Hoofdlijnenbrief vervanging Wet DBA komt pas dit najaar. Streefdatum blijft 2020.

Kabinet heeft meer tijd nodig voor de vervanging Wet DBA. Streefdatum voor invoering blijft evenwel 1 januari 2020.

Minister Koolmees komt pas in het najaar met een hoofdlijnenbrief over hoe hij de Wet DBA wil gaan vervangen. Hij wil meer tijd om aantal lastige onderdelen van de plannen uit te werken. Het streven blijft dat de nieuwe wetgeving 1 januari 2020 ingaat. Dat schrijft de minister vandaag aan de Kamer.

“Het maken van nieuwe wet- en regelgeving rond het zelfstandig ondernemerschap (zzp) is geen simpele opgave”, zo schrijft de minister in een persverklaring. “Desondanks is het onverminderd nodig dat er deze kabinetsperiode nieuwe wetgeving komt. Aan de ene kant om de groep mensen die een welbewuste keuze maakt voor het zelfstandig ondernemerschap de ruimte te geven om te ondernemen. Maar ook om de groep mensen te beschermen die, soms ongewild, in een kwetsbare positie belanden.”

Daarnaast wil het kabinet oneerlijke concurrentie tegengaan tussen de bedrijven die zich aan de regels houden en de bedrijven die zzp-constructies gebruiken om hun loonkosten te drukken en hun risico’s af te wentelen.

Het moratorium op de handhaving voor de wet DBA blijft van kracht tot 1 januari 2020. Zoals in februari aangekondigd gaat de Belastingdienst vanaf 1 juli 2018 niet alleen bij de ernstigste kwaadwillenden, maar bij álle kwaadwillenden handhaven. De Belastingdienst gaat nog dit jaar bij minstens honderd opdrachtgevers in verschillende risicosectoren controleren of daar sprake is van schijnzelfstandigheid.

Wat waren ook alweer de plannen?

In het regeerakkoord maakte het Kabinet Rutte III al behoorlijk gedetailleerd duidelijk hoe de Wet DBA vervangen moet worden.

Geen inhuur van zzp’ers onder een tarief van 15 tot 18 euro per uur
Een ‘opt-out’-variant voor inhuur boven de 75 euro per uur
Een webmodule met een opdrachtgeversverklaring voor het tussengebied.

(zie hier voor uitleg van de plannen uit regeerakkoord)

Minimumtarief: lastiger dat het lijkt

Het kabinet geeft aan langer de tijd nodig te hebben om onderzoek te doen naar de tariefstelling bij zzp. Zo werkt het veelbesproken Deliveroo niet met uurtarieven, maar op basis van stukloon. “Ook blijkt het ingewikkeld om een uurtarief af te bakenen, dit is nodig om te weten wie er straks onder bijvoorbeeld de maatregel over het lage tarief vallen. Het kabinet is hier een onderzoek naar gestart” zo schrijft het kabinet.

Ook gaat het Kabinet in gesprek met de Europese Commissie over de bescherming van werkenden met lage tarieven. “Het kabinet onderzoekt momenteel hoe een dergelijke arbeidsovereenkomst bij laag tarief zich verhoudt tot het Europees recht. De arbeidsovereenkomst bij laag tarief kan beschouwd worden als een beperking voor het vrij verkeer van diensten door het hanteren van minimumtarieven. Een werkende kan straks volgens Nederlands recht een arbeidsovereenkomst bij laag tarief hebben, maar kan volgens Europees recht nog steeds gezien worden als dienstverrichter (zelfstandige).”

Opt-out

Aan de bovenkant van de interim-markt wil het kabinet volgens het regeerakkoord een opt-out optie voor de loonheffing en de premies voor de werknemersverzekeringen. “Hiervan kan gebruik worden gemaakt indien sprake is van een hoog tarief in combinatie met een kortere duur van de overeenkomst of in combinatie met het niet verrichten van reguliere activiteiten. Het kabinet onderzoekt op welke manier afbakening van de groep opdrachtnemers voor wie de opt-out gaat gelden nodig is. Immers, als voor de opdrachtgever en de opdrachtnemer al vaststaat dat de opdrachtnemer de werkzaamheden als zelfstandige uitvoert, dan is een opt-out niet nodig.”

Verder valt hier deze wat weinig heldere zin op: “Het kabinet kijkt bij de uitwerking ook naar de gevolgen voor de rechten op werknemersverzekeringen.”

Webmodule en verduidelijking term gezag

Veel veldpartijen voelden bij een eerder overleg niet veel voor een webmodule, die duidelijkheid moet geven voor het gebied tussen het minimum en het opt-out tarief. “Het kabinet zal onderzoeken of en hoe de in het regeerakkoord genoemde webmodule hiervoor geschikt en passend is. Met wetenschappers en veldpartijen worden hier de komende maanden keuzes in gemaakt.”

Het begrip ‘gezag’ wordt 1 januari 2019 verduidelijkt, “binnen de kaders van de huidige wet- en regelgeving. (…) Omdat hiervoor geen wetswijziging nodig is, kan op korte termijn al meer duidelijkheid worden geboden.”

Nieuw overleg met belangenorganisaties

Het helpt Koolmees natuurlijk ook al niet echt dat veel branche- en belangenorganisaties niet op één lijn zitten.

De FNV wil eigenlijk gewoon aan de Wet DBA vasthouden en is principieel tegen alle opt-out-varianten. Andere brancheorganisaties aanvaarden wel een bescherming aan de onderkant van de markt, maar willen verder zoveel mogelijk vrijheid. Pogingen om de afgelopen tijd een gezamenlijk front te maken van werkgeversorganisaties, brancheverenigingen en een aantal zzp-organisaties zijn, na een eerste gezamenlijke brief, niet echt van de grond gekomen.

Op 3 september komt er een nieuwe overleg tussen het Kabinet en de ‘veldpartijen’.

Koolmees gaat optimistisch voorwaarts

Opvallend is dat Koolmees optimistisch vast blijft houden aan een invoeringsdatum van 1 januari 202o voor de vervanging van de Wet DBA. Eerder gaf hij aan die datum ‘ambitieus’ te noemen. Een uitstel van de aangekondigde hoofdlijnenbrief zet extra druk op de besluitvorming.

Koolmees wil naast de vervanging van de Wet DBA de discussie starten “over de fundamentele vragen van de toekomst. Hierbij gaat het onder meer over de balans tussen bescherming en vrijheid.” In het najaar zal het kabinet daarom een commissie aanstellen die zich over deze vragen buigt.