‘Wet DBA is sta-in-de-weg voor goed opdrachtgeverschap’

Bij Aegon hebben ze een helder beeld van wat ‘goed opdrachtgeverschap’ inhoudt. Kort gezegd: de contractvorm waarmee iemand aan het werk is, zou niet moeten uitmaken. Iedereen behandel je even goed, op dezelfde manier. Maar de Wet DBA dwingt hen dat onderscheid nu juist wél te maken, en vaste mensen een streepje voor te geven. Lastig, aldus het bedrijf dat eerder dit jaar nog een prijs won voor goed opdrachtgeverschap.

‘We hebben met elkaar afgesproken dat we een interimmer maximaal anderhalf jaar inhuren. Daarna moet iemand gewoon weg. We willen daar geen risico’s in lopen’, aldus Paul Visser, corporate recruiter bij het verzekeringsbedrijf. ‘Onze organisatie kiest nu meestal op basis van snelheid of je iemand interim wil of niet. Iemand in vaste dienst aannemen kost gemiddeld 60 dagen, van het online zetten van de vacature tot de handtekening. Een tijdelijke kracht heb je gemiddeld binnen een week of 2. Als iemand uitvalt,  door persoonlijke omstandigheden, dan heb je snel iemand nodig die de plek vervult. En dus kies je dan snel voor een interimmer.’

Zwangerschap is altijd tijdelijk

Ook het tijdelijke karakter speelt vaak een rol in de beslissing iemand al dan niet tijdelijk in te huren. ‘Een zwangerschap is per definitie tijdelijk’, aldus Visser. Maar er is ook een andere groep, zegt hij. ‘Je hebt gewoon ook op veel plekken en veel vlakken heel specifieke kennis nodig. Daar heb je niet altijd intern de mensen voor. Dan gaan we op zoek in de markt, en dan heb je meestal meer tijd om de markt te verkennen. Wie zit waar? Welke kennis kunnen we gebruiken? Dat proberen we nu ook al in kaart te brengen.’

Je hebt gewoon ook op veel plekken en veel vlakken heel specifieke kennis nodig. Daar heb je niet altijd intern de mensen voor.

Daar komt ook vaak Harvey Nash in beeld. Deze dienstverlener, zelf uitgeroepen tot beste intermediair van Nederland, verzorgt voor Aegon de administratieve afhandeling van alle inhuur. Maar het is ook een van de preferred suppliers bij de verzekeraars die kandidaten mag aandragen. ‘Wij doen contractbeheer en detachering’, legt business developer Thijs Maters uit. ‘Dat betekent dat óf Aegon iemand vindt en wij het regelen, óf dat Aegon nog niemand heeft en wij meezoeken. Daar zie je wel golfbewegingen in, bij allerlei opdrachtgevers is er ook discussie over. Soms komen er vrij veel ‘vriendjes’ van managers binnen. Dan wordt het proces weer wat aangetrokken. Maar als recruitment van de opdrachtgever zorgt voor de werving vinden wij dat natuurlijk prima. Dat zijn in elk geval mensen die ervoor hebben doorgeleerd en die daar goede ervaring in hebben.’

Opdracht altijd uitgezet

Bij Aegon gaat het in elk geval zo, vertelt Zerina Cviko, die bij de verzekeraar verantwoordelijk is voor de inhuurdesk. ‘Ook als een manager een kandidaat aandraagt, zetten wij een opdracht nog altijd uit. Je wilt wel vergelijking hebben, niet steeds uit hetzelfde bekende kringetje mensen binnen halen.’

Ook als een manager een kandidaat aandraagt, zetten wij een opdracht nog altijd uit. Je wilt wel vergelijking hebben.

Maar er zitten wel gradaties en ‘focusgebieden’ in, zegt ze. ‘Als het gaat om heel specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld specialisten in quantitave risk, dan hebben preferred suppliers ook veel moeite om die te vinden. Dan moeten we het echt van ons eigen netwerk hebben. Voor zulke mensen moeten we gewoon een eigen pool bouwen.’

Freelancers op de kerstborrel

Maar goed, dan komt dus weer de wet DBA om de hoek kijken. Want die wet schrijft min of meer voor dat zelfstandigen echt op afstand van de organisatie moeten blijven, en anders maar in dienst moeten komen. En dat is bij Aegon juist niet de visie. ‘Bij ons komen freelancers ook op de kerstborrel’, zoals Cviko het uitdrukt. Dus ja, er is wel ‘enige spanning met de wet’, zegt zij. ‘We willen freelancers zoveel mogelijk behandelen als gewone werknemers. Maar volgens de wet mag dat eigenlijk niet. Daar houden we ons dan ook strikt aan. Maar we proberen wel zover te gaan als mogelijk is. Dat is dan voor ons de grens. En daar zit voor ons ook de spanning.’

Strakker neergezet

Tot het inschakelen van minder freelancers heeft het volgens haar in elk geval (nog) niet geleid. ‘Nee, nee, zeker niet’, zegt ze stellig. ‘Het heeft er alleen toe geleid tot we nog strakker hebben neergezet wat allemaal wel en wat niet kan. Kunnen we bijvoorbeeld een zzp’er vragen voor de vervanging tijdens een zwangerschapsverlof? Daarvan hebben we gezegd: dat kan niet. Maar gaat het om een echt duidelijk project met duidelijke omschrijving? Duidelijke resultaten? Dan is er geen probleem. Ook in overeenstemming met Harvey Nash hebben wij ervoor gekozen niet in de schrikmodus te belanden.’

‘Heel rare dingen’ in de praktijk

Thijs Maters van Harvey Nash ziet in de praktijk ook ‘heel rare dingen’ gebeuren naar aanleiding van de Wet DBA. ‘Dan mag een relatiegesprek ineens geen relatiegesprek meer heten, maar heb je het ineens over: een voortgangsgesprek van een project. Terwijl je precies hetzelfde gesprek voert. Je zit met elkaar aan tafel en je kijkt hoe de werkzaamheden worden uitgevoerd…’

De discussies over wel of niet mee naar de kerstborrel? Het is Maters een doorn in het oog. ‘Als we op dat niveau gaan beoordelen of iemand zelfstandig is of niet, ja, dan is het eind zoek, wat mij betreft.’

Als we op het niveau van de kerstborrel gaan beoordelen of iemand zelfstandig is of niet, dan is voor mij het eind zoek.

Waar hij wel voor pleit, ook in het kader van de wetgeving, is een ‘goede opdrachtomschrijving’. ‘Een helpdeskmedewerker die op interimbasis wordt ingehuurd vanwege gebrek aan capaciteit staat waarschijnlijk echt volledig onder leiding en toezicht van de organisatie. Dan kan ik me voorstellen dat je zegt: die zet je niet uit als opdracht voor een zelfstandige, maar daarvoor wil je alleen een detacheringskandidaat.’

Hoe lang is tijdelijk?

Ook verwacht hij dat in de nieuwe wetgeving nog steeds wel een regeling komt met betrekking tot de maximale duur van een traject. Hoe lang is iets tijdelijk? ‘Als je iemand voor 5 jaar inhuurt, dan kan ik me voorstellen dat de wetgever zegt: joh, is het dan niet verstandiger een andere contractvorm te kiezen? Dat is eigenlijk logica die je zonder de Wet DBA al zou moeten toepassen. Alleen werd het vanuit gemakzucht nooit gedaan, en zie je soms dat mensen gewoon 10 jaar lang als freelancer worden ingehuurd.’

Kortom: ‘Die duur en die specifieke opdrachtomschrijving blijven denk ik wel twee belangrijke onderdelen, ook van nieuwe wetgeving’, zegt Maters. ‘Maar het zou me heel stug lijken als dingen als geen teamuitjes en zo in nieuwe wetten overeind blijven. Dat zou ik echt heel merkwaardig vinden…’

Kerstborrel als eigen keuze

Visser: ‘Ik heb het gevoel dat de overheid ondertussen wel inziet dat het anders moet. Ik vind het, en dat herken ik ook uit mijn eigen freelancetijd, heel fijn om betrokken te zijn bij de organisatie waar je voor werkt. En als iemand het vervelend vindt, dan gaat hij gewoon niet naar de kerstborrel. Dat is uiteindelijk je eigen keuze. Maar liever dat dan dat je zegt: je mag er niet bij zijn omdat je zelfstandige bent. Dat zou ik echt niet willen.’

Dit is de tweede in een serie van twee interviews over goed opdrachtgeverschap. Lees hier het eerste deel.