Het Flexicon: de ene zp-dienstverlener is de andere niet

‘Bedrijven die zp’ers bemiddelen, dat zijn toch uitzendbureaus?’ Fout: maar een heel klein deel van de  flexbemiddelaars is uitzendbureau. Omdat dit niet zo bekend is, zorgt het nogal eens voor verwarring.

Denk bijvoorbeeld aan de berichtgeving in het Financieele Dagblad (en andere media) over TCP Solutions en ING. ‘Flexwerkers bij ING in de problemen door geldnood payrollbedrijf’, luidde de kop. TCP Solutions verzorgt weliswaar payrolling aan bedrijven, maar niet voor ING. Voor ING was TCP contractbeheerder.

Om de juiste conclusies te trekken uit problemen zoals zich die bij TCP en ING hebben voorgedaan, is het belangrijk de verschillen tussen de dienstverleners te begrijpen.

Verschillende soorten dienstverlening

Kort gezegd schakelen grote organisaties en overheden dienstverleners in om tijdelijke arbeidskrachten (uitzendkrachten, gedetacheerden, zelfstandige professionals of consultants) te vinden, contracteren en betalen. Terwijl het ene bedrijf ervoor kiest om een van die activiteiten uit te besteden, wil een ander volledig ontzorgd worden. Er zijn ook nog organisaties die alleen advies willen, om daarna alles zelf te doen.

Voorbeeld: FrieslandCampina

Bij FrieslandCampina is alles ondergebracht bij Hays. Deskundigen van Hays zitten inhouse op het hoofdkantoor van de zuivelcoöperatie. Als Friesland Campina interim-managers of andere hoger opgeleide flexwerkers nodig heeft, zet Hays de aanvraag uit bij zp-bemiddelaars of interim-management bureaus. Hays maakt ook de voorselectie en contracteert uiteindelijk de professionals namens FrieslandCampina.

Als de zuivelcoöperatie mensen nodig heeft in de fabrieken, werkt FrieslandCampina samen met uitzendbureaus. In dit geval Randstad en Startpeople.

Professional moet weten met wie hij werkt

Als je freelancer bent is het belangrijk te weten met wat voor tussenpartij je te maken hebt, zodat je weet wat je kunt verwachten. Zo is een payrollbedrijf jouw juridisch werkgever en ben jij dus als werknemer bij dit bedrijf in dienst. Daar horen werknemersrechten bij.

Een contractbeheerder is juist niet jouw werkgever, maar de juridisch opdrachtgever. Zo’n bedrijf verzorgt de administratie en de uitbetaling van facturen van zelfstandig ondernemers.

Meerdere dienstverleners, één opdracht

Je kunt als professional en opdrachtgever ook met meerdere vormen van dienstverlening te maken hebben bij één opdracht.

Zo kan een grote organisatie bijvoorbeeld een Managed Service Provider (MSP) inzetten om zijn externe inhuur te organiseren. De MSP verzamelt opdrachten bij het bedrijf en zet ze uit in de markt. Een zp-bemiddelaar zoekt en selecteert zelfstandig professionals. Als de klant een kandidaat gekozen heeft, laat hij de contractering over aan een contractbeheerder. Dat is soms de MSP zelf, maar het kan ook een andere partij zijn.

Eén tussenpartij, meerdere soorten dienstverlening

Vaak bieden grote flexbedrijven al deze vormen van dienstverlening. Randstad Holding heeft bijvoorbeeld Randstad Nederland als uitzendbureau, Yacht als detacheerder en zp-bemiddelaar, BMC als leverancier van consultants, Randstad Sourceright voor MSP-dienstverlening, YEM voor contractbeheer en Twago als online platform. Dat geldt ook voor HeadFirst Group en Hays. Organisaties als Between, Driessen Groep, Staffing Groep en HarveyNash combineren een aantal van deze vormen. Zij bieden diverse diensten naast elkaar of gelijktijdig, vaak in aparte bv’s met aparte merken.

Er zijn ook specialistische bureaus die bewust bepaalde dingen niet doen. Zo is Brainnet een MSP-dienstverlener die de regie houdt over het proces en de sourcing, services en tooling organiseert voor de klant, maar zelf niet bemiddelt. Daarnaast zijn er veel zp-bemiddelaars die zich specialiseren op type opdrachten (bijvoorbeeld AIM 4 met interim-management), functiegebied (Compagnon als HR-specialist) of branche (Driessen).

Voorbeeld: ABN AMRO

Ook financieel dienstverleners werken vaak met veel verschillende tussenpartijen. ABN AMRO huurt bijvoorbeeld zo’n 4.300 mensen per jaar in. De helft daarvan zijn uitzendkrachten, die via vijf verschillende uitzendbureaus (Randstad, Unique, Youngcapital, Susa en Fintrex) bij ABN AMRO terecht komen.

De andere helft zijn zelfstandig professionals en gedetacheerden. ABN AMRO werkt met tientallen verschillende detacheringsbureau, afhankelijk van het type professional dat het bedrijf zoekt.

Om zp’ers te vinden, heeft ABN AMRO een eigen online marktplaats waar alle geselecteerde leveranciers van externen op zijn aangesloten. Daar zet de bank opdrachten op uit. Bureaus  dragen kandidaten – in loondienst gedetacheerden of zp’ers – aan en ABN AMRO kiest uiteindelijk zelf wie met de klus aan de slag gaat.

Vervolgens gaat de leverancier ‘ertussenuit’. Yacht Externen Management (YEM) regelt het contractbeheer en verzorgt de betaling van de zelfstandig professionals.

Overzicht in de markt

Met onderstaande definities geven we inzicht in al die verschillende types dienstverlening. Daarbij sluiten we zo veel mogelijk aan bij nu gebruikte definities van brancheverenigingen of specialisten. Dit overzicht is niet af: branches werken momenteen samen met opdrachtgevers aan verdere definiëring. En let op, de meeste partijen die als voorbeeld genoemd staan leveren meerdere diensten.

Om de branche van zp-dienstverleners inzichtelijker  te maken ontwikkelde ZIPconomy in samenwerking met IRIS CF de ZiPArena. Deze ZiPArena geeft een beeld van alle aanbieders op het gebied van (het organiseren van) de inhuur van externe arbeid; de aanbieders zijn per categorie geordend. Bezoek de ZiPArena om per categorie een overzicht te krijgen van de leveranciers die onderstaande diensten aanbieden.

1. SERVICES

 Payroll

Uitbesteding van het (juridisch) werkgeverschap, zonder allocatiefunctie, waarmee gehele personeel-, arbo- en loonadministratie overgenomen wordt door het payroll-bedrijf.

Bij payroll komen de medewerkers in dienst van de tussenpartij. Via een opdrachtovereenkomst neemt het payrollbedrijf de salarisadministratie en het juridisch werkgeverschap (ook wel formeel werkgeverschap) over van het bedrijf waar de medewerker zijn werkzaamheden uitvoert.

De opdrachtgever draagt meestal zelf de arbeidskrachten aan bij het payrollbedrijf. In tegenstelling tot uitzendbureaus heeft het payrollbedrijf dus in principe geen ‘allocatiefunctie’.

Bekende payroll-partijen zijn Payroll Select en Tentoo. Het eerdergenoemde  TCP Solutions werkt voor sommige opdrachtgevers ook als payroll-bedrijf.

Om het nog ingewikkelder te maken, bestaat er nog een tweede vorm van payroll. Dan werkt het payroll-bedrijf als backoffice voor een uitzendbureau. Dit deed TCP Solutions bijvoorbeeld voor uitzendbureau De Graaf Contracting. Toen De Graaf niet meer betaalde, kwam TCP in de problemen.

Contractbeheer

Een contractbeheerder neemt de verantwoordelijkheid (over) van de opdrachtgever voor de administratie, het beheer en de aansprakelijkheden van de contracten van de externe inhuur (de leveranciers en/of de zzp’ers).

Een contractbeheerder stelt de contracten op, beheert deze, verzamelt voor haar klant alle facturen van de freelancers, bundelt die tot een factuur en betaalt de freelancers uit. Vaak (maar niet altijd) wordt de contractbeheerder ook  de formele opdrachtgever  van de freelancer.

Deze vorm van dienstverlening werd populair toen het aantal zzp’ers toenam en bedrijven meer inzicht wilden hebben in de kosten van ingehuurd personeel. Een grote organisatie als ING werkte voorheen met een MSP, maar koos later voor ‘self-sourcing’. Oftewel, ING wilde zijn eigen zzp’ers vinden en selecteren. Voor het managen en beheren van de contracten schakelt de bank contractbeheerders in.

ING werkte met drie verschillende contractbeheerders (de zzp’er mag kiezen), waaronder TCP. Behalve TCP zijn Harvey Nash, Brainnet, HeadFirst, Between en Source (onderdeel van HeadFirst Group) bekende partijen die soms werken als contractbeheerder.

MSP

Een Managed Service Provider organiseert de inhuur en sourcing (zoeken en vinden) van het personeel van organisaties. Zo’n bedrijf is verantwoordelijk voor het beheren van contracten met leveranciers van personeelsdiensten (o.a. uitzendbureaus, detacheringsbureaus, zzp-bemiddelaars, bureaus die aanbesteed werk managen en andere hr-dienstverleners).

Het MSP-concept komt uit de Verenigde Staten. Aanleiding voor de opkomt van deze vorm van dienstverlening is dat het aantal zelfstandigen groeit en organisaties het overzicht verloren over wie er in het bedrijf rondloopt. Bedrijven wilden ‘meer grip op inhuur’. Door complexe wetgeving als de Wet DBA, de AVG, Europese aanbesteding en WWZ, wilden meer bedrijven hun inhuur overlaten aan tussenpartijen.

Bekende MSP-aanbieders zijn Brainnet, StaffingMS (onderdeel van HeadFirst Group), Pontoon (Adecco) en Randstad Sourceright. Lees op de website van het MSPnetwerk alles over MSP’s.

Adviesbureau inhuur

Een adviesbureau inhuur adviseert organisaties onafhankelijk (het adviesbureau heeft geen eigen wervingskanalen) bij het organiseren van inhuur of Total Talent Management (lees hier wat dat is). Voorbeelden zijn Labor Redimo en Buyflex. Er zijn ook dienstverleners die werken als consultants en daarnaast sourcingsoplossingen bieden. Dat doen bijvoorbeeld Staffing MS (onderdeel van HeadFirst Group) en Hays.

RPO

Recruitment Process Outsourcing. Dienstverleners gericht op het uitbesteden (volledig of op onderdelen) van recruitment. Dit doen onder andere Compagnon, Hays Talent Solutions en People4Office.

2. SOURCING

Uitzenden

Ter beschikking stellen van arbeid. De loonbetaling verloopt via het uitzendbureau, maar de regie over het werk ligt bij het bedrijf waar de uitzendkracht aan het werk is. Als uitzendkracht heb je een contract met het uitzendbureau.

Deze tussenpartij zorgt voor werving en selectie van de kandidaten en is officieel werkgever van de uitzendkracht. De grootste uitzendbureaus in Nederland zijn Randstad, Manpower en Adecco.  

Detacheren

Detacheren is een werknemer voor een bepaalde tijd ter beschikking stellen aan een andere werkgever. Ondertussen blijft de detacheerder de werkgever van deze persoon.

De Vereniging van Detacheerders Nederland i.o. (VvDN) omschrijft een detacheerder als volgt: een werkgever die zijn werknemers op basis van een reguliere arbeidsovereenkomst (voor bepaalde of onbepaalde tijd), zonder gebruik te maken van het uitzendbeding (zie uitzenden), ter beschikking stelt aan derden voor het uitvoeren van werkzaamheden.

De gedetacheerde werkt vaak langere tijd namens de detacheerder bij verschillende bedrijven. Van detachering wordt meestal gebruik gemaakt voor hoogopgeleid personeel.

In tegenstelling tot uitzenden, ligt bij detacheren de regie over het werk meer bij de gedetacheerde zelf. Maar anders dan bij zelfstandig ondernemerschap, is het detacheringsbureau als werkgever eindverantwoordelijk.

Bekende detacheerders zijn bijvoorbeeld Brunel en DPA. Reijn (Driessen Group) en Kwikk (Staffing Group) zijn voorbeelden van detacheringsbedrijven die ontstaan zijn uit respectievelijk een uitzendbureau en een zp-bemiddelaar.

ZP-bemiddeling

Bemiddeling (zoeken, selecteren) tussen vraag en aanbod, namens een zelfstandige professional (opdrachtnemer) of namens de inlener (opdrachtgever).

Bij zp-bemiddeling wordt de vergoeding voor de dienstverlening deels betaald door de opdrachtgever en deels door de freelancer. Uitgedrukt in makelaarstermen is de zp-dienstverlener daarmee een soort van aankopend én verkopend makelaar. De freelancer betaalt de dienstverlener een vergoeding per gewerkt uur voor het vinden van een opdracht en de inhurende organisatie betaalt een vergoeding voor uitbesteding van het wervingstraject.

Een zp-dienstverlener heeft geen arbeidsrelatie met de zp’er. Vaak is er wel een Het is wel een bemiddelingsovereenkomst met de afspraken over vergoeding en voorwaarden. IT Staffing, Harvey Nash, HeadFirst, Reijn, Bergler, Between en Yacht zijn de bekendere namen in de wereld van zp-bemiddelaars.

Interimmanagement-bemiddeling

Bemiddeling (zoeken, selecteren, begeleiding) tussen vraag en aanbod bij interim-management opdrachten (veranderopdachten), namens organisaties (opdrachtgever) of interim-manager (opdrachtnemer).

Veel van deze bureaus zijn gespecialiseerd in een branche, bijvoorbeeld Finance Factor, BLMC (supply chain en logistiek) en Leeuwendaal (overheid, zorg, onderwijs). Of ze werken als een netwerkorganistie (bijvoorbeeld AIM 4). Hun branchevereniging is de RIM (Raad voor Interim-management).

Consultancy

Ter beschikking stellen van adviseurs die op projectbasis werken. Er zijn vooraf concrete afspraken gemaakt over het resultaat en het tarief (SoW, lees hier wat dat is). Denk bij consultants aan bedrijven als Deloitte, KPMG, PWC en EY.

Alternative sourcing solutions

Alternatieve kanalen, veelal online, voor het vinden en selecteren van talent. Het gaat hier dus eigenlijk om de online platformen, de nieuwste spelers in de bemiddelingsbranche. Lees ook dit verhaal. Het grootste internationale platform is UpWork Nederlandse voorbeelden zijn PlanetInterim en Jellow.

3. TOOLING

VMS

Vendor Management System. Een applicatie die het inhuurproces van extern talent en het inkopen van HR-diensten ondersteunt. Hiervoor kun je terecht bij partijen als Nétive, Fieldglass, AgileOne en Beeline.

FMS

Freelance Management System. Tools om freelancers te managen tijdens de opdracht. Jellow en Nétive zijn bekende voorbeelden van FMS-dienstverleners.

ATS

Applicant Tracking System. Kandidaat volgsysteem, softwareoplossing dat het werving- en selectieproces (vaste functies) ondersteunt. Daywize, HRoffice en AgileOne leveren zulke diensten.

Freelance selfsourcing tools

Tooling die organisaties in staat stelt zelf freelancers te vinden (self-sourcing). Bijv jobboards, talentpools of een eigen marktplaats. Denk hierbij aan platformen als PlanetInterim, Jellow, Twago (van Randstad) en Select (van HeadFirst Group).