RaboResearch : “Grootste toename van het aantal zzp’ers ligt achter ons”

RaboResearch, het kenniscentrum van Rabobank, volgt ontwikkelingen van de Nederlandse woningmarkt, arbeidsmarkt, overheidsfinanciën, financiële sector, demografische en regionaal-economische ontwikkelingen op de voet. Onderzoek doen, onderzoek lezen of praten over onderzoek: daar houden de economen Leontine Treur en Lisette van de Hei zich dagelijks mee bezig. En dat laatste komen zij doen over twee recentelijke publicaties in het ZP Radio programma HoofdZaken met Sebas Krijgsman en Bart van der Geest.

Toename flexibele contracten

Van de Hei ziet de flexibele arbeidsmarkt in de afgelopen jaren veranderen. “In ons onderzoek hebben wij een vergelijking gemaakt met 10 jaar geleden, waarbij opvalt dat het aandeel flexibel werk flink is toegenomen. Toch is een groot verschil zichtbaar tussen de sectoren.” Volgens  van de Hei heeft dit voornamelijk te maken met beleid. “Vanwege genomen maatregelen is het voor werkgevers steeds aantrekkelijker geworden een oproep, uitzend of tijdelijk contract aan bieden.”

“Van de ingenieurs, ICT-specialisten en gespecialiseerde verpleegkundigen heeft nog altijd meer dan 70 procent een vast contract.”
Leontine Treur, senior-econoom bij RaboResearch Nederland

Grenzen aan flex

De arbeidsmarkt ondervindt een toenemende schaarste. Omdat werknemers, uitgezonderd zzp’ers, veelal een voorkeur hebben voor een vast contract, verwacht je bij arbeidskrapte een toename van het aantal vaste contracten. Dit is echter niet het geval. Dit vraagstuk is onderzocht en heeft geleid tot de publicatie ‘De flexibele arbeidsmarkt – grenzen aan flex?’. Treur: “Ons onderzoek toont aan dat in schaarse sectoren, zoals de zorg en IT, de flexibilisering een stuk langzamer ontwikkeld dan in minder schaarse sectoren als de zakelijke dienstverlening. Desondanks is de toename van het aantal flexibele contracten in alle sectoren zichtbaar, zelfs als deze sectoren niet of nauwelijks seizoensgebonden of conjunctuurgevoelig zijn.

Organisaties willen flexibel zijn in tijden van crisis

Vier jaar geleden werd het artikel ‘Zzp’ers in de crisis’ geschreven, Van de Hei geeft hier nu een vervolg aan met haar publicatie ‘Zzp’ers na de crisis’. Het meest opvallende resultaat is dat werknemers en zzp’ers anders reageren op economische groei. “Vooral tijdens de dip in 2009 en tussen 2011 – 2013 zijn veel werknemers ontslagen. Terwijl zzp’ers de crisis vooral in hun portemonnee voelden, vanwege een daling van het aantal gewerkte uren en bijbehorend tarief. Daarentegen steeg het inkomen van werknemers nominaal door”, aldus van de Hei.

“Aantal flexibele arbeidscontracten is rond de crisis flink toegenomen. Inmiddels is de crisis voorbij, maar zet de groei toch verder door.”
Lisette van de Hei, econoom bij RaboResearch Nederland

De crisis voorbij

De economische voorspoed pakt voor beide groepen gunstig uit. Al hebben de toekomst van de zelfstandigenaftrek en de ontwikkelingen rondom de Wet DBA grote invloed op de groei van het aantal zzp’ers in de komende jaren. Treur: “Het is waarschijnlijk dat de grootste toename van het aantal zzp’ers achter ons ligt en dat met name een deel van de zzp’ers met een laag inkomen terug zal keren naar loondienst.”

Beluister de volledige radio-uitzending met Leontine Treur en Lisette van de Hei hieronder.