uitvallen vanwege bijvoorbeeld een burn-out, is niet bekend. ‘Dat is moeilijk in kaart te brengen’, zegt Annink. ‘Wel weten we dat ondernemers aan de ene kant een betere werk/privébalans ervaren, doordat ze flexibel zijn. Maar aan de andere kant ervaren ze ook meer conflict tussen het werk en de thuissituatie, omdat ze het werk vaker mee naar huis nemen en zich er bovengemiddeld verantwoordelijk voor voelen.’ ‘Een flexibel zwangerschapsverlof zou meer passend zijn’ Zoveel mensen, zoveel zinnen, dat weet Annink ook. En dus wil ze ook niet generaliseren over de zo diverse groep zzp’ers die Nederland rijk is. ‘Dat is ook één van de conclusies uit mijn proefschrift: dat maatwerk nodig is. Neem iets als zwangerschapsverlof. Dat bestaat ook voor ondernemers, maar niet iedere ondernemer kan zomaar 16 weken het werk neerleggen. Dan kan dat betekenen dat zij in die periode klanten kwijtraakt. Het gaat niet alleen om de duur van het verlof, maar ook hoe je het als zzp’er kunt gebruiken. Een flexibel verlof zou meer passend zijn.’ Het gaat om het welzijn Niet dat klanten altijd, 24/7, voorop moeten staan, haast Annink zich te zeggen. Want waar het in de eerste plaats om gaat is toch het welzijn van de ondernemers zelf. Dat vertelt ze hen ook in de vele workshops die ze sinds haar promotie geeft. ‘Wat ik ondernemers meegeef is dat een werk/privébalans heel persoonlijk is. Ieders leven is anders en wat jou gelukkig maakt hoeft niet perse mij gelukkig te maken. Ik leer ondernemers hoe ze hun leven en de rollen die ze hebben in kaart kunnen brengen, hoe ze kunnen bepalen wat belangrijk voor hen is en hoe ze meer balans kunnen creëren door vooral mínder te doen. Focus op wat écht belangrijk is. Neem gas terug én onderneem de juiste acties.’ Maak ook een privéplan Haar idee: maak als ondernemer naast een bedrijfsplan ook een privéplan. ‘Het zou goed zijn als ze vooraf inzicht krijgen in hoe het ondernemen de rest van hun leven beïnvloedt. Intensief klantcontact betekent bijvoorbeeld dat je continu bereikbaar moet zijn. Dan ben je niet zo flexibel en vrij als je in eerste instantie wellicht denkt. Elke ondernemersfase kent zijn eigen uitdagingen. In het begin moet je misschien meer tijd investeren en maak je lange dagen. Maar als je eenmaal groter groeit, komen er ook weer meer verantwoordelijkheden bij. Daarvan mogen ondernemers zich meer bewust zijn voor ze starten. Een privéplan, naast een bedrijfsplan, kan dan helpen.’ Niet steeds maar twijfelen Ze adviseert daarnaast aan het gezin en naaste vrienden om niet constant twijfels uiten over de financiële continuïteit van de onderneming. ‘Hier worden ondernemers onzeker van en dit kan veel stress met zich meebrengen, zowel in werk als in privé.’ ‘Uit mijn onderzoek blijkt: hoe makkelijker het is om ergens te ondernemen, hoe meer balans tussen werk en privé ondernemers ervaren’ Er ligt ook een rol voor de overheid, ziet Annink, om stress en overspannenheid onder zelfstandigen te voorkomen. ‘In de eerste plaats helpt het als de overheid ondernemen makkelijker maakt’, zegt ze. ‘Uit mijn onderzoek blijkt dat hoe makkelijker het is om te ondernemen in een land, hoe meer ondernemers balans ervaren tussen werk en privé. Een bedrijf beginnen, een vergunning aanvragen, financiering krijgen, belastingen – het kan allemaal eenvoudiger. En dat scheelt dus stress.’ Ook lokale overheden hebben hierin een rol, zegt ze. ‘Gemeentes kunnen ondernemers veel meer vertrouwen geven en zo de werk/privébalans ondersteunen. Laten merken dat je als gemeente je ondernemers waardeert en wil begrijpen, dat kan al genoeg zijn. Erken de variëteit aan ondernemers en toon inlevingsvermogen door meer maatwerk te leveren en beschikbaar te zijn voor specifieke vragen.’ Iedere dinsdag van 19.00 tot 19.30 gaat Rens de Jong bij BNR Werkverkenners op zoek naar antwoorden op vragen over werk. In de uitzending van morgenavond gaat het om hoe overspannenheid tegen te gaan. Werkverkenners wordt mede mogelijk gemaakt door Brainnet, ondernemen, overspannen, stress Print Over de auteur Over Peter Boerman Peter Boerman was tussen 2016-2018 (eind)redacteur bij ZiPconomy. Hij is hoofdredacteur van Werf& ; over arbeidsmarktcommunicatie en recruitment. Hij is gefascineerd door de vraag hoe menselijk talent en organisaties bij elkaar worden gebracht, en wil met zijn verhalen bijdragen aan een wereld waarin mensen zoveel mogelijk van hun potentie kunnen verwezenlijken. Bekijk alle berichten van Peter Boerman
Zzp’ers leggen zichzelf ook nog wel eens onnodig die druk op heb ik het idee. Ik zie in mijn omgeving nog wel eens dat men vooral altijd wil kunnen zeggen dat het SUPER goed gaat. Dat is prima en is je gegund, maar als ik dan later vraag, “hoe was je vakantie?”, dan krijg ik te horen, “we hebben even een jaartje overgeslagen”. Het gaat dus zo goed dat het hele gezin niet op vakantie is geweest deze zomer… En daar kunnen allerlei andere redenen voor zijn natuurlijk, maar het komt een beetje vreemd op me over als ik in andere gesprekken dan getallen hoor waar je bijna duizelig van wordt, hahaha. Misschien gaat het dan toch niet zo goed, of men heeft alle geld in de nieuwe zakelijke auto gestopt of zoiets, ik weet het niet. Maar het legt wel onnodige druk op. Het hoeft niet altijd SUPER te gaan, gewoon prima is ook goed, beter zelfs, want al die stress is helemaal niet gezond. En zo druk zijn dat je niet meer met je gezin op vakantie kunt (al was het maar 10 dagen bv), lijkt me ook niet gezond. Zzp’ers moeten leren genieten van hun vrije bestaan, en daar ook gebruik van maken. Als je bv even 1 a 2 maanden geen opdracht hebt, geniet dan van die “vakantie” of ga thuis wat klussen, ook leuk ter afwisseling.
Misschien hoeven we toch niet 24 uur op 24 uur bereikbaar te zijn. Verwacht je klant echt dat je binnen de 3 uur een mail beantwoordt en binnen het uur terugbelt? Als klanten tegen mij zeggen dat het super dringend is, dan antwoord je best: dan had je eigenlijk gisteren moeten bellen. Freelancer zijn betekent naast je eigen privéplan opstellen ook je eigen grenzen duidelijk afbakenen aan de klant en je eigen grenzen indien nodig goed communiceren. Hoe ging het spreekwoord weer: werken om te leven en niet leven om te werken.
