Column: Werkplatforms als Bermuda-driehoek?

De stormachtige groei van online werkplatforms houdt de gemoederen van iedereen behoorlijk bezig. Biedt de opkomst van platformwerk nieuwe kansen of wordt de markt van arbeidsbemiddeling overhoop gegooid, zoals Airbnb heeft gedaan met de hotelmarkt? Gisteren stond dat onderwerp op de agenda tijdens een rondetafelgesprek van de Vaste Commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de Tweede Kamer.

Aan de ene kant leveren platforms een positieve bijdrage aan de economie en de arbeidsmarkt. Ze brengen nieuwe bedrijvigheid en innovatie, zorgen voor meer werk, maken verborgen werk loonvormend en zorgen voor een laagdrempelige toegang tot werk.

Maar platformwerk roept ook vragen op over de juridische positie van platforms en platformwerkers.

Lijkt een beetje op uitzendbureau-discussie

Een deel van de platforms lijkt op uitzendbureaus in de zin dat ze zich bezighouden met het ter beschikking stellen van arbeid en het bij elkaar brengen van vraag en aanbod. Ze vallen echter niet onder de WAADI, die bijvoorbeeld het vragen van een tegenprestatie van de werkende verbiedt en eisen oplegt aan de gelijke arbeidsvoorwaarden en arbeidstijden.

Platformwerkers werken veelal ten onrechte als ‘zelfstandige’ aan de ‘onderkant’ van de arbeidsmarkt. Ze moeten vaak (in)direct betalen voor de dienstverlening van platforms en zijn vaak onverzekerd.

Een (zelf)regulerend kader is gewenst.

Ik ben ervan overtuigd dat platformwerk verbieden geen zin heeft. Het is er en zal verder groeien. Maar platformwerk mag geen Bermuda-driehoek zijn, waarin rechten en plichten van werkenden en werkgevers verdwijnen.

Een kader is gewenst

Een kader is daarom dringend gewenst. Een kader dat ruimte biedt om de dienstverlening van platforms verder te ontwikkelen en tegelijk erop toeziet dat essentiële spelregels worden vastgelegd. Bijvoorbeeld over een gelijk speelveld voor intermediairs en platformwerk en het voorkomen van schijnzelfstandigheid en concurrentie op loonkosten van platformwerkers. Maar ook over de eigendomsrechten van individuele data en de betrouwbaarheid en meeneembaarheid van de reputatiedata.

De opkomst van platformwerk versterkt wat mij betreft de behoefte aan het loskoppelen van sociale zekerheden en contractvorm. In die zin is regulering van platformwerk onderdeel van een grotere discussie over de noodzakelijke hervormingen op de arbeidsmarkt.

De ABU heeft over dit onderwerp onderstaande whitepaper geschreven: 

“Wat zijn de gevolgen  van de platformwerk“