KvK onderzoek brengt grote verschillen in ondernemersstijlen zzp in beeld.

Voor haar onderzoek `Groeiambities en -belemmeringen van zzp en klein-mkb’ legde de Kamer van Koophandel (KvK) zelfstandigen zonder personeel tal van vragen voor. Op basis van antwoorden van een bijna 800 zzp’ers geeft de KvK een beeld van onder meer hun ideeën over ‘groei’ en mate van (on)tevredenheid over hun huidige situatie.

4% wil liever overstappen naar een baan

Van alle ondervraagde zzp’ers geeft 4% aan op dit moment liever over te stappen naar een vaste baan. 22% geeft aan graag (meer) in loondienst te willen in combinatie met het zelfstandig ondernemerschap.

Van de ondernemers (hier zzp + klein mkb) die gedeeltelijk naast het bedrijf in loondienst zou willen werken, heeft 67% geen ander inkomen naast het inkomen uit het bedrijf. 20% heeft al een baan waar zij meer uren zouden willen werken, 4% heeft een pensioenuitkering en 3% een andere uitkering. Deze groep heeft vaak een relatief jonge onderneming, is vaker ontevreden over het inkomen dat zij uit het bedrijf halen en/of heeft in de afgelopen drie jaar relatief vaker een omzetdaling gezien.

Groeien of behouden

De KvK komt vervolgens op een tweedeling onder de zzp’ers. Een tweedeling waar best wat op af te dingen valt, maar die toch ook wel een interessante invalshoek is. Namelijk de zzp’ers gericht op ‘groei’ en op ‘behoud’.

Met ‘behoud’ worden ondernemers bedoeld die relatief vaak de volgende doelen hebben:

Focus op continuering en stabiliteit van het bedrijf (51%)
Focus op het behouden van huidige klanten (67%)

Groeiers zijn ondernemers die relatief vaak de volgende doelen hebben:

Meer klanten aantrekken (98%)
Bedrijf laten groeien in omzet (89%)
Naamsbekendheid vergroten (75%)

Tweederde van alle zzp’ers geven aan dat hun focus ligt op de eerste punten, dus behoud. Een derde kan geschaard worden onder de ‘groeiers’.

Dit bevestigt het beeld dat de meeste zzp’ers echt eenmanszaken zijn en dat ook graag zo willen houden. Het gaat om het vermarkten van de eigen kwaliteiten. Zonder bijvoorbeeld enige behoefte om bijvoorbeeld personeel aan te nemen.

Iemand als Henk Volberda heeft daar wel eens aan vastgekoppeld dat zzp’ers daarmee te weinig ondernemend zouden zijn. Dat lijkt me een te kort door de bocht conclusie. Ambities om je werk op een uitstekende manier te doen hoeft anno 2019 niet per se gekoppeld te zijn aan meer klanten, meer omzet of meer personeel.

Zzp’ers met een grote focus op het behoud zeggen volgens de KvK relatief vaker ‘nee’ tegen nieuwe opdrachten (41%). Dat kan natuurlijk ook een heel verstandige (of gezonde) strategie zijn.

Meer uren, geen extra personeel

Het aannemen van personeel is bij beide groepen zzp niet erg populair.

Het merendeel van de zzp’ers gaat zelf meer uren werken als de hoeveelheid werk toeneemt. Zzp’ers met een focus op groei doen dat echter relatief vaker (81%). Daarnaast kiezen zij vaker voor andere manieren van extra arbeidskracht, zoals het inhuren van een zzp’er (33%) of familieleden of vrienden vragen om te helpen (19%).

Het aannemen van vast of tijdelijk personeel of inhuren van personeel wordt enkel in uitzonderlijke gevallen door zzp’ers gebruikt om een toenemende hoeveelheid werk op te vangen.

Zzp’ers die zich voornamelijk focussen op behoud, geven relatief vaker aan geen personeelsuitbreiding te willen (51%) of dat (meer) personeel niet nodig is omdat het bedrijf voldoende inkomen oplevert (39%). Ook geeft 29% van deze groep aan dat personeel aannemen slecht past bij de vorm van dienstverlening (29%). Dit komt overeen met het beeld dat deze groep zich vaak bezighoudt met het aanbieden van diensten en zichzelf bijvoorbeeld verhuurt als freelancer.

Zzp’ers met een focus op groei geven aan geen personeel aan te nemen omdat ze geen personeelsuitbreiding willen (40%) of liever samenwerken met andere ondernemers (41%). Ook spelen financiële risico’s (34%) en het gebrek aan financiële middelen (29%) een grote rol.

Omzetverschillen

Zzp’ers met een focus op groei hebben in de afgelopen drie jaar vaker een omzetstijging gezien dan zzp’ers die zich met name richten op behoud. Bij zzp’ers die zich richten op behoud is de omzet in de afgelopen drie jaar relatief vaker stabiel gebleven. Maar van de groep ‘behoud’ is 60% tevreden met het inkomen dat zij uit het bedrijf halen, bij de ‘groeiers’ ligt dat met 39% duidelijk lager.

Wat is het kip en het ei hier? Is de ‘behoud’ groep sneller tevreden of zijn ze in een eerdere fase al gegroeid waardoor het nu niet meer hoeft? Daar geeft het KvK rapport geen inzicht in…