Zzp’ers in de bouw gooien tarief fors omhoog. Wie volgt?

De meeste zzp’ers in de bouw vragen nu 2 tot 4 euro per uur meer dan vorig jaar, blijkt uit een enquête die Zelfstandigen Bouw recent onder haar leden heeft gehouden. Dat komt neer op een stijging in het tarief van 8 tot 10 procent.

‘De tarieven zijn terug op het niveau van voor het uitbreken van de crisis in 2009.’

Dat een fors deel van de markt zo’n grote stap in het tarief durft en weet te maken is wel opmerkelijk. Het zegt ook wel wat over de marktsituatie in de bouw. “Zzp’ers hadden wel een inhaalslag te maken”, zegt voorzitter Charles Verhoef, voorzitter van Zelfstandigen Bouw in reactie op de tariefstijging. “In de crisisjaren zijn de tarieven hard gekelderd. Nu zijn ze terug op het niveau van voor het uitbreken van de crisis in 2009.”

Komt het ook elders voor?

De vraag is of zulke massale stijgingen ook in andere sectoren voorkomen. In zijn recente blog Opdrachtverlenging? Tarief omlaag! constateerde Hugo-Jan Ruts onlangs dat tariefsverhogingen tíjdens de looptijd van een opdracht eerder uitzondering dan regel zijn. Maar de krapte in de arbeidsmarkt, zoals die in de bouw nu zichtbaar is, wordt bijvoorbeeld in de IT natuurlijk ook goed zichtbaar. De tarievendruk die ook daar de afgelopen jaren heeft plaatsgevonden, zal er momenteel waarschijnlijk ook weer een draai maken.

Maar hoe het verder zit? Goede cijfers zijn schaars, weet bijvoorbeeld ook Geert-Jan Waasdorp, directeur van de Intelligence Group, en 12 februari spreker in de Webinar Week over de ‘blackbox van flextarieven’. “Er zitten veel componenten aan tarieven”, zegt hij. “Krapte op de arbeidsmarkt is er één, maar ook de duur van de opdracht of de regio waar het werk is. En niet te vergeten hoe uniek de skills zijn die gevraagd worden oftewel: hoe makkelijk de ene zzp’er is in te wisselen voor een ander.”

‘Als prijzen van zelfstandigen meebewegen met algemene lonen, komt de politieke discussie over vast/flex ook weer in een ander daglicht te staan.’

Voor zzp’ers én opdrachtgevers is het essentieel dat er meer zicht komt op prijsontwikkeling, zegt hij. “Maar ook voor de politiek. Als prijzen van zelfstandigen meebewegen met cao’s en algemene lonen, dan komt de politieke discussie over vast/flex ook weer in een ander daglicht te staan.”

De diversiteit in tarief is groot

Niels Huismans van FastFlex ziet ook in dat je zzp-tarieven moeilijk over één kam kunt scheren. “De diversiteit is erg groot. Om tot een echt goede benchmark te komen moet je onder andere rekening houden met branche, de soort organisatie, de functie of rol, de senioriteit, de mate van specialisatie, de gevraagde ervaring en de gevraagde vaardigheden. Ook de mate van verantwoordelijkheid van daadwerkelijk resultaat beïnvloedt het tarief, dus of je puur alleen ‘uren maakt’ of dat je ook echt afgerekend wordt op je resultaten.”

“Over het algemeen” ziet Huismans ook dat de tarieven de afgelopen periode gestegen zijn. “Het aantrekken van de economie, de markt en de beginnende schaarste zijn daar belangrijke drivers van”, zegt hij. Met name bij de echte specialistische IT-functies, en de white-collar hoogopgeleide professionals ziet hij een “significante” tariefsstijging. “Ondanks dat veel van deze professionals hun tarieven behoorlijk hebben zien dalen in de crisisjaren gaat dit over gehele andere tarieven dan bijvoorbeeld zzp’ers in de zorg of de bouw.  Meer dan driekwart van deze functies zit boven de 70 euro per uur.”

‘Zzp’ers zijn tenslotte ondernemers’

Ook Bertrand Prinsen van Labor Redimo vindt het niet terecht om over één trend in het tarief te spreken. Ook tijdens de crisis gingen immers bepaalde tarieven omhoog. Denk aan de Agile coaches, of specialistische technische functies. En ook nu is het beeld lang niet overal hetzelfde. Hét zzp-tarief bestaat niet, aldus Prinsen, die met Labor Redimo ruim 60 organisaties adviseert over gedifferentieerde richtlijntarieven en prijsafspraken. “Er is een zeer verschillend beeld per sector, inhuursegment en senioriteit.” Al erkent hij ook meteen dat er nu “in meerdere inhuursegmenten” de tarieven stijgen. Gezonde marktwerking, zegt hij. “Zzp’ers zijn tenslotte ondernemers.”

Wat hij nadrukkelijk níet herkent, wil hij wel toevoegen, is dat bedrijven erop uit zijn om zzp’ers uit te knijpen. “Dat hoor je wel in de politiek, maar dat is volgens ons een frame, dat niet gesteund wordt door de praktijk.” Nu niet, maar ook niet in crisistijd. “De meeste zzp’ers verdienen én verdienden meer dan de CAO-lonen, ook tijdens de crisis.” En terecht, zegt hij, gezien de risico’s die ze als ondernemer lopen en de sociale voorzieningen die ze zelf moeten regelen.

‘De meeste zzp’ers verdienen én verdienden meer dan de CAO-lonen, ook tijdens de crisis.’

Dat het in de bouw nu heel hard omhoog lijkt te gaan, noemt Prinsen overigens “een inhaalslag”. De achterstand was daar wat groter, dus lopen ze nu ook weer sneller in. “Bureaus en zzp’ers houden zelfverzekerd vast aan hun minimale tarieven.”

Bouw is geen vetpot

Ondanks de inhaalslag die zzp’ers in de bouw weten te maken mag het tarief wat Verhoef betreft nog wel een tandje hoger. Daar is zeker ruimte voor, zegt hij, als je het afzet tegen het inkomen van bouwvakkers in loondienst. “Slechts 35% van de zelfstandige vakmannen zit op een tarief dat gelijkwaardig is aan het cao-loon.”

’40 euro per uur heb je toch minimaal nodig wil je ook pensioen opbouwen en je verzekeren.’

Verhoef heeft dan ook geen boodschap aan klachten dat zzp’ers met hun tariefeisen de woningbouw in gevaar brengen. Een tandje hoger is volgens hem echt geen overbodige luxe. Meer dan de helft van de vakmannen hanteert een tarief van nog geen 40 euro per uur. “En 40 euro per uur heb je toch minimaal nodig wil je ook pensioen kunnen opbouwen, je kunnen verzekeren voor arbeidsongeschiktheid en geld kunnen reserveren voor slechte tijden.”

Meer weten?

• Op 12 februari geeft Geert-Jan Waasdorp tijdens de Webinar Week een webinar met de titel: “Meer regie op tarieven van ZZP’ers. De blackbox van flextarieven voor het eerst geopend”. Zie hier voor meer informatie