Hugo-Jan Ruts 29 januari 2018 14 reacties Print Doe nooit meer een opdracht van vijf dagen in de weekVeel zelfstandige professionals doen fulltime opdrachten bij een klant. Onverstandig en ongezond. Plus: meerdere opdrachtgevers is ook nog eens veel leuker!Een opdracht doen van vijf dagen per week. En dat dan langere tijd achter elkaar. Je boekhouder en ‘aandeelhouders’ zijn er ongetwijfeld blij mee. Weinig facturen, weinig gedoe en toch een flinke cashflow. Voor de korte termijn dan. De verleiding om het te doen is misschien groot, maar iedere zelfstandig professional die een beetje vooruit kijkt zou eigenlijk nooit een fulltime opdracht moeten aannemen. Het is slecht voor je risicospreiding, slecht voor je ontwikkeling, slecht voor je ondernemerschap, en ook nog eens: slecht voor je gezondheid. Twee groepen dominant In de wereld van de zelfstandige professionals die voor zakelijke opdrachtgevers werken zijn twee groepen dominant. Aan de ene kant is er een groep met veel opdrachtgevers en vaak heel korte opdrachten. Aan de andere kant staat de groep interim-professionals. Zij doen vaak langere tijd één opdracht bij één opdrachtgever. Er zijn geen nauwkeurige cijfers over hoe groot die tweede groep is. In een eerdere schatting kwam ik op zo’n 300.000, al kan dat wat aan de hoge kant zijn. Als ik opdrachtformuleringen voor die groep zie, kan ik vaak nauwelijks verschil ontdekken met een ‘gewone’ functiebeschrijving. Niet zelden wordt er weinig meer toegevoegd dan de duur van de opdracht. Slim organiseren graag Het hele proces van een interim professional inhuren is zo makkelijk en vanzelfsprekend geworden, dat opdrachtgevers vaak veel te weinig nadenken over hoe het werk nu echt op een slimme manier te organiseren en wat daar nu precies voor nodig is. Een 1 fte wordt automatisch 1 interimmer. Terwijl er natuurlijk allerlei aanleidingen kunnen zijn om bijvoorbeeld de taken van die ene 1 fte op te knippen. Het vraagt misschien iets meer denkwerk en afstemming, maar het zou zomaar eens effectiever kunnen zijn. Maar opdrachtgevers zijn liever lui dan moe. En de bemiddelaars gaan daar al te graag in mee. In een markt waar alles draait om tempo, turnover en dalende marges, voelen die bemiddelaars maar weinig ruimte om vragen te stellen over de keuzes die de opdrachtgever maakt. Als ze al vragen mogen stellen. Zeven redenen om nooit een fulltime interim opdracht te doen Zo komen de interim-professionals in de verleiding om opdrachten te doen die in de kern weinig verschillen van een (tijdelijke) functie en die bovenal vaak (nagenoeg) fulltime is. Eén opdracht en fulltime, het is financieel ook aantrekkelijk. Voor de korte termijn dan. Maar voor de zelfstandige professional zijn er toch tal van redenen te verzinnen om nooit een fulltime opdracht aan te nemen. Fulltime en langere opdrachten bij één opdrachtgever maken ook jou lui. Met meerdere opdrachtgevers tegelijkertijd spreid je je financiële risico. Als je bij meerdere opdrachtgevers tegelijk werkt, krijg je ook veel meer informatie over wat er in de markt speelt. En dat is uiterst belangrijk voor je vervolgopdrachten. Meerdere opdrachtgevers tegelijkertijd hebben is ook ‘Wet DBA’-technisch gezien zeer verstandig. Nu is die wet waarschijnlijk geen lang leven meer beschoren, ook elke vervanger zal waarschijnlijk op enige terugvallen op de ondernemerschapscriteria die de Belastingdienst hanteert. Meerdere opdrachtgevers hebben is er daar een van. En niet voor niets. Beperkte tijdsinzet per opdracht vereist dat je met je opdrachtgever scherpe afspraken maakt over wat je wel en wat je niet doet. Het dwingt jullie beiden om keuzes te maken. Een beetje zuinig omgaan met het budget van je opdrachtgever is wel zo professioneel. En een beetje zuinig omgaan met je talent is net zo professioneel (kun je bij een fulltime opdracht echt alleen maar dingen doen die je zelf wilt en waar je echt goed in bent?) Tegelijkertijd verschillende opdrachten doen kan best lastig zijn. Het vraagt planning, aanpassingsvermogen, schakelen, keuzes maken, concentreren op die zaken die je echt goed kunt en wil. Precies, allemaal dingen die je scherp houden en je onderscheiden van een 13-in-een-dozijn 9-tot-5-werknemer. Uit het laatste onderzoek van MBO Partners in de VS kwam naar voren dat de tevredenheid van zelfstandig professionals is omhooggegaan. “Ze voelen zich zekerder en gezonder”, zo lichtte Gene Aino van MBO partners toe. Ze hebben minder stress, en dat komt vooral omdat ze in deze economie beter in staat zijn meerdere geldstromen naast elkaar te genereren. Dat levert een dynamisch bestaan op, maar geeft tegelijkertijd ook rust, zo blijkt. Opbouw portfolio Een filmster die het zich een beetje kan veroorloven, bouwt met zorg zijn portfolio op. Af en toe doet hij een blockbuster. Niet zo spannend misschien, maar wel goed voor de financiën. Daarna volgt weer een rol die goed is voor de carrière. Een rol bijvoorbeeld die afwijkt van eerdere rollen, om te laten zien wat hij/zij allemaal in zijn/haar mars heeft. En vervolgens weer een rol om een bevriende independent filmproducer te helpen. De analogie met een zelfstandig interim professional is snel gemaakt. Paar dagen in de week een ‘mainstream’ opdracht. Daarnaast een of twee opdrachten die je challengen. Een stapje ingewikkelder misschien, in een andere branche of in een andere rol. Mogelijk moet dat ook tegen een wat ander tarief. En – waarom ook niet – doe ook eens een opdracht om niet, om een organisatie of iemand te helpen die jou niet kan betalen. Je weet nooit wat je er later weer aan overhoudt… Print Over de auteur Over Hugo-Jan Ruts Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts
Hugo-jan,Ik geef je gelijk echter niet elke interim opdracht leent zich om partime uit te oefenen. Verandertrajecten bijvoorbeeld waar een andere manier van werken gevraagd wordt of reorganisatietrajecten lenen zich niet echt voor 3 dgn in de week. Dus ook onder de interim opdrachten zit weer een verschil.
@Daniel, ik heb heel wat interim-managers met heel wat verander/reorganisaties trajecten voorbij zien komen. Een fulltime inzet wat nooit een ‘kritische succesfactor’…
Als dat perse nodig is voor een opdracht, dan hebben we het blijkbaar over een tijdelijke functie, een tijdelijke baan dus en niet over een opdracht. Inderdaad, niet alle banen lenen zich er voor om door zelfstandigen ingevuld te worden. Interim berekend in feite ook niks anders dan tijdelijk, dus tijdelijke werknemers in veel gevallen. Het is een mode verschijnsel geworden dat deze Interimmers zich tegenwoordig manifesteren als zelfstandigen, wat ze vaak helemaal niet zijn, enkel tijdelijk.
Mijn opdrachten worden altijd ingevuld onder het mom van project met als doel over een aantal maanden een bepaald volwassenheidsniveau/veranderniveau bereikt te hebben. Deze opdrachten hebben een gemiddelde doorlooptijd van 8 tot 12 mnd. De meeste hanteren hiervoor een projectovereenkomst omdat het ook projectmatig aangepakt wordt. Het is mensen coachen in een bepaalde tijd. Voorheen werden dergelijke functies gewoon via detachering uitgevoerd door vaste medewerkers maar dat is tegenwoordig niet meer. Denk dat de definitie projectmatig werken dan maar eens duidelijker omschreven moet worden.
Typisch weer zo’n artikel in de categorie “geef iedereen hetzelfde loon, dan zijn alle problemen de wereld uit”. Oftewel, allerlei adviezen die praktisch gezien onhaalbaar zijn. Ik daag Hugo-Jan uit om eens wat klanten en bemiddelaars te vinden die graag ook parttime externen ingezet willen hebben. De meeste zzp-ers willen denk ik graag meerdere klanten tegelijk, maar what’s in it voor de klant? 3x inwerken, 3x onboarding, nee, kansloze missie.
@Niels, als ik me liet beperken in denken en schrijven tot wat praktisch direct haalbaar is, dan wordt mijn wereld een beetje saai…. Opdrachtgevers en bemiddelaars zijn een belangrijker lezersgroep hier op ZiPconomy, dus hopelijk worden ook zij aan het denken gezet. In de genoemde punten zitten ook meer dan voldoende argumenten voor opdrachtgevers. Ik ben er stevig overtuigd van dat het in veel situatie niet alleen kan, maar ook beter is. Zowel voor opdrachtnemer als opdrachtgever, en de bemiddelaar. En altijd maar doen wat de klant wil, helpt niet de wereld een beetje vooruit krijgen. We hebben in NL toch al wat last van de ‘wet van de remmende voorsprong’ als het gaat om de manier van inzetten/inhuren van zelfstandigen.
Beste HJ, De titel ‘doe nooit xxx’ is natuurlijk pakkend, maar slaat het daardoor ook plat. Het gaat er meer om dat je je bewust bent van risico’s: ben ik afhankelijk van omzet van 1 klant, zo ja: hoe erg is dat, ontwikkel ik mezelf nog voldoende, hoe goed is mijn netwerk, onderhoud ik mijn netwerk goed genoeg, etc etc. Ik geef zelf de voorkeur aan opdrachten 1 voor 1 (dus geen meerdere tegelijk), omdat er ook veel focus nodig is voor de klant. Tegelijkertijd hanteer ik wel een aantal principes om risico’s te voorkomen die je noemt: – Ik ben max 4 dagen per week voor een klant beschikbaar. De vijfde dag is om netwerk events te bezoeken, relaties met voormalige opdrachtgevers te onderhouden (bakkie koffie), opleiding of administratie. Of voor ‘kleine klusjes’ voor andere klanten. – Wat het ‘risico’ betreft: leegloop is onderdeel van het tarief. Mijn tarief is zo bepaald dat ik bij 7,5 maanden werk per jaar rondkom. Bij 6 maanden werk en 6 maanden ‘leegloop’ heb ik dus een ‘probleem’. Bij meer dan 7,5 maanden fulltime werk (32u) heb ik wat aanwas in spaargeld voor mindere tijden danwel pensioen opbouw. – Denk na of je gedurende de opdracht nog steeds de juiste persoon voor de job bent. Bij mij is dat in de beginfase wel zo en in de loop der tijd neemt mijn toegevoegde waarde af. Voor een opdrachtgever is het in het begin prettig om 1 ingang (mij in dat geval) te hebben voor de opdracht. Als echter de lijnen zijn uitgezet (in mijn geval: als ik bijvoorbeeld een marketing strategie hebt opgesteld) dan moet ik oppassen dat ik daarna niet per se ook alle uitvoering wil gaan doen om uurtje factuurtje te realiseren, omdat dat lekker verdient. Dat kan namelijk leiden tot ontevredenheid bij de opdrachtgever (een hoog tarief voor vrij operationeel werk) en die mensen heb ik in de toekomst ook nodig als referentie/endorsement. Veelal betrek ik er dan experts uit mijn netwerk bij. Dat is eigenlijk de eerste stap richting ‘afscheid’. – Stel een grens. In het verleden wel eens de fout gemaakt om ergens omwille van de cash te lang blijven plakken. Wat te lang is kan per situatie verschillen. Als je ergens 3 maanden zit en hetzelfde doet is dat ‘lang’ (je leert niks). Als je ergens een jaar zit en steeds verschillende activiteiten/fasen doorloopt die ook leerzaam zijn is het een ander verhaal. Mijn persoonlijke streven is 2 opdrachtgevers per jaar. Dat is een gemiddelde. Een klant van een jaar kan voorkomen, het jaar daar op zorgen dat je herhaling voorkomt.
@Maarten, dank voor je aanvulling. ik heb niet de illusie noch de ambitie om de wijsheid in pacht te hebben. Ik wil mensen vooral tot nadenken zetten. Uiteindelijk maakt iedereen zelf zijn afweging. Maar ik me (mara dat lees ik ook wel bij jou) wel zorgen maak is het automatische dat er in sluipt bij zowel opdrachtgevers, bemiddelaars en zelfstandigen om opdrachten als ‘tijdelijke baan’ te zien, met fulltime (en te lange) inzet als gevolg/
Maar er zijn er ook genoeg die daar wel op uit zijn, lekker makkelijk, geld komt vanzelf binnen. Als na 2 jaar (of zelfs langer) dan de opdracht stopt, zijn ze vaak behoorlijk gestrest, omdat ze dat niet gewent zijn. Deze categorie verdient in mijn ogen niet de titel zzp’er en de bijbehorende fiscale voordelen. Je kunt het misschien idd niet per week bekijken, maar beter per jaar, of zelfs enkele jaren. Dus na 3 jaar kijken wat je gemiddelde opdracht duur was. Max 32 uur per week lijkt me heel goed, dan is er altijd tijd voor andere dingen en eigen ontwikkeling. Desnoods ontspanning. 40 uur per week lijkt me sowieso onwenselijk als je zelfstandig bent. Zou zelfs een criterium kunnen zijn voor de BD, naast het andere minimum urencriterium: Als je per jaar bv meer dan xx factureerbare uren hebt gehad, dan kan je bijna geen ondernemer zijn, dan heb je geen tijd aan je onderneming besteed…
‘@Niels, als ik me liet beperken in denken en schrijven tot wat praktisch direct haalbaar is, dan wordt mijn wereld een beetje saai ‘ Vreemde zin, het dunkt me dat advies voor een ZZP’er juíst praktische doeleinden zou moeten kunnen dienen. ZZP’er zijn is fijn, maar om nou te claimen dat ze slechts gedijen bij buitenproportionele uitdagingen, zinderende doelstellingen en elke avond in de handjes klappend van pure inventieve arbeidsvreugde op de bak moeten vallen lijkt me twee bruggen te ver. Arbeid is arbeid, work hard, play hard.
De langdurige 5 dagen per week opdrachten zijn gewoon geen opdrachten voor zzp’ers, dat zijn gewoon normale banen, die door werknemers ingevuld moeten worden, al dan niet met een tijdelijk contract. Als dat was gebeurt hadden we nu helemaal geen problemen gehad denk ik. Werkgevers vullen hun vacatures in met zzp’ers** omdat ze daar makkelijk vanaf kunnen, of omdat ze anders niemand kunnen vinden. Dit heeft het een beetje verpest voor de echte zzp’ers, alhoewel ik nog steeds van mening ben dat die nauwelijks problemen hebben. De problemen zitten juist in de groep **.
@Klwinkel, wat is er mis met een opdracht die 5 dgn in de week is. Mijn werkzaamheden worden projectmatig aangepakt en dienen een bepaalde einddatum. als ik die einddatum met 2 of 3 dgn in de week kan voldoen is het ook prima. Als ik eerder klaar ben omdat ik er meer tijd per week in geïnvesteerd heb en de klant is tevreden en de kwaliteit is oke. Wat is daarmee het probleem? Wat ik wil zeggen is dat elke opdracht van een ZZP-er gegoten kan worden in een Projectmatige opdracht. In de ICT werken we veel met projectmatige opdrachten omdat zzp-ers ingehuurd worden voor hun expertise en bepaalde kennis.
Wat zou een ideale mix zijn qua risicospreiding maw hoeveel dagen per week adviseer je dat gezond is voor een zzp’er om voor 1 klant te werken? Max. 40 procent van de tijd of omzet? Als je kijkt naar bedrijven met personeel, hoeveel procent van de tijd of omzet is voor hen een gezonde balans om voor dezelfde klant te werken?
@michel, tja, ik denk dat het lastig is in algemene zin te kwantificeren. Hangt erg af van type opdrachten dat je doet en ook waar je je als zelfstandige prettig bij voelt. Voor sommige opdrachten zal het in de praktijk best lastig zijn om dat (zeker in begin) in minder dan drie dagen per week te doen.
