“In de uitzendbranche is geen plaats meer voor cowboys”

Bureau Cicero is een inspectie-instelling, gespecialiseerd in de controle op verplichtingen uit arbeid. Het idee om Cicero op te richten ontstond op basis van zijn eigen praktijkervaringen, vertelt directeur Theo van Leeuwen: “Ik ben 25 jaar financieel en operationeel directeur geweest bij grote bedrijven. In die periode kwam ik veel auditoren tegen, die allerlei dingen kwamen controleren. Vaak had ik het idee dat die controles niet zoveel toevoegden en vond ik ze eerder een beetje irritant. Die controles roepen toch vaak het beeld op dat mensen komen millimeteren, terwijl niet wordt benoemd waar het werkelijk om gaat. Vanuit het idee dat het anders en beter kan ontstond Cicero: Uitgangspunt bij de oprichting van Cicero was dat wij ons zodanig opstellen dat we onze klanten echt verder helpen vanuit onze deskundigheid op het gebied van verplichtingen uit arbeid. Wij vinden het belangrijk dat onze inspecteurs op alle fronten hun mannetje of vrouwtje staan. Het gaat dan niet alleen om controleren, maar ook om voorlichten en een visie op de toekomst delen met de klant.”

Patrick Tom, die samen met Van Leeuwen de directie van Cicero vormt, vult aan: “Ons product is in de beleving van de klant vaak geen prioriteit, maar wat we ermee bereiken is een collectief goed: Je creëert een gelijk speelveld en krijgt een zekere vorm van hygiëne: we zorgen ervoor dat partijen netjes belasting betalen en dat ze werken volgens de cao, zodat er geen oneigenlijke concurrentie op het gebied van arbeidsvoorwaarden of fiscale afdracht ontstaat.”

Goede controle heeft effect

Het effect van goede controle is absoluut zichtbaar, aldus Patrick Tom: “In de twaalf jaar dat Cicero actief is heeft de uitzendbranche een enorme professionaliseringsslag gemaakt. Aanvankelijk was het toch een beetje een cowboymarkt en waren uitzendbedrijven niet gewend aan controledruk. We hebben jaren gezien dat inhurende bedrijven goedkoop arbeid konden inlenen bij uitzendbedrijven omdat controle, kennis en deskundigheid ontbraken. We zagen bijvoorbeeld situaties waarin opdrachtgevers in de markt onder een bouw-cao vallen maar aan uitleners vertelden dat ze onder de metaal-cao vielen. Of dat de uitlener het maar zelf moest bepalen. Maar het rookgordijn dat werd gecreëerd wordt steeds minder geaccepteerd. Zo’n wet Aanpak Schijnconstructies waar opdrachtgevers kunnen worden aangesproken op het niet juist betalen van loon creëert bewustwording. Eigenlijk is het vandaag not done dat inhuurbedrijven op basis van arbeidsvoorwaarden goedkoper kunnen inhuren dan werkgevers zelf dat kunnen. Om die markt van niets naar zelfregulering te krijgen was een behoorlijke stap.”

Een goede regulering is in de afgelopen jaren ook steeds belangrijker geworden vanwege een aantal maatschappelijke ontwikkelingen, zegt Theo van Leeuwen: “In zijn totaliteit worden dienstverbanden steeds korter. Vroeger deelden we nog gouden horloges uit, dat komt tegenwoordig niet meer voor. Veel werknemers hebben niet meer de behoefte om langdurig bij één bedrijf te werken en werkgevers raken steeds meer gewend om een specifieke kennisbehoefte uit de markt te halen. Dat geeft ruimte aan uitzendbedrijven, zzp’ers en andere vormen van arbeid en naarmate die markt diverser wordt neemt de behoefte aan meer regulering toe. Als je kijkt naar de behoefte aan flex in de maatschappij vanuit een hoge mate van specialisatie en een hoge veranderingssnelheid, dan hoort daar een goede flexbranche bij. Parallel aan die toenemende dynamiek rondom arbeid ontstaan er ook allerlei verschillende juridische schijfjes en zijn minder dingen vanzelfsprekend. Werkgevers moeten dus veel meer zelf regelen om de rechten van hun mensen te bewaken.”

Faciliterende rol

Patrick Tom vult aan: “En de werkgever verwacht van de leverancier dat hij daarin faciliteert. Daarom ben ik ervan overtuigd dat in de uitzendwereld alleen nog maar plaats is voor professionals. Tien jaar geleden hadden die cowboys nog een kans. Nu niet meer. Dat komt deels omdat de pakkans en de controledruk destijds kleiner waren, maar ook omdat de opdrachtgever die faciliterende rol verwacht. Die opdrachtgever zoekt een partner die kan ontzorgen en verstand van zaken heeft. Als uitzendpartij kun je alleen maar mee als je dat beheerst.”

De branche is dus snel geprofessionaliseerd. Vrij van problemen zijn we daarmee nog niet, stelt Theo van Leeuwen: “Je ziet dat het voor veel bedrijven lastig is om het tempo van de ontwikkelingen bij te houden. Veel uitzendbedrijven hebben bijvoorbeeld moeite met wijzigingen in de wet- en regelgeving. Neem de inconveniëntentoeslag. Er is een uitspraak over een inconveniëntentoeslag, waarbij cao-partijen riepen dat het geen onderdeel van de beloning was en waar de rechtbank zei dat dat wel het geval is. De inspectie toetst niet en de rechter spreekt een oordeel uit waardoor je opeens non-compliant bent. In de afgelopen jaren lijkt het bij wet- en regelgeving steeds meer over punten en komma’s te gaan. We zijn niet meer bezig met de grote lijnen. Als het om arbeid gaat wordt alles per traditie heel erg geregeld in allerlei wetten en op allerlei detailniveaus. Op het moment dat je die activiteiten in een keten gaat verdelen wordt de druk om compliant te zijn rond wet- en regelgeving en de externe druk om dat te controleren groter. Veel regels die de overheid bedenkt voegen wat toe aan de complexiteit, maar voegen niets toe aan de kwaliteit of de bonafiditeit.”

Leverancier moet compliant zijn

Patrick Tom: “De toenemende impact van flex wordt momenteel als een probleem ervaren waarop men het juiste antwoord nog niet gevonden heeft. Ik denk dat er nog  te vaak vanuit oude dogma’s over de markt wordt gedacht. De grote uitdaging ligt in het vinden van het antwoord op de vraag hoe we de sociale zekerheid veel meer kunnen laten aansluiten op de huidige arbeidsmarkt. Door iedere keer die complexiteit op te leggen en door alle veranderingen in wet- en regelgeving zijn de risico’s moeilijk te managen. Werkgevers die veel flexibele arbeid inhuren willen met andere dingen bezig zijn. Ze moeten kunnen focussen op hun core business en zoeken daarom de samenwerking met leveranciers die aantoonbaar compliant zijn, middels bijvoorbeeld een PayOK en SNA certificaat.”

Theo van Leeuwen: “Afgezien van de hier genoemde problemen zie ik over de hele linie een positieve trend.  Zoals gezegd zien wij een professionaliserende flexbranche en wij zijn ervan overtuigd dat een professionele flexbranche een toekomst heeft. Wij willen juist die professionele bedrijven ondersteunen.”