Gastblogger 19 april 2019 9 reacties Print “Een verplichte verzekering voor zzp’ers betekent onzekerheid voor iedereen”De kans wordt steeds groter dat alle zzp’ers zich verplicht moeten verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid, zo meldt NOS. Het kabinet praat met werkgevers en werknemers over dit plan en hoopt zo de vastgelopen pensioenonderhandelingen weer vlot te trekken. Dat zou zou een slechte zaak zijn, betogen Roos Wouters en Pierre Spaninks in dit opinieartikel. “Een verplichte zzp-verzekering gaat in tegen een fundamentele verandering die gaande is op de arbeidsmarkt.”Vroeger was iemand werknemer, werkgever of zelfstandige. Tegenwoordig hebben mensen steeds vaker meerdere soorten arbeidsrelaties naast elkaar en na elkaar. In 2014 had 62% van de zzp’ers andere vormen van inkomen naast het werk als zelfstandige, blijkt uit het rapport ‘Voor de zekerheid’ van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid. Zekerheden koppelen aan het individu Het precieze aantal zelfstandigen is onbekend. Maar in het vierde kwartaal van 2018 telde het Centraal Bureau voor de Statistiek bijna anderhalf miljoen mensen die het grootste deel van hun werktijd invulden als zelfstandige. Ook weten we uit het genoemde WRR-rapport dat naar schatting ongeveer 300.000 werknemers ‘bijklussen’ als zzp’er. Dit soort hybride loopbanen vragen om zekerheden die zijn gekoppeld aan het individu, in plaats van aan een arbeidsrelatie. Daar zouden alle werkenden baat bij hebben, niet alleen de zelfstandigen. Op die manier zou iedereen zich vrij kunnen bewegen en ontplooien op de arbeidsmarkt, zonder vrees om zekerheden kwijt te raken. Nu al komt 73% van de zelfstandigen in geval van langdurige ziekte boven het sociaal minimum uit. Een tweede reden is dat een verplichte zzp-verzekering een last vormt voor zelfstandigen die andere manieren hebben gevonden om hun risico’s te managen, manieren die veel populairder zijn dan de producten van de verzekeringsindustrie. Veel zzp’ers nemen deel in broodfondsen of hebben een vrij besteedbaar reservepotje voor de eerste periode van ziekte en spreken in de periode daarna hun eigen vermogen aan, in de vorm van hun onderneming, beleggingen of eigen woning. Dankzij dit soort oplossingen komt momenteel 73% van de zelfstandigen in geval van langdurige ziekte boven het sociaal minimum uit, stelt het Centraal Planbureau. Daarboven hebben zelfstandigen natuurlijk nog de mogelijkheid ander passend werk te gaan doen. Uit onderzoek van de Werkvereniging blijkt bovendien dat 53% van de zelfstandigen vreest dat arbeidsongeschiktheidsverzekeringen niet aan hen zullen uitkeren in geval van ziekte, omdat er bij hen geen onafhankelijke arts aan te pas komt. Zouden zij dat vertrouwen wél hebben, dan zou 40% van hen zich meteen inschrijven. De veelbesproken verzekeringsgraad van 20% vertelt slechts een deel van het verhaal Het verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid onder zelfstandigen is dus niet alleen een kwestie van onwil of onvermogen, voor veel zelfstandigen is het een kwestie van wantrouwen. Dat zal zeker niet weggenomen worden door hen verplicht te laten verzekeren. Dit alles laat duidelijk zien dat de veelbesproken verzekeringsgraad van circa 20% slechts een deel van het verhaal vertelt. Voor iedere zzp’er die zijn of haar zaakjes geregeld heeft en zijn of haar leef- en bestedingspatroon daarop heeft ingericht, betekent een verplichte collectieve verzekering een dubbele verzekering tegen dubbele kosten. Ondemocratisch en onnodig Het is echt zorgelijk dat werkgevers- en werknemersorganisaties onderhandelen met politici om anderhalf miljoen zelfstandigen een oplossing op te dringen, zonder dat de zelfstandigen iets gevraagd wordt. Behalve ondemocratisch is het onnodig om beslissingen over zelfstandigen en hybride werkenden te laten nemen door vertegenwoordigers van de traditionele werkgevers en werknemers. Er zijn genoeg slimme manieren om hen te laten meebeslissen. Maak daar dan ook gebruik van. Het is evident dat het sociale stelsel onder toenemende spanning staat en hoognodig op een andere, modernere leest moet worden geschoeid. Een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers brengt dat helaas niet dichterbij. Ontplooiingskansen Door aan het bestaande bouwwerk nog eens een aparte verzekering toe te voegen voor nog eens een aparte arbeidsrelatie, beperk je de ontplooiingskansen van alle werkenden en hun mobiliteit op de arbeidsmarkt. De samenleving en de economie zijn daar niet bij gebaat, en de druk op het stelsel wordt er alleen maar groter door. Wat ons betreft mag een verplichte verzekering voor zzp’ers er niet komen. In plaats daarvan is een fundamentele herziening van het hele stelsel nodig. Zodat werkenden niet vastgepind worden op een min of meer toevallige, en steeds vaker tijdelijke arbeidsrelatie. Zodat alle mensen de zekerheden krijgen die passen bij hun leven en hun werk, en bij de ontwikkelingen die zich daarin voordoen. Roos Wouters en Pierre Spaninks zijn aanjager respectievelijk opjutter van de Werkvereniging, een belangenplatform voor werkenden, ongeacht de contractvorm. Dit opinieartikel verscheen ook in het FD aov Print Over de auteur Over Gastblogger ZiPconomy geeft ruimte aan auteurs die eenmalig een artikel willen plaatsen op ZiPconomy. Naam en functie van deze gastbloggers worden onder het artikel vermeld. Bekijk alle berichten van Gastblogger
Goed artikel! Verzekeren doe je inderdaad als individu en niet op basis van een werkrelatie. Bovendien zijn verzekeringen alleen bedoeld voor het geval dat je het risico niet zelf kan dragen.
Wat een belachelijke vermenging van zaken weer in de polder. Kabinet praat met werkgever en werknemers. Over ZZP-ers; niet met ZZP-ers? En het gaat om arbeidsongeschiktheid; als onderdeel van pensioenonderhandelingen? Onlogischer kan bijna niet. Maar goed. Misschien kan de overheid een webmodule ontwikkelen. Waarin via holistisch benadering kan worden bepaald wie zich moet verzekeren, voor hoeveel en voor welke periode. Eén en ander afhankelijk van de mix van inkomstenbronnen, de spaargelden, de vaste woonlasten, familiesamenstelling, inkomsten van andere familieleden (of voordeurdelers), leeftijd, levensverzekeringen, hypotheekratio’s, enzovoorts. Dan zijn we er vast heel snel uit….
Goed artikel, maar ik zie het net iets anders: zie een zzp’er gewoon als ondernemer. M.a.w. een zzp’er is niet een ondernemer zonder personeel, maar een ondernemer met één personeelslid (namelijk zichzelf). De eerste twee jaar ziekte van een zieke medewerkers moet je als ondernemer zelf opvangen. Dat kan je met je (ondernemers)vermogen doen, of door collectieve initiatieven zoals SharePeople. En voor daarna volgt er een collectieve (basis)verzekering voor alle werkers. Zo voorkom je de dure en perverse prikkels van een verzekering en zijn tegelijkertijd de moeilijk verzekerbaren zoals ouderen, chronisch zieken en zware beroepen gedekt.
Goed artikel … onderbelicht is dat politici de zzp,ers ( ordinair) willen laten meebetalen in de collectieve pot .. de achterhaalde solidariteitsgedachte dus ..individuele verantwoordelijkheid is het nieuwe motto…
Helder en goed verwoord verhaal. Ik zou willen dat politici en vakbonden hier eens een serieus antwoord op geven, en dus de ondernemers zonder personeel serieus nemen.
Het hele artikel is nogal vergezocht en haalt een aantal zaken door elkaar. 1) er is een fundamenteel verschil tussen langdurig ziek en arbeidsongeschiktheid. van het laatste herstel je niet en leidt op termijn tot een structurele significante inkomensdaling. Hier zijn de meeste zzp’ers helemaal niet op bedacht laat staan verzekerd. Je spaarrekening is op enig moment ook gewoon leeg. 2) dat zzp niet zouden meepraten, het democratisch argument is ook al niet juist. binnen de SER wordt hiermede over onderhandeld en daar zijn zzp organisaties gewoon vertegenwoordigt. daarnaast kent FNV zijn eigen zelfstandigen tak die mee praat binnen de FNV. Dus zelfstandigen zijn wel degelijk vertegenwoordigt. 3) dat een verzekering een last is, is natuurlijk een onzinnig argument. zelfstandigen, als het goed is, kennen al zorg verzekering [verplicht] maar ook je beroeps en bedrijfsaansprakelijkheids verzekering. een verzekering voor AOW maakt de totale kosten iets hoger maar om dan te spreken van last die niet te managen is, is gewoon onzin. 4) dat een verzekering het hybride karakter aantast en de bewegingsvrijheid belemmert wordt nergens onderbouwd. Het wordt in dit artikel gewoon gesteld. Ook andere verzekeringen [ zoals zorg] belemmert je ook niet. Want een dergelijke constructie zal t waarschijnlijk worden. dus het artikel hangt van opvattingen en aannames aan elkaar en nergens een fatsoenlijke onderbouwing. Waarvoor zijn jullie zo bang? waarom wel? vele zelfstandigen vooral met lagere inkomens zijn niet verzekerd voor de AOW maar zitten vaak wel in de risicogroepen. Maar ook de lagere risicogroepen zijn vaak niet verzekerd. In de AOW geraken is voor elk individu en zijn familie een compleet drama. dat wordt hier even buiten beschouwing gelaten. Inkomensval, verlies woning, sociaal isolement. Er zijn op internet genoeg voorbeelden te vinden van de schrijnende verhalen van zelfstandigen die in arbeidsongeschikt zijn geraakt. Hun leven is compleet in elkaar gestort met geen zicht op verbetering. een gezamenlijke aow zorgt ervoor dat elke zelfstandige gedekt is en dus zijn inkomensval en alle ellende van dien kan voorkomen. Tevens kan hierdoor de premie relatief laag blijven. Te meer omdat de grootste groep zelfstandigen een laag risico profiel hebben. Ik zelf ben mngt consultant, hoog inkomen, laag risico. Maar ik juich een gezamenlijke aow meer dan toe. Kwestie van solidair met elkaar zijn en niet altijd maar alleen aan jezelf denken.
Het zou prettig zijn als AOW, AOV en WAO niet door elkaar worden gehaald. Iedereen in Nederland is verzekerd voor de AOW, dit is een uitkering die op een bepaalde leeftijd (nu 67) wordt verstrekt door de SVB en die volledig onafhankelijk is van de arbeidsrelatie, mits er gedurende de periode voorafgaand aan de AOW leeftijd premie is afgedragen. De WAO is een uitkering voor arbeidsongeschikte werknemers, waarvan de premie als werknemersverzekering via de werkgever wordt geïnd en die wordt verstrekt na een periode van 2 jaar ziekte (die door de werkgever moet worden doorbetaald). Bij een AOV wordt er door een individu bij een commerciële verzekeraar een inkomen verzekerd bij ziekte of langdurige arbeidsongeschiktheid. Deze verzekering geldt gedurende een bepaalde periode afhankelijk van de verzekering en de uitkering gaat in na een, eveneens in de verzekeringspolis vastgelegde, periode van ziekte.
Het artikel geeft goed weer hoe ik er over denk met echter de nuancering die u in uw reactie beschrijft. Met name kwetsbare ZZP’ers met een ziekte in de voorgeschiedenis kunnen zich nu nauwelijks verzekeren tegen langdurige ziekte en arbeidsongeschiktheid evenals de hoog risico groepen die vaak ook in het laagbetaalden segment zitten. Kortom enige regelgeving en sturing van de overheid is zeer gewenst om te voorzien in een minimale inkomensvoorziening voor deze groep zelfstandigen. Dat je daarmee ook iets regelt voor hen die de zaakjes zelf prima kunnen regelen is een bijwerking die past bij een land waarin nog enige solidariteit geregeld is.
Dit artikel verwoordt heel goed hoe ik er tegen aan kijk. Ik hoop dat de beslissers hier goede notie van nemen. Wat bij mij opkomt: welk probleem wordt nu eigenlijk opgelost met een verplichte verzekering? En, misschien nog wel pregnanter: wiens probleem? Want als het het probleem van de zelfstandige ondernemer zelf zou zijn, zou die zich wel vrijwillig verzekeren. Ondernemers die geen rekening willen houden met eventualiteiten moeten daar zelf ook de gevolgen van dragen – als die zich voordoen. Vanuit de overheid daar voorlichting over geven: goed idee. Maar het gedwongen oplossen: slecht plan. Om er nog maar een argument aan toe te voegen: Ik ben ZZP-er (al vijftien jaar) met een chronische ziekte, dus voor mij zal zeker gelden dat er nooit zal worden uitgekeerd bij arbeidsongeschiktheid. En ik zou me wel verplicht moeten verzekeren?
