De flexibilisering van de Nederlandse arbeidsmarkt vergeleken met Duitsland en Denemarken

Onderzoek naar arbeid en arbeidsverhoudingen

Bij het Internationale Instituut voor Sociale Geschiedenis houdt Oude Nijhuis zich bezig met alle zaken rondom arbeid en arbeidsverhoudingen. De kennis die hij hier vergaart, deelt hij vervolgens als docent voor de Universiteit Leiden. Recentelijk heeft hij een onderzoek gepubliceerd over de arbeidsverhoudingen in Noord-Europa, waarin de ontwikkeling van flexarbeid in Nederland, Duitsland en Denemarken wordt vergeleken. Oude Nijhuis: “Opvallend is de omvang van de groep flexwerkers in Nederland. Wij definiëren flex als een niet standaard werknemer – geen vast dienstverband en werkt minder dan 38 uur per week. Zeker 35 – 40% werkt in Nederland in een flex dienstverband. In Denemarken komt dit veel minder voor (20%). Hoewel Duitsland ook veel flexwerk kent (20 – 35%), heeft flex hier de neiging om te zorgen voor slechtere arbeidsvoorwaarden en ongelijkheid.”

“Nederland loopt voorop in de groei van flexibele arbeid.”
– Dennie Oude Nijhuis – Onderzoeker IISG

Bescherming van flexarbeiders

Verder toont het onderzoek aan dat flexarbeiders in Nederland veel beter zijn beschermd. Oude Nijhuis geeft als voorbeeld het aantal werkenden die onder een cao vallen en daardoor op dezelfde manier behandeld moeten worden: in Nederland geldt dit voor 90%, in Duitsland voor slechts 55%. Daarnaast wordt flexarbeid door Duitse organisaties vooral gebruikt om de loonkosten te drukken, terwijl het primaire doel van Nederland is flexibel te blijven.

Flexicurity systeem

Voornamelijk Denemarken heeft de arbeidsmarkt anders ingericht. Deze Deense inrichting heet het flexicurity systeem: een beleidsmaatregel die neutraal is in politiek opzicht. Het systeem zorgt ervoor dat organisaties werkenden flexibel kunnen inzetten door de versoepeling van het ontslagrecht. Anderzijds worden werkenden opgevangen door een hoge en langdurige werkloosheidsuitkering met verplicht scholingstraject. “In Nederland wordt een dergelijke regeling in zekere mate ook toegepast. Door de genomen maatregelen is het aantrekkelijk om toe te treden tot de groep zelfstandigen. Helaas ontstaat nu het gevoel dat zelfstandigen concurreren met werknemers, waardoor dit beleid weer ter discussie staat”, vertelt Oude Nijhuis.

“Hoe zorgen wij ervoor dat zzp’ers en mensen met een flexibele baan toch zeker zijn van een inkomen op langer termijn?”
– Dennie Oude Nijhuis – Onderzoeker IISG

Impact flexarbeid op inkomens

Oude Nijhuis zit niet stil. Zo stort hij zich alweer op een nieuw onderzoek, namelijk naar de impact van flexarbeid op inkomens. “Dit onderwerp is een heet hangijzer. Flexarbeid is heel belangrijk, maar aan de andere kant heerst er angst voor toenemende loonongelijkheid. Daarnaast is het belangrijk te kijken hoe wij ervoor kunnen zorgen dat zzp’ers en mensen met een flexibele baan toch zeker zijn van een inkomen op langer termijn,” aldus Oude Nijhuis.

Beluister de volledige radio-uitzending met Dennie Oude Nijhuis hieronder.

Bekijk op de website van ZP Radio ook eerdere uitzendingen van HoofdZaken.