Zelfrijdende auto’s: Pas de wegenbelasting vast aan

Dat de zelfrijdende auto er aan komt is geen nieuwtje meer. Dat die veel veranderingen met zich mee gaat brengen ook niet lijkt me. Ik schreef daar eerder al dit (op basis van waardebepaling achteraf te downloaden) e-boek over: de maatschappelijke impact van de zelfrijdende auto.

Een onderwerp waar het in dat boek nog niet over gaat (tijd voor een nieuwe versie) is de impact van deze ontwikkeling op wegenbelasting. Want deze ontwikkeling maakt ineens een nieuw fenomeen mogelijk: wegenbelastingontwijking.

Motorrijtuigenbelasting

De motorrijtuigenbelasting aldus Wikipedia is een belasting vanuit de centrale overheid, maar met provinciale opslag.

De motorrijtuigenbelasting wordt opgelegd door de centrale overheid en geïnd door de Belastingdienst. Boven op de motorrijtuigenbelasting betalen houders van personenauto’s en motoren ‘provinciale opcenten‘. Hoe hoog dat bedrag is, is afhankelijk van de provincie waarin men woont.

Hierbij gaat het voor normale indiviuen om waar je woont, maar bij bijvoorbeeld lease-maatschappijen om waar ze gevestigd zijn. Zo kwam vandaag in dit stuk van nu.nl naar voren dat Flevoland in 2018 veel meer (33%) motorrijtuigenbelasting te krijgen omdat een aantal leasemaatschappijen naar de provincie verhuisd zijn.

Nu kan er op dit moment een soort van strijd tussen provincies komen, maar met zelfrijdende auto’s is er geen reden dat die in de toekomst niet internationaal kan plaatsvinden.

Vervoer als service

De kans dat we eigenaar worden van zelfrijdende auto’s acht ik erg klein. We gaan naar een vervoer als service model, waarbij we met een app binnen een paar minuten (vergelijkbaar met het lopen naar je auto als je nu geen parkeerplek bij je huis hebt) een auto voor je deur staat.

Als je je dan bedenkt dat je natuurlijk gewoon de grens over mag met je auto, is er geen reden dat een auto een Nederlands kentteken hoeft te hebben als deze een eigenaar heeft die ook niet fysiek bestaat (lees een bedrijf of andere organisaties). En dus maatk het voor een zelfrijdende auto maakt het niet uit waar zijn ‘thuis is’, als er maar stroom is om op te laden.

Oplossing

Ondanks dat de wegenbelasting geen doelbelasting meer is (niet alles gaat automatisch op aan wegen), is het wel zo netjes dat de gebruiker betaald. Omdat er in de toekomst met zelfrijdende auto’s een disconnect kan ontstaan tussen registratie en gebruik is het noodzakelijk dat hier op ingespeeld gaat worden. Zelfrijdende auto’s (maar misschien wel gewoon alle auto’s) zouden moeten betalen per gereden kilometer in een land, provincie of zelfs gemeente. Via GPS is dat voortaan ook heel makkelijk te registreren, hoewel je het ook kan controleren via de wegeninfrastructuur natuurlijk, maar dat is een mega investering.

Oproep

Beste ambtenaren en politiek. Laat zien dat regeren echt vooruitzien is. Niets hiervan is onbekend. Ga het gesprek aan. Bouw nu vast een framework voor zelfrijdende auto’s en hoe deze wegenbelasting gaan betalen binnen de EU. Zorg voor een model waarbij landen elkaar niet gaan beconcurreren met de laagste tarieven, waarbij belastingontwijkeing onmogelijk gemaakt wordt en waarbij de gebruiker daadwerkelijk betaald. Begin nu, want voor je het weet loop je weer achter de feiten aan.