Sanoma gaat inzet freelancers ‘optimaliseren’: ‘We willen minder mensen in grijs gebied’

In een intern ‘omvangrijk’ project bekijkt Sanoma hoe het freelancers efficiënter kan inzetten. Daarbij kijkt de uitgever onder meer hoe minder op uren, maar meer op output gestuurd kan worden.

Dat bevestigt een woordvoerder van de tijdschriftenuitgever in reactie op recente berichtgeving op Villamedia. ‘Het is een heel plan, dat we nog aan het vormgeven zijn samen met alle redacties hier. We kijken hoe we de inzet van freelancers kunnen optimaliseren.’

De plannen zijn niet ingegeven door de Wet DBA, zegt ze. ‘Maar we kijken natuurlijk wel hoe we compliant kunnen zijn, zoals dat zo mooi heet. Sommige freelancers werken al lang voor ons. Dan kun je wel eens in grijs gebied komen. Dat wil je niet. Niet als werkgever, maar meestal ook niet als freelancer, vanwege bijvoorbeeld je starters- of zelfstandigenaftrek.’

Stuksprijzen in plaats van uurtarieven

De ‘ingewijden’ die over de plannen hebben bericht aan Villamedia zeggen dat Sanoma wil gaan werken met stuksprijzen in plaats van uurtarieven, en dat het bedrijf de tarieven bij alle titels gelijk wil trekken. Ook zouden freelancers in de toekomst geen computers en hardware van de uitgever meer mogen gebruiken, maar moeten ze die voortaan zelf meenemen.

Maar daarover is nog zeker geen besluit gevallen, aldus de woordvoerder. ‘Het klopt dat we meer op output willen sturen, en het proces zo efficiënt mogelijk willen inrichten. Maar hoe dat precies vorm krijgt, dat zijn we nog aan het uitdenken. Op dit moment is het zo dat de ene redactie al meer op output stuurt dan de andere. We zijn in het bedrijf samen aan het kijken hoe we die processen kunnen verbeteren.’

Self-billing

Sanoma kwam eerder dit jaar in het nieuws toen de uitgever bepaalde dat het voortaan zelf facturen voor freelancers zou gaan opstellen (het zogeheten self-billing), dat de betaaltermijn verlengd werd van 14 naar 30 dagen, dat reiskosten voor woon-werkverkeer niet meer vergoed worden, dat freelancers niet meer welkom zijn op feestjes van de uitgever en dat ze geen cadeautjes meer mochten krijgen. Ook krijgen ze geen maaltijd bij overwerk, en mogen ze géén uren schrijven als ze een training volgen. Zelfs niet als Sanoma zelf om die training verzocht heeft.

Als je dacht dat het niet treuriger kon. Sanoma zet in Overenkomst van Opdracht dat #freelancers niet welkom zijn op feestjes. #dba #zzp pic.twitter.com/5antkfxGF8

— Martine de Vente (@martinedevente) 10 april 2017

Freelancers reageerden verbolgen op die maatregelen en klaagden onder meer over het nieuwe facturatiesysteem en de langere betaaltermijn.

Meer verantwoordelijkheid = meer macht

Misschien is het nog te vroeg om de precieze reikwijdte van alle opgetelde maatregelen te zien. Maar het heeft er alle schijn van dat de ontwikkelingen bij Sanoma onderstrepen wat we hier al eerder schreven, namelijk dat het doel van de Wet DBA was om meer verantwoordelijkheid neer te leggen bij de opdrachtgever, maar dat het resultaat in de praktijk totaal andersom is. Opdrachtgevers nemen niet meer verantwoordelijkheid, maar gebruiken de wetgeving juist om meer macht te krijgen ten opzichte van de zelfstandigen.

Toegegeven, een stuksprijs is niet ongebruikelijk binnen de journalistiek. Op allerlei plekken worden journalisten al per woord betaald, en vormgevers bijvoorbeeld per pagina. Zo’n stuksprijs is ook niet per definitie ongunstiger voor de freelancer dan een uurtarief. Maar het lijkt wel toevallig dat dit precies gebeurt op het moment dat in het regeerakkoord wordt gesproken op een minimum uurtarief. Een stuksprijs zou bijvoorbeeld een manier kunnen zijn om hier onderuit te komen.

Maar volgens de woordvoerder is daarvan geen sprake. ‘We nemen de wetgeving natuurlijk wel mee in onze besluitvorming. Maar het is zeker niet de aanleiding. We werken hier met een grote flexschil. Daarin zijn we als organisatie zeker niet uniek. We kijken nu gewoon hoe we dat het beste kunnen stroomlijnen, ook administratief. Ik verwacht eigenlijk pas in het nieuwe jaar meer duidelijkheid hierover.’