Eerste reacties op het regeerakkoord: ‘positief kritisch’

Rob de Laat, voorzitter inhuur-intermediair-vereniging Bovib:

‘Het is goed dat er nu iets meer duidelijkheid is, al is er nog lang niet de volslagen duidelijkheid waar we met z’n allen naar op zoek zijn. De discussie is lange tijd te veel vertroebeld geweest door de onderkant van de markt. Met het minimumtarief wordt daar in elk geval helderheid gecreëerd. We hadden het zelf over een tarief van zo’n 20 euro, 200 procent van het minimumloon. Het kabinetsvoorstel van 15 tot 18 euro wijkt daar niet zoveel vanaf. En dan vind ik duidelijkheid belangrijker dan: waar ligt nou precies die grens?

De 75 euro voor het hoge tarief vind ik wel wat aan de hoge kant. Het gemiddelde tarief van onze leden is ongeveer 65 euro. Dat zijn over het algemeen geen mensen over wie je discussie hebt of ze echt zelfstandige zijn of niet. Is iemand die meer dan 40 euro factureert een probleem? Ik denk het niet. Onhandig vind ik ook zo’n stukje tekst over ‘reguliere inzet’. Is een ict’er bij een bank ‘reguliere inzet’? Zulke teksten leiden alleen maar weer tot onduidelijkheid, dat zou ik er het liefst helemaal uit hebben. Tarieven zijn helder. Nu introduceer je toch weer iets waarover je discussie kunt hebben.

Ik vind ook de overgangssituatie met betrekking tot de Wet DBA nog wel van belang. Het lijkt me een illusie dat er voor 1 juli 2018 een nieuwe wet hiervoor is gerealiseerd. Ik denk dat het toch van belang is hoe de Belastingdienst zich hier gaat opstellen. Is het in lijn met dit regeerakkoord? Dan gaat het denk ik de goede kant op.’

Jurrien Koops, directeur ABU:

‘Het nieuwe kabinet legt een goede basis voor de noodzakelijke hervormingen op de arbeidsmarkt. Het is een serieuze poging om de balans tussen vast en flexibel werk weer terug te brengen. Precies waar we om hebben gevraagd. Een aantal belangrijke belemmeringen om mensen aan te nemen verdwijnt. De nieuwe coalitie verlaagt de risico’s van werkgevers bij ziekte en arbeidsongeschiktheid van werknemers. De plannen maken het al met al aantrekkelijker om mensen in vaste dienst te nemen. Een goede zaak.

De ABU is voorstander van kleinere verschillen tussen vaste en flexibele contracten. Dat mag echter niet ten koste gaan van een goed gereguleerde vorm van flexibel werken, namelijk uitzendwerk. Gelukkig staan voor het nieuwe kabinet uitzenden en detachering ook niet ter discussie. Dat is goed nieuws en dat doet recht aan de bijzondere functie van onze branche als banenmotor en opstap voor mensen naar werk.

Of de ‘opdrachtgeversverklaring’ de vastgelopen zzp-markt gaat vlottrekken, moet nog blijken. De crux zit in de details

We zijn ook blij dat payrolling kan blijven bestaan. We delen de wens om payrolling te reguleren, met name de oneigenlijke vormen van payrolling die bedoeld zijn om te concurreren op arbeidskosten. Payrolling is en blijft bedoeld om werkgevers te ontzorgen. Niets meer en niets minder. Wij gaan graag met het nieuwe kabinet en sociale partners om tafel voor de verdere uitwerking van het wetsvoorstel.

Ik vind ook dat het nieuwe kabinet serieus werk maakt van de positie van zelfstandig ondernemers. Ze gaan onderzoeken of er een ondernemersovereenkomst kan komen in het Burgerlijk Wetboek. Eén van de zaken waarvoor de ABU eerder dit jaar al een pleidooi hield. Ik weet echter nog niet of met de nieuw te ontwikkelen ‘opdrachtgeversverklaring’ opdrachtgevers vooraf duidelijkheid en zekerheid krijgen over de inhuur van zelfstandigen. Of dit de vastgelopen zzp-markt gaat vlottrekken, moet nog blijken. De crux zit in de details. Deze bepalen immers hoe makkelijk het gaat worden om een zelfstandige in te huren.’ 

Mei Li Vos, voormalig PvdA-Tweede Kamerlid, bestuurder AVV, Alternatief voor Vakbond:

‘Ik ben een optimistisch mens en zie veel goede dingen terug. Zoals: het oneigenlijk gebruik van payrolling wordt aangepakt, vaste contracten worden meer gestimuleerd, en werknemers bouwen al vanaf dag 1 een ontslagvergoeding op. Over zzp’ers vind ik het minimumtarief een goed voornemen. Als je zo’n grens stelt, krijg je natuurlijk ook altijd weer nieuwe grensgevallen. Dat bedrijven bijvoorbeeld zzp’ers voor 19 euro gaan inhuren. Maar goed, dat hou je altijd. En er zijn ook grote groepen die niet met een uurtarief werken, zoals journalisten. Die werken soms ook voor een schijntje. Hoe ga je daar dan mee om?

Ik heb nog wel veel vragen over de uitwerking. Bijvoorbeeld over de zelfstandigenaftrek: hoe gaan ze daar nou mee om? Dat ze de doorgeschoten flexibilisering willen aanpakken, vind ik op zich goed. En ook wel positief verrassend, voor deze toch rechtse coalitie. Maar een echte visie op de moderne werkende? Die ontbreekt nog wel, vind ik.

Dat ze de doorgeschoten flexibilisering willen aanpakken, vind ik op zich goed. En ook wel positief verrassend, voor deze toch rechtse coalitie.

Wat ik verder ook heel erg mis, is iets over scholing. Met Nederland als kenniseconomie gaat het goed. Maar zzp’ers blijven hierbij achter; die scholen zich niet tot nauwelijks. Zeker met D66 in de coalitie had ik daarover toch wel iets verwacht. Maar goed, misschien komt dat nog. En dit laat ook ruimte aan de Tweede Kamer om nog zelf dingen in te vullen, en dat is natuurlijk ook alleen maar te prijzen.’

Tjebbe van Oostenbruggen, directeur Brainnet:

‘Ik ben positief kritisch over de plannen. Het goede nieuws is dat alle rafelranden van de Wet DBA weer besproken gaan worden. Ik ben ook eens met het minimumtarief om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, en het maximumtarief waarboven een opt-out mogelijk is. Ik vind dat tarief van 75 euro wel wat hoog, maar goed, iets is beter dan niets, en dan hebben we in elk geval iets om over te praten.

‘Als je de webmodule helemaal overlaat aan de Belastingdienst, houd ik wel mijn hart vast’

Ik ben wel kritisch over het woord ‘webmodule’. Als dat een heldere lijst ja/nee-vragen wordt, dan kan het gaan werken. Maar als je het helemaal overlaat aan de Belastingdienst, houd ik wel mijn hart vast. Termen als ‘gangbaar in de branche’, dat schept alleen maar nieuwe onduidelijkheid, die moet je voorkomen. Maar als er vragen komen als: ‘Heeft u meerdere klanten?’ én ‘Heeft uw inzet een kop en een staart?’, dan is heus niet iedereen het ermee eens, maar dan hebben we in elk geval wel weer duidelijkheid. En heldere, eenduidige criteria, die voor iedereen gelijk zijn, dat is nu echt het allerbelangrijkste.’

Hermine Veerbeek, bestuurslid Raad voor Interim Management (RIM):

‘Wij zijn blij dat er in het voorstel voor een vervanging van de modelovereenkomsten meer heldere, concrete criteria staan. Al is ondernemerschap niet snel te vatten in Ondernemerschap. Met een grens van 75 euro voor de opt-outvariant weten we waar we aan toe zijn. De term ‘reguliere bedrijfsactiviteiten’ is wel voor meerdere uitleg vatbaar. Al is interim-management per definitie niet regulier. Lastiger vinden we de maximumtermijn van 1 jaar. Een deel van de opdrachten gaat nu eenmaal over langdurige veranderprocessen. We gaan ons er verder in verdiepen.’

Reinier Castelein, voorzitter vakbond De Unie:

‘Het is gewoon een werkgeverskabinet. Er wordt alleen maar werk gemaakt van het langer uittesten van werknemers, ze later aannemen, makkelijker kunnen ontslaan en zo goedkoop mogelijk laten vertrekken. Er wordt niet gewerkt aan de banen van 2030. Over vast en flex en zzp is geen keuze gemaakt. Het ontslagrecht versoepeld, de proeftijd verlengd en vaste contracten zijn weer verder weg. Als je dat bij elkaar optelt wordt de toekomst voor de middengroepen alleen maar onzekerder. Het is betreurenswaardig dat de ChristenUnie en het CDA de arbeidsmarkt hebben overgelaten aan de heidenen van D66. Ik zie niet in hoe je daarvoor het motto vertrouwen kunt hanteren.’

Margreet Drijvers, PZO (Platform Zelfstandige Ondernemers):

‘Het regeerakkoord is teleurstellend voor zelfstandig ondernemers. Er ligt weinig visie aan ten grondslag. De huidige arbeidsmarkt vraagt om een samenhangende visie, waarin werkgevers, werknemers en zelfstandig ondernemers worden meegenomen. Rutte II gaf in november 2016 aan dat de arbeidswetgeving zeer verouderd is en dat er reden is te werken aan ingrijpende vernieuwingen. Maar met dit regeerakkoord is geen sprake van zo’n ingrijpende vernieuwing. De nieuwe wet als vervanger van de Wet DBA gaat nog steeds uit van deze verouderde arbeidswetgeving in plaats van de vrije keuze voor ondernemerschap.

‘Positief is dat het kabinet wil verkennen hoe het zelfstandig ondernemerschap een eigen plek in het Burgerlijk Wetboek kan krijgen.’

Positief is wel dat het kabinet wil verkennen hoe het zelfstandig ondernemerschap een eigen plek in het Burgerlijk Wetboek kan krijgen.’

Maarten Post, voorzitter Stichting ZZP-Nederland:

‘Een mager zesje geven wij dit regeerakkoord. Het nieuwe kabinet vervangt de Wet DBA door een Opdrachtgeversverklaring, die zekerheid moet bieden aan opdrachtgevende bedrijven over het ondernemerschap van de zzp’ers die zij inhuren. De Belastingdienst kan dan bepalen wie ondernemer is en wie niet. Dat staat in schril contrast met onze eis voor een vrije keuze tot ondernemer. Zo creëert de overheid opnieuw een schuif op het aantal zelfstandigen en kan men bepaalde groepen uitsluiten als ondernemer.

In het regeerakkoord staat, dat men daarvoor indicatoren als tarief, de duur van het contract en de aard van de werkzaamheden wil gaan gebruiken. Dat riekt naar willekeur en heeft juridische haarkloverijen tot gevolg. Het kan, afhankelijk van de uitwerking, ook zomaar uitmonden in een beperking van het ondernemerschap en dus een verslechtering. Blijkbaar leert men niet van de fouten uit het verleden en kiesen ze niet voluit voor een moderne arbeidsmarkt, waarin zelfstandige ondernemers ruim baan krijgen.

Enkele lichtpuntjes zijn er natuurlijk wel. Zelfstandigen kunnen zelf bepalen of en hoe zij inkomensrisico’s als arbeidsongeschiktheid en de oude dag afdekken, zonder door de overheid opgelegde verplichtingen. Wij verzoeken het nieuwe kabinet daarom ook om de bestaande pensioenverplichting voor de zelfstandige schilders zo snel mogelijk op te heffen en te vervangen door vrijwillige aansluiting.’

NBBU, branche-organisatie flexbranche:

Uit een persbericht: ‘De Wet DBA wordt vervangen. Daar zijn we blij mee. Net als met de mogelijke komst en verankering in het Burgerlijk Wetboek van de ondernemersovereenkomst.

Uitzendwerk en detachering als zodanig staan gelukkig niet ter discussie. Dat geldt wel voor de definitie van uitzendovereenkomst en de vormgeving van payrolling. Wat betekent dit? We willen hierover in gesprek om dit uit te werken. Want leden van de NBBU bieden zowel uitzenden als payroll aan, conform de NBBU-cao, en passen sinds jaar en dag de inlenersbeloning toe. Het loon en de vergoeding van de uitzend- of payrollkracht is daarmee al gelijk aan het loon van de werknemer in dienst van de opdrachtgever. Bovendien hebben uitzend- en payrollkrachten van onze leden recht op pensioen. Payroll is eenvoudigweg een goed georganiseerde manier van flexibele arbeid.

We hebben wel enige zorgen bij de webmodule die opdrachtgevers moeten invullen om zekerheid te krijgen over de inhuur van zzp’ers. Hou hem compact, zouden we zeggen, omdat je anders onwerkbare situaties creëert. Een dergelijke situatie hebben we al een keer meegemaakt bij de mislukte webmodule van de Wet BGL.’

Marjan van Noort, FNV Zelfstandigen:

‘Geen collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, dat vinden wij een gemiste kans van dit nieuwe kabinet. Ruim 80 procent van de zelfstandigen is op dit moment niet verzekerd. Vaak kúnnen zelfstandigen zich niet eens verzekeren vanwege te hoge premies en uitsluitingen. Zelfstandigen in de bouw kunnen zich bijvoorbeeld maar verzekeren tot hun 60ste. Kortom, ook nu wordt het probleem voor de zelfstandigen niet opgelost.

Het is daarnaast ook erg jammer dat dit kabinet weer is afgestapt van de rechtvaardige en reële gedachte dat opdrachtgever en opdrachtnemer sámen verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop wordt gewerkt. Met de opdrachtgeversverklaring keert dit nieuwe kabinet terug naar de oude VAR-problematiek. Dat levert schijnzekerheid op voor de zelfstandige. Dit kabinet verklaart de zelfstandigen vogelvrij.

De opdrachtgeversverklaring levert schijnzekerheid op voor de zelfstandige. Dit kabinet verklaart de zelfstandigen vogelvrij.

Dat het kabinet heeft gekozen voor een minimumtarief vinden we wel een mooie stap. Maar het minimumtarief tussen de 15 en 18 euro zoals dit kabinet voorstelt, is onvoldoende. Zelfstandigen hebben vaak geen enkele onderhandelingspositie ten opzichte van hun opdrachtgever en worden geconfronteerd met eenzijdig opgelegde tarieven.

De verlaging van de zelfstandigenaftrek – zonder dat daar iets tegenover staat, zoals de mogelijkheid collectief te onderhandelen – heeft direct een negatief effect op het besteedbaar inkomen van de zelfstandige. Het regeerakkoord wijdt slechts één zin aan deze maatregel. Motivering en uitwerking ontbreken. We zijn erg benieuwd naar de uitwerking.’