‘Iedereen is beperkt tot hij op de goede plek zit. Verdiep je in de kwaliteiten van mensen met een beperking.’

Rolf Schrama (44) werd geboren met een zeldzame vorm van dwerggroei. Lopen was vrijwel uitgesloten en leren zou problematisch worden, voorspelde zijn arts. Twintig jaar later werkte de afgestudeerde Schrama als financieel adviseur in de Amsterdamse grachtengordel, vervolgens zeilde hij op topniveau. Nu spreekt hij volle zalen toe over het belang van inclusiviteit op de werkvloer.

Toen hij twee jaar was zette Rolf Schrama’s moeder hem voor het raam om naar buiten te kijken. Zo had hij wat afleiding, want lopen was uitgesloten, zei de arts. Tot Schrama besloot een poging te wagen; een paar maanden later liep hij.  Ook de voorspelling dat zijn schoolcarrière beperkt zou zijn tot speciaal onderwijs legde Schrama naast zich neer. Na de mavo, deed hij havo en heao en rondde hij zijn academische studie Bedrijfseconomie af.

Schrama wilde als jongetje zijn zoals zijn leeftijdgenoten. ‘En als puber wilde ik beter zijn dan de rest. Ik herken die instelling bij anderen met een beperking. Het is een mooie eigenschap om je volledig in te zetten. Maar compensatiegedrag kan ook gevaarlijk zijn. Als je niet naar je eigen kwaliteiten kijkt, maar anderen wilt laten zien dat je niet voor hun onderdoet, ga je snel over je grenzen heen.’

Vijftigurige werkweek

Tot zijn eenendertigste werkte Schrama vijftig uur per week op een kantoor in de financiële sector in de Amsterdamse grachtengordel. Op een dag keek hij vanuit zijn kantoor naar buiten en dacht “Ik zit weer achter een raam.” ‘Deze keer niet door een fysieke beperking, maar door een geestelijke; de gedachte dat ik veel geld moest verdienen om me te bewijzen.’ Zijn gezondheid liet op dat moment te wensen over. ‘Ik heb een progressieve vorm van dystrophic dysplasia, een zeldzame vorm van dwerggroei met vergroeiingen van mijn handen en voeten. Maar ik ontkende mijn beperking. Ik was niet fit, te zwaar en ging snel bergafwaarts. Toen ik hoorde dat mensen met mijn beperking door overgewicht niet meer konden lopen, schrok ik.’

Als ik werkgevers hoor praten over mensen met een beperking, merk ik dat ze zichzelf tot een andere groep rekenen. Zij voelen zich superieur, terwijl ook deze werkgevers een beperking hebben.

Het roer ging om. Schrama realiseerde zich dat hij beter voor zichzelf moest zorgen en zijn beperking moest accepteren. Dit bood nieuwe perspectieven zoals sporten. ‘Zeilen was geschikt voor iemand met mijn beperking. Eenmaal in de zeilboot was ik verkocht. Vooral het omgaan met de elementen vond ik geweldig. Ik leerde om niet te vechten tegen de wind, maar hem te gebruiken om verder te komen. Toen ik beter werd en in het Nederlands paralympisch zeilteam terechtkwam, vroeg de sponsor of ik mijn verhaal wilde komen vertellen. Dat was leuk. En ik merkte dat de lessen die ik had geleerd op iedereen van toepassing zijn omdat iedereen een beperking heeft.’

Iedereen heeft een beperking

Het is zijn missie: vertellen dat iedereen, zichtbaar of onzichtbaar, een beperking heeft. Of het nou beperkende oordelen of overtuigingen zijn – zoals Schrama’s toenmalige bewijsdrang – of fysieke beperkingen. ‘Wie zich bewust is van zijn eigen beperking, oordeelt anders over anderen, leeft zich beter in. Als ik werkgevers hoor praten over mensen met een beperking, merk ik dat ze zichzelf tot een andere groep rekenen. Zij voelen zich superieur, terwijl ook deze werkgevers een beperking hebben. Het schrijnende is dat zij bepalen dat mensen met een zichtbare beperking geen kans krijgen. Omdat zij vaker ziek zouden zijn, waardoor de kans op uitval groter is. Zij vergeten dat er heel wat voordelen tegenover staan. Bijvoorbeeld dat de medewerkertevredenheid van het hele team stijgt. De teamleden zijn er getuige van dat de collega met een beperking ondanks alle hindernissen volhoudt. Dat beïnvloedt hun gedrag positief. Ze zien dat hun blinde collega of de medewerker zonder been er elke dag is. Dan kijk je wel uit om je vanwege een kuchje ziek te melden.’

Betere resultaten

Diversiteit vergroot niet alleen dit soort ‘zachte’ waarden het leidt ook tot betere resultaten voor de organisatie. Uit onderzoek door Ernst & Young komt dat bedrijven die ver zijn op het gebied van diversiteit beter presteren. Dat trekt niet alle managers over de streep. ‘Ik krijg vaak de vraag: “Wat is de business case achter het aannemen van iemand met een beperking?” HR is vaak wel bereid om iemand aan te nemen met een beperking, maar zij moeten deze persoon ook verkopen aan een manager. Veel managers kijken vooral naar de korte termijnresultaten van hun afdeling. Zij zijn bang dat de medewerker met een beperking er een half jaar uitligt. En dat kost geld. Zolang managers niet naar het grote geheel kijken, zullen er mensen aan de zijlijn blijven staan.’

Iedereen is beperkt tot hij op de goede plek zit. Verdiep je in de kwaliteiten van mensen met een beperking.

Gelukkig groeit het aantal concerns dat in inclusiviteit investeert. ‘Bedrijven zoals ABN AMRO zijn al ver. Zij investeren in initiatieven zoals Gebaarista, een koffiebar waar je bestelt in gebarentaal. Je toetst jouw bestelling in op een scherm, dan krijg je te zien welk gebaar daarbij hoort en bestel je in gebarentaal. Het brengt gezelligheid en saamhorigheid met zich mee, en er word gelachen omdat veel koffiedrinkers het gevoel hebben dat ze staan te klungelen.’

Niet alle bedrijven lopen er mee te koop dat ze in inclusiviteit investeren. Ze vinden het niet kies om het als marketingargument te gebruiken. ‘Ik vind het juist belangrijk dat ze het wel laten zien. Ze hebben een voorbeeldfunctie waarmee ze andere bedrijven over de streep kunnen halen.’

Ongekende hoogte

Ook in zijn werk als social impact spits bij Onbeperkt aan de slag, een  social enterprise die meet & greets organiseert om werkgevers in contact te brengen met werkzoekenden, merkt Schrama dat steeds meer werkgevers op zoek zijn naar diversiteit. ‘Op basis van een cv worden veel mensen afgewezen, maar als mensen elkaar ontmoeten, ontstaan er positieve ideeën. Vaak zien de werkgevers al na vijf minuten de beperking niet meer.

HR-managers wil ik daarom op het hart drukken: verdiep je in de kwaliteiten van mensen met een beperking. Als je die kwaliteiten kunt benoemen, hebben ze meerwaarde voor het bedrijf.  Dan ben je in staat om te groeien naar ongekende hoogte. Daarvoor moeten mensen met een beperking wel een kans krijgen. Als dat gebeurt ben ik ervan overtuigd dat er over een tijdje ook meer mensen met een fysieke beperking in boardrooms zitten.’

HR Horizon: Optimise the Workforce

Op 13 juni organiseert Brainnet in Spant! In Bussum HR Horizon, hét evenement voor HR- en Inkoopspecialisten die graag vooruitkijken en alles willen weten over de toekomst van vast en flex.

Een greep uit het programma:

• Schaarste bestaat niet, mits je vast en flex optimaal benut
• Inhuur juridisch Future Proof maken; hoe doe je dat?
• Candidate Experience bij inhuur zzp’ers; do’s & dont’s
• Inkoop- en HR Hackathon: zie hoe gemeenschappelijke denkkracht leidt tot eenvoudige oplossingen
• Speeddaten met specialisten: antwoorden op uw meest prangende vragen
• En natuurlijk: inspirerende keynotes – onder andere van Rolf Schrama – thematische masterclasses, live media-coverage door BNR Newsroom en ZiPconomy, volop netwerkmogelijkheden en een afsluitende borrel.

Informatie & aanmelden: www.hrhorizon.nl

tekst: Kirsten Munk, fotografie: Marco ter Beek