PZO en ZZP Nederland presenteren manifest Moderne Arbeidsmarkt. ‘Geen zzp-maatregelen, maar arbeidsmarktmaatregelen’

Een modern arbeidsmarktbeleid moet gaan over alle werkenden in Nederland. Of ze nu werken als freelancer, uitzendkracht, werknemer of mkb’er. Toch lijkt het alsof de politiek vooral bezig is met extra regels voor zelfstandig ondernemers, vinden belangenhartigers ZZP Nederland en PZO.

Ze vinden dat er teveel óver zzp’ers wordt gepraat en dat er te weinig naar ze wordt geluisterd. Daarom presenteerden Maarten Post voorzitter van Stichting ZZP Nederland en Margreet Drijvers directeur van PZO, samen het Zelfstandigenforum, woensdag, minder dan een week voor Prinsjesdag, hun Manifest Moderne Arbeidsmarkt.

Advies voor de adviescommissie

In een bioscoopzaal vol belangenbehartigers, politici en zzp’ers overhandigden Post en Drijvers het manifest aan Hans Borstlap. Borstlap is door minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) benoemd tot voorzitter van de adviescommissie over reguling van werk. Aan hem de taak om met nieuwe, toekomstbestendige regels te komen.

Post (ZZP Nederland): “Wat wij willen, is dat alles in verband wordt gezien. Geen zzp-maatregelen, maar arbeidsmarktmaatregelen. We willen meepraten over een inclusieve arbeidsmarkt met rechtszekerheid voor zelfstandigen.”

Eigen rechtspositie, geen verplichte AOV

Hoe ziet dat eruit? In het manifest pleiten PZO en ZZP Nederland onder andere voor een eigen rechtspositie voor zelfstandigen en een basisvoorziening tegen arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Wie het wil, kan zich aanvullend verzekeren. Bovendien moet iedereen zelf weten hoe hij zijn pensioen regelt, vinden zij.

De adviezen zijn onder andere gebaseerd op enquêtes die PZO en ZZP Nederland hielden onder duizenden zelfstandigen. Ongeveer 90% van de zzp’ers is tegen een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) en wil zelf bepalen hoe hij een buffer opbouwt.

Gepolariseerd debat

Hans Borstlap gaat niet specifiek in op de punten uit het manifest, maar geeft wel aan dat hij ook voorstander is van ‘een gelijk speelveld voor iedereen’. Borstlap: “Het valt me op dat de discussie is gepolariseerd. In de krant lees ik koppen als ‘zzp’ertje pesten’ of ‘het vaste contract is heilig’. Dat is niet meer van deze tijd.”

“Regels rond werk moeten ondernemerschap niet in de weg zitten en wendbaarheid van alle werkenden stimuleren” Hans Borstlap.

— ZiPconomy (@ZiPconomy) September 11, 2019

“Wij kunnen de toekomst niet voorspellen, dus we willen regels opstellen die functioneren ongeacht wat de toekomst brengt”, vertelt hij. Zijn commissie presenteert dit najaar het advies. Borstlap noemt vier uitgangspunten van de nieuwe regels. “Ze moeten aanzetten tot ondernemerschap, zorgen voor inclusiviteit, een gelijk speelveld creëren voor iedereen en zorgen voor wendbaarheid.”

Extra lasten

Zzp’ers investeren te weinig in zichzelf, aldus Borstlap. Hij spreekt de zaal aan: “Voor de wendbaarheid is het hartstikke belangrijk dat u voortdurend bezig bent met ontwikkeling. En dat geldt ook voor mensen in loondienst. Zij zitten vaak opgesloten in een vast contract. Als ze toch werkloos worden, is dat een ramp omdat ze niet voorbereid zijn op ander werk.”

Hij pleit dus voor voortdurende kennisontwikkeling. “En we moeten goed nadenken over hoe we in dit land omgaan met onzekerheid bij ouderdom en arbeidsongeschiktheid. Ik vind het leuk om dit ook terug te zien in het manifest. Maar let wel, dit betekent extra lasten voor zzp’ers.”

Visie van de politiek

De rest van de avond debatteren Tweede Kamerleden Hilde Palland (CDA), Steven van Weyenberg (D66), Judith Tielen (VVD) en Paul Smeulders (Groenlinks, ‘ik was de enige die zich geroepen voelde de linkse gedachte te vertegenwoordigen’) over de stellingen in het manifest.

Pitch @svanweyenberg pic.twitter.com/FrnRo9JXbg

— ZiPconomy (@ZiPconomy) September 11, 2019

PZO en ZZP Nederland pleiten voor een eigen rechtspositie voor zelfstandig ondernemers. Eigenlijk is iedere partij het daarmee eens. Van Weyenberg (D66): “Je wilt niet eerst bewijzen dat je geen werknemer bent.”

Maar hoe dan? Smeulders (Groenlinks): “Dit past in het idee van een minimumtarief. Tenminste, als dat hoger zou zijn dan 16 euro. Gisteren is helaas ons voorstel weggestemd om dit minimum te relateren aan minimumloon.”
Van Weyenberg legt uit dat dit minimumuurtarief niet hoger kan zijn volgens Europese afspraken. “Ik blijf voorstander. Liever een laag tarief, dan helemaal niet.”

De pitch van @JudithTielenVVD pic.twitter.com/IkVDKECBOQ

— ZiPconomy (@ZiPconomy) September 11, 2019

Ondernemersovereenkomst

Politieke partijen zijn het veelal eens over de uitgangspunten, maar minder vaak over de oplossingen. Bijvoorbeeld ook over de ondernemersovereenkomst, een suggestie uit het manifest. Met zo’n contract zouden opdrachtgever en opdrachtnemer rechtszekerheid moeten krijgen. Dit doet denken aan de zelfstandigenverklaring, die er waarschijnlijk komt voor zzp’ers met een hoog uurtarief. Maar dan voor alle zzp’ers.

Palland (CDA): “Ik ben ervoor, als die afspraak daadwerkelijk zekerheid geeft aan beide partijen. Het mag niet zo zijn dat je afspreekt om 10 jaar voor de opdrachtgever achter een bureau te zitten, dan is het alsnog verkapt dienstverband.”

Smeulders (Groenlinks): “Dat er duidelijkheid moet komen, daar is iedereen het over eens. Maar dit mag niet betekenen dat jij kunt afspreken dat je goedkoper gaat werken dan een gewone werknemer. Dan ben ik ertegen. Voor hoogopgeleide zp’ers met een goede onderhandelingspositie kan het werken, maar onderaan de arbeidsmarkt is het een race to the bottom.”

De PvdA kon er niet bij zijn, maar Gijs van Dijk reageerde wel per videoboodschap:

“Van groot belang dat kwetsbare zzp’ers beschermd worden via het collectieve stelsels. En pas op: niet te veel een aparte rechtspositie voor zzp. Dat lokt misbruik uit” @dijkvangijs van PvdA. pic.twitter.com/yp6kuecz43

— ZiPconomy (@ZiPconomy) September 11, 2019

Belasting moet simpeler en eerlijker

Ook de stelling over de vernieuwing van het fiscaal stelsel leverde geen verhitte discussie op. Een vernieuwd fiscaal stelsel moet simpeler en eerlijker, dat vindt eigenlijk iedereen. Post (ZZP Nederland) roept de politiek op na te denken over een voorziening, waarmee ondernemers hun pensioen, buffer en verzekering kunnen regelen. Dat vinden de partijen niet zo’n raar idee. Maar hoe dat dan moet, blijft vaag.

‘Standaard aov past niemand’

Een laatste belangrijk punt uit het manifest is een basisvoorziening arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Roos Wouters (de Werkvereniging): “Wij begonnen een petitie tegen een verplichte aov voor zzp’ers, omdat zo’n regel oneerlijk is. Het moet niet alleen gaan over zelfstandigen, wij willen dat alle werkenden een basis krijgen.”

Harold Herbert (directeur Verbond van Verzekeraars): “Een verplichte standaard verzekering is een slecht idee. Die past voor niemand. En ik wil geen product verkopen dat niet past. Ik denk dat we op zoek moeten naar nieuwe oplossingen.”

Aan het eind van het debat vat Hugo-Jan Ruts de discussie samen. “Eigenlijk zijn de verschillen in opvatting zijn niet zo groot”, zegt hij. “We zijn het aardig eens en toch is er zoveel polarisatie in het debat. Volgens mij moeten we niet te snel met oplossingen komen, maar eerst goed kijken naar onze uitgangspunten. Wat willen en vinden we? Dan pas kunnen we antwoord geven op fundamentele vragen.”

Tot slot van boeiende avond krijgen ook de SER en ministerie van FIN en SZW het manifest van @PZO_ZZP en @stzzpnederland in handen. pic.twitter.com/HJLlviKAIh

— ZiPconomy (@ZiPconomy) September 11, 2019

Zie hier het volledige manifest