8 voorspellingen over het politiek jaar voor de zelfstandigen en hun opdrachtgevers

Wat staat ons in 2019 te wachten op het gebied van politiek, beleid en zelfstandig ondernemerschap? Voor de achtste keer laten de vaste auteurs van ZiPconomy en enkele andere experts hun licht schijnen over het aankomend jaar.

Wat zou het fijn zijn als de politiek in 2019 de gezagsrelatie durft los te laten – Josien van Breda (Platform Zzp-dienstverleners)

“Wat zou het fijn zijn als de politiek de gezagsrelatie durft los te laten, want als je via de gezagsrelatie een werknemer van een zzp’er wilt onderscheiden, dan kun je niet anders dan heel gedetailleerd inzoomen op “alle omstandigheden van het geval”.

In de praktijk gaat dat uiteindelijk over wiens laptop je gebruikt, of je een toegangspas hebt, of je bij een werkoverleg aanschuift of je zelf je veiligheidsschoenen meeneemt, of je een kerstpakket krijgt en of je bij een teamborrel bent. Elk detail roept weer een nieuwe detailvraag op, terwijl juist deze kleine dingen samen het verschil maken tussen een middelmatige of een geweldige klus.

Mijn wens voor 2019 is dat ondernemerschap de norm wordt. Want dat geeft zp’ers, opdrachtgevers en intermediairs de ruimte om het beste uit de klus -en elkaar- te halen. En als daarvoor nodig is dat zp’ers een grotere bijdrage leveren aan de sociale zekerheid, dan heb ik dat er best voor over.”

Josien van Breda, voorzitter Platform Zzp-dienstverleners

Het lukt minister Koolmees wel om de Gordiaanse (arbeidsmarkt-) knoop te ontrafelen – Anne Meint Bouma (Brainnet)

“Het werkende individu kiest ook in 2019 voor vertijdelijking, onder meer door de balans werk/privé, vastigheid versus uitdaging – mensen willen kunnen kiezen. Het kabinet zal vanwege deze ontwikkelingen de arbeidsmarkt wetgeving moeten moderniseren. Minister Koolmees is op dit onderwerp niet te benijden.

De aloude tegenstellingen binnen de Nederlandse polder lijken met zijn eerder gedane voorstellen niet opgelost te worden. De voorgenomen verduidelijking van het gezagscriterium zal op korte termijn leiden tot meer onzekerheid bij opdrachtgevers over de inzet van zzp’ers.

Het wordt hoog tijd dat de politiek zijn nek echt uitsteekt en een duidelijk standpunt inneemt. Mijn optimistische voorspelling is dat het minister Koolmees wel gaat lukken om de Gordiaanse (arbeidsmarkt-)knoop te ontrafelen. De mythologie laat geen enkele twijfel over hoe dit moet. Niet eindeloos blijven polderen, maar de knoop doorhakken én duidelijkheid creëren!”

Anne Meint Bouma, directeur Brainnet B.V.

Pappen en nathouden – Fedde Monsma (politicoloog)

“Op centraal en decentraal niveau eroderen traditionele arbeidsverhoudingen verder in 2019, het wordt steeds duidelijker dat het polderoverleg en de polderpartijen aan een forse renovatie toe zijn.

Pat- en tegenstellingen verstevigen, waardoor fundamentele antwoorden op nieuwe vraagstukken geen ruimte krijgen. De pleisters die DBA of WAB heten, zijn geen structurele antwoorden op nieuwe arbeidsverhoudingen.

De verelendung in de polder wordt in 2019 doorgezet waardoor nieuwe initiatieven, al dan niet gedwongen door de actualiteit, de kans krijgen om wortel te schieten en in het volgende decennium verder tot bloei gaan komen. Tot die tijd is het uitzitten en pappen en nathouden. 2019 wordt geen bruisend jaar op de arbeidsmarkt.”

Fedde Monsma, politicoloog en arbeidsmarktdeskundige.

Ondernemingsvrijheid voor echte ondernemers – Maarten Post (ZZP Nederland)

“Steeds meer jongeren starten direct na hun opleiding als zelfstandige ondernemer en daarom moet er meer aandacht komen voor onderwijs in ondernemerschap.

Het kabinet moet in 2019 een eenvoudige en effectieve maatregel treffen tegen schijnconstructies aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Daardoor ontstaat ondernemingsvrijheid voor de echte ondernemers en zijn generieke maatregelingen overbodig. De pensioenopbouw van zelfstandigen stijgt en zal in 2019 verder stijgen door betere voorlichting en verdere ontwikkeling van pensioenregelingen voor zelfstandigen op vrijwillige basis.

De grootste uitdaging voor alle betrokken partijen is een oplossing te vinden voor het urgente AOV-vraagstuk. Dat moet in 2019 zijn beslag krijgen. Stichting ZZP Nederland werkt graag mee aan een oplossing waarin de ondernemersvrijheid niet in het gedrang komt.”

Maarten Post, voorzitter ZZP Nederland

Liever geen cassandravoorspelling voor 2019 – Rob de Laat (Bovib)

“Als ondernemer ben je positief, misschien wel opportunistisch. Voor velen was 2018 weer een topjaar. Groei voor eigenlijk al onze leden. De economie was ons goed gezind. Toch zien we donkere wolken.

Helaas zal flexibele arbeid ook in 2019 gezien worden als een fenomeen dat beteugeld dient te worden. Dat nieuwe ontwikkelingen zoals de opkomst van platforms moeten worden gestopt. Maar ook dat de groei van zzp gestuit moet worden.

De onduidelijkheid rondom zzp-inzet zal helaas niet verdwijnen. De route die minister Koolmees heeft gekozen helpt daarbij niet. Mijn voorspelling is dat de verduidelijking van het gezagscriterium in het handboek loonheffingen leidt tot veel onrust rondom zzp-inzet.”

Rob de Laat, voorzitter Bovib

Eindelijk discussie voeren – Denis Maessen (PZO)

“Dat 2019 een jaar mag zijn waar een meer volwassen maatschappijbeeld dominant zal groeien waar het gaat over het denken over de rol en meerwaarde van ondernemerschap. Een maatschappij waar we kijken naar het werk en de werkenden en niet naar de aard van het contract.

De Wet DBA heeft dan niet veel goeds gebracht, maar één ding wel. We mogen eindelijk discussie voeren over de flexibilisering van de arbeidsmarkt en wat dat betekent voor onze maatschappij op het gebied van werk en sociale zekerheid. Wat vinden we belangrijk en hoe willen we dat bestendig organiseren?

Ik voorspel dat in 2019 de eerste stappen gezet worden naar onze toekomstige arbeidsmarkt, waar werk het uitgangspunt is en niet het contract. Dat daarbij ook andere wegen worden ingeslagen om de dialoog van de grond te krijgen. Mijn grootste wens voor 2019 is dat meer zelfstandigen van zich laten horen en zich met elkaar verbinden om zo samen op te trekken.”

Denis Maessen, voorzitter PZO.

Zelfstandigen eisen steeds meer rechten – Irene van Hest (FNV Zelfstandigen)

“Steeds meer zelfstandigen merken hoe weinig invloed ze hebben op hun verdienmodel. In 2019 gaan zelfstandigen zich meer en meer organiseren. Grote verschillen in inkomen, lange werktijden of juist van de ene op de andere dag helemaal geen werk en geen enkele sociale bescherming. Het is de reden dat vakbonden zijn opgericht, en de reden dat het organiseren van alle werkenden essentiëler wordt dan ooit. Zelfstandigen gaan zich in 2019 organiseren en onderhandelingsmacht opeisen.”

Irene van Hest, bestuurder/beleidsadviseur FNV Zelfstandigen.

Deksel voor de beerput – Joop der Weduwen (Juridisch Eerste Hulp bij Ondernemen)

“Wat een interessant jaar hebben we achter de rug. 2018 was voor mij het jaar van de opkomst van de platformeconomie aangejaagd door een niet controlerende en handhavende overheid (zou vóór de wet DBA een Deliveroo bezorger een VAR hebben gekregen? Ik schat in van niet.)

Het jaar 2019 wordt wat mij betreft het jaar dat de overheid naarstig op zoek is om weer een deksel te vinden voor de door haar zelf opengetrokken beerput.

Hoe kunnen we paal en perk stellen aan ongebreideld vrij ondernemerschap? Moet dat dan?

Misschien wel als we doorslaan en onze bijklussende jongeren gaan zien als ondernemers. Hoe de geest weer in de fles te krijgen?

Het kabinet zoekt een oplossing in nog meer rapporten. Daar kan ik me op verheugen als geïnteresseerde lezer. Ik kijk reikhalzend uit naar de denktank van hooggeleerden en hun aanbevelingen. Tegelijkertijd ben ik daar ook beducht voor. Het wordt niet eenvoudiger. Juridisch erg interessant als we de Europese wetgeving erbij gaan betrekken, maar niet per se makkelijker voor de doorsnee zzp-er of zijn opdrachtgever.

Misschien wordt 2019 wel een weemoedig jaar en vragen we ons af waarom die goede oude VAR ook al weer afgeschaft moest worden. Omdat het allemaal zo moeilijk was met die VAR (volgens de toenmalige staatssecretaris)? We zijn erin getuind. We hebben nog steeds geen duidelijkheid. Ik wens het kabinet meer daadkracht toe voor aankomend jaar, maar ben er bang voor. Een interessant, maar ook bang, jaar voor de oprechte zzp’er en zijn opdrachtgever.

Joop der Weduwen, Juridisch Eerste Hulp Bij Ondernemen.