Nieuwe Wet Arbeidsmarkt in Balans moet balans vast en flex herstellen. Zowel VNO als FNV negatief.

‘Het kabinet zegt steeds dat het erkent dat de flexibilisering is doorgeslagen met alle gevolgen van dien voor de arbeidsmarkt en economie. Dit wetsvoorstel gaat daar echter niets aan verbeteren. De kans op een vast contract neemt hiermee alleen maar af, waardoor de toch al kwetsbare positie van werkenden alleen maar meer onder druk komt. Dit bevestigt dat dit kabinet er niet voor de werkenden is, maar voor de aandeelhouders’.

Zo reageert FNV voorzitter Han Busker op de plannen van het kabinet voor aanpassing van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ).  Het voorstel voor de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB), is vandaag  gepubliceerd voor internetconsultatie.

Ook VNO-NCW en MKB-Nederland zijn ontevreden. ‘Alle vormen van tijdelijke arbeid worden duurder en in sectoren die hier afhankelijk van zijn onhanteerbaar.’ Anders dan in het Regeerakkoord aangekondigd, wordt het werkgeverschap hiermee niet aantrekkelijker, zo stellen de ondernemingsorganisaties.

Wet voor de zomer naar de Kamer

In een toelichting op zijn “Wet arbeidsmarkt in balans” schrijft Minister Koolmees dat hij wil dat meer werkenden zekerheid krijgen, terwijl tegelijkertijd flexwerk mogelijk blijft waar het nodig is. Na de internetconsultatie wil Minister Koolmees het wetsvoorstel voor de zomer naar de Raad van State sturen en daarna naar de Tweede Kamer.

Een aantal hoofdlijnen uit het plan van het Kabinet:

• Ontslag wordt ook mogelijk als er sprake is van een optelsom van omstandigheden, de zogenaamde cumulatiegrond.
• Werknemers krijgen vanaf de eerste dag recht op een transitievergoeding (ontslagvergoeding), ook tijdens de proeftijd.
• De opbouw van de transitievergoeding wordt verlaagd bij lange dienstverbanden.
• Er komt een regeling voor kleine werkgevers om de transitievergoeding te compenseren als ze hun bedrijf moeten beëindigen wegens pensionering of ziekte.
• Verlenging van de proeftijd voor vaste contracten van twee maanden naar vijf maanden.
• De opeenvolging van tijdelijke contracten (de ketenbepaling) wordt verruimd. Nu is het mogelijk om aansluitend drie contracten in twee jaar te aan te gaan. Dit wordt drie jaar.
• Ook wordt het mogelijk om de pauze tussen een keten tijdelijke contracten per cao te verkorten van zes naar drie maanden als er sprake is van terugkerend tijdelijk werk dat maximaal negen maanden per jaar kan worden gedaan.
• Werknemers die op payrollbasis werken, krijgen dezelfde arbeidsvoorwaarden als de werknemers die in dienst zijn bij de opdrachtgever, met uitzondering van pensioen waar een eigen regeling voor geldt. De definitie van de uitzendovereenkomst wordt niet gewijzigd.
• Er worden maatregelen genomen om verplichte permanente beschikbaarheid van oproepkrachten te voorkomen.
• De ww-premie wordt voor werkgevers voordeliger als ze een werknemer een vaste baan aanbieden in plaats van een tijdelijk contract.

Flex als containerbegrip

De voorgestelde maatregelen sluiten niet aan bij de ontwikkeling van de economie en de arbeidsmarkt, stellen VNO-NCW en MKB-Nederland in een reactie. In plaats daarvan wordt flex volgens hen als containerbegrip weggezet en wordt volledig voorbijgegaan aan het feit dat de toename van het aantal tijdelijke contracten sinds 2003 voor bijna de helft voor rekening komt van jongeren van 15 tot 25 jaar, die vaak maximaal 12 uur per week werken en veelal als bijbaan. VNO-NCW en MKB-Nederland wijzen er verder op dat het vaste contract te veel als uitgangspunt wordt gezien, terwijl het in de huidige dynamiek en globalisering juist voor de hand ligt dat ook andere vormen van contracten en overeenkomsten worden afgesloten. ‘Zekerheid voor werkenden is niet alleen afhankelijk van de contractvorm, maar juist ook van mobiliteit op de arbeidsmarkt en investeringen in de ontwikkeling en inzetbaarheid van medewerkers’, aldus de ondernemingsorganisaties.

FNV: Kabinet maakt werken nog onzekerder

De plannen laten volgens de FNV zien dat deze regering “toch niet voor de beloofde ‘nieuwe balans tussen vast en flex’ zorgt.”  Volgens de FNV maakt het kabinet werken nog onzekerder  en blijft de beloofde nieuwe balans uit. FNV vindt dat het wetsvoorstel er voor zorgt dat werknemers juist langer in onzekerheid blijven en makkelijker en goedkoper worden ontslagen.

Coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid van de FNV Zakaria Boufangacha: ‘Bij een vast contract wil het kabinet aan werkgevers de mogelijkheid bieden om een proeftijd van vijf maanden te hanteren. Dat is erg ingrijpend. Een werknemer is al die tijd vogelvrij. Het is ook misbruikgevoelig, het lokt werkgevers uit om aan de lopende band met korte contracten te werken. Hoe de maatregelen bijdragen aan meer zekerheid voor werkenden is me een raadsel.’

Boufangacha: ‘Flexwerk was ooit bedoeld voor het opvangen van piek en ziek. Nu wordt het vooral misbruikt als verdienmodel, waarmee werkgevers hun risico’s afwentelen op de flexwerker. Het houden van flexwerkers in de laagste loonschalen, het niet of nauwelijks opbouwen van pensioen en het zelfs omzeilen van cao’s, zorgt ervoor dat flex tot wel 40% goedkoper is dan een vaste baan. Daarnaast komen mensen met een onzekere contract eerder in de ww. Flexwerk moet dan ook duurder worden voor werkgevers, zelfs duurder dan een vast contract. Alleen dan zullen werkgevers een eerlijker afweging maken of zij voor flexwerk kiezen’.

De FNV ziet ook enkele lichtpuntjes in het wetsvoorstel. Boufangacha ‘Het is gelukkig niet allemaal kommer en kwel. Premiedifferentiatie naar contractvorm en een ontslagvergoeding vanaf dag één, zijn wel een stap in de goede richting.’