‘Ook freelancers verdienen een betere vacaturetekst’

Vraag een gemiddelde recruiter wat het belangrijkste middel is om kandidaten over de streep te trekken, en dikke kans dat hij of zij als eerste de vacaturetekst noemt. Die tekst moet mensen aanspreken, uitdagen, verleiden, en tegelijk niet méér beloven dan hij kan waarmaken. De tijden van de droge opsomming van vereisten en voorwaarden onder elkaar – ‘wij vragen’ en ‘wij bieden’ – lijken voorbij.

Wie zich nu wil onderscheiden op de arbeidsmarkt, trekt meer uit de kast en denkt eerst goed na over de opzet en inhoud van deze belangrijke eerste boodschap naar een potentiële kandidaat.

Niet uitgaan van je eigen behoefte

Opvallend genoeg lijkt die ontwikkeling de wereld van flexibel werk nog min of meer voorbij te gaan. Een gemiddelde opdrachtomschrijving is, anders dan een vacature voor vast personeel, nog zelden geschreven met de doelgroep voor ogen. Het lijkt nog vaak te gaan om het zoeken van de ‘economisch meest voordelige aanbieding’, alsof het om kantoormeubilair gaat. Dat constateert ook Annemarie Stel, adviseur arbeidsmarktcommunicatie én zelfstandige.

‘Het gaat om mensen’, zegt ze. ‘Je moet daarom niet alleen van je eigen behoefte uitgaan, maar ook nadenken over de redenen waarom mensen voor een baan/werkgever of opdracht/opdrachtgever kiezen. Wat je hen op jouw beurt te bieden hebt. Daar zitten de belangrijkste argumenten om iemand over de streep te trekken. Schrijf dat vervolgens uitdagend, wervend op: “Dit is wat hier gebeurt. We hebben jouw hulp nodig om de toekomst vorm te geven. Daar steek jij ook veel van op.”’

Alleen maar eisen en verwachtingen opsommen? ‘Van mij mag het, hoor. Maar je verhaal wordt veel sterker als je ook duidelijk maakt wat iemand daarvoor terugkrijgt. Dat is voor iedereen anders, maar ik denk dat het bij de meeste zp’ers vooral om drie dingen gaat:

• Kan ik hier mijn professionaliteit kwijt?
• Is dit een klant waar ik voor wil werken?
• Krijg ik hier een goed tarief?

En dat laatste niet alleen om er zoveel mogelijk geld uit te halen, maar ook als bewijs dat hun professionaliteit wordt gewaardeerd.’

Altijd eerst de intake

Elke vacature of nieuwe opdracht moet beginnen met een goede intake, zegt Stel. En dat is voor haar in feite: een zoektocht naar de juiste woorden, liefst zo concreet en specifiek mogelijk. ‘Een zin als “Draagt bij aan het beleid van de afdeling”, daar kan ik niet veel mee en de sollicitant ook niet.’

Omschrijf in normaal Nederlands wat iemand moet gaan doen en waarom. Dat is niet de uitputtende lijst uit de officiële functiebeschrijving. Houd het bij de drie belangrijkste dingen die iemand moet doen en besteed ook aandacht aan zaken als sfeer en cultuur, raadt ze aan. En beperk jezelf tot maximaal drie of vier bolletjes voor de harde eisen, de echte knock-outcriteria, zoals opleiding of aantal jaren ervaring.

‘De rest – de zachte eisen, vaardigheden – kun je beter in tekst schetsen. Leg daarbij uit wat je bedoelt. ‘Stressbestendigheid’ of ‘bestuurlijke sensitiviteit’ zijn zonder context loze begrippen. Zeg liever iets als: “Je beseft dat bouwen in de stad altijd een afweging van vele belangen is en daar kun jij goed mee omgaan”. Dat is concreter, maar maakt ook duidelijk waarom een eis wordt gesteld.’

Doelgroep, doelgroep, doelgroep

En vraag je dus af wat je doelgroep nodig heeft om een beslissing te nemen. Welke argumenten nodig zijn om iemand over de streep te trekken.

Toen Stel voor een grote gemeente werkte, kreeg ze een vacaturetekst onder ogen voor de werving van handhavers. Er werd maar matig op gesolliciteerd. ‘De tekst begon met een verhaal over leefbaarheid en sociale cohesie en zo. Heel belangrijk, maar daar was de doelgroep – in elk geval op dat moment – niet erg in geïnteresseerd. Toen ik ook de arbeidsvoorwaarden, zoals toeslagen in het weekend, duidelijker maakte, aangaf dat op kosten van de gemeente een BOA-opleiding kon worden gevolgd en een werkdag van een handhaver beschreef, ging het beter. In de eerste week leverde het in elk geval 85 reacties op.’

Stel haalt een quote aan van Antonin Scalia, wijlen lid van het Amerikaanse Hooggerechtshof:

‘I think there is writing genius as well – which consists primarily, I think, of the ability to place oneself in the shoes of one’s audience, to assume only what they assume, to anticipate what they anticipate, to explain what they need explained, to think what they must be thinking, to feel what they must be feeling.’

‘Mooi he? Dit is voor mij de kern van elke goede vacaturetekst – verplaats je in je lezer. Of het nou een vaste medewerker is, of een flexibele kracht. Dat maakt niet uit.’

BNR Werkverkenners en de ideale vacaturetekst

In een uitzending van BNR Werkverkenners  gaat presentator  Rens de Jong vanavond (van 19:00-19:30 uur) mee de hulp van Japke-d. Bouma, Manus Aa en Jalbert Kuijper op zoek naar de ideale vacaturetekst.

(tekst: Peter Boerman)