Zp-branche reageert op Miljoenennota: De zzp’er wordt er niet veel wijzer van

“Bij waardevol werk hoort een fatsoenlijk inkomen”, is de enige verwijzing naar de turbulente arbeidsmarkt die de koning maakt in de Troonrede.

Margreet Drijvers, directeur van Zelfstandigenplatform PZO, vindt het ‘opmerkelijk’ dat er gisteren met ‘geen woord is gerept over de zelfstandige ondernemers of de arbeidsmarktproblematiek’. Want er speelt van alles speelt rondom zzp’ers, zoals de korten op de zelfstandigenaftrek. Daar komt volgens PZO bij dat de koning in de Troonrede van vorig jaar nog heeft gezegd dat ‘zelfstandigen die bewust kiezen voor het ondernemerschap niets in de weg wordt gelegd’.

Verlagen zelfstandigenaftrek

PZO hekelt het verlagen van de zelfstandigenaftrek als maatregel om een arbeidsmarktvraagstuk op te lossen. Drijvers zegt daarover in een reactie tegenover ZiPconomy: “Deze fiscale maatregelen zijn bedoeld om ondernemers te ondersteunen. Nu wil het kabinet een arbeidsmarktprobleem – mensen met een laag verdienvermogen – oplossen met het intrekken van een fiscale maatregel. Dat gaat natuurlijk niet werken.”

We weten dat hervormingen nodig zijn, dus neem dan maatregelen die in de goede richting gaan.

PZO zou graag een meer samenhangend arbeidsmarktbeleid zien, maar lijkt er niet van overtuigd dat dat op korte termijn van dit kabinet te verwachten valt. Drijvers: “De commissie Borstlap moet nog met haar bevindingen komen, maar intussen neemt het kabinet maatregelen die daar haaks op staan in plaats van dat zij een voorschot neemt op de verwachte uitkomsten van Borstlap. Dat zijn eerder stappen achteruit, die voortkomen uit het ‘oude denken’. We weten dat hervormingen nodig zijn, dus neem dan maatregelen die in de goede richting gaan.”

Lees ook: PZO en ZZP Nederland presenteren manifest moderne arbeidsmarkt: ‘Geen zzp-maatregelen, maar arbeidsmarktmaatregelen.’

Opbrengst weer naar zzp’ers?

In de Miljoenennota staat dat dat de opbrengst van die zelfstandigenaftrek gebruikt gaat worden om de hervormingen vorm te geven. PZO hoopt dat het geld ook daadwerkelijk daaraan besteed zal worden. Drijvers: “Dat is nu nog heel vaag. Daar kunnen we op dit moment niets mee. Maar wij gaan uiteraard graag met het kabinet in overleg hierover.”

De grootste werkgeversorganisaties zijn het daarmee eens. In hun reactie op de Troonrede stellen zij dat aangekondigde inperking van de zelfstandigenaftrek bedoeld lijkt om schijnzelfstandigheid aan te pakken, maar dit raakt in de praktijk hard werkende kleine ondernemers met bijvoorbeeld een eenmanszaak of vof. Die profiteren zo dus minder van de lastenverlichting dan de gewone burger, zo valt te lezen in een gezamenlijke reactie van VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland op de Troonrede. Over de 0,6 miljard euro die hiermee wordt opgehaald gaan ook de werkgeversorganisaties naar eigen zeggen ‘graag in gesprek met het kabinet ‘zodat deze middelen beschikbaar blijven voor ondernemers’.

Misverstand over zelfstandigenaftrek

Die versobering was natuurlijk geen nieuws meer op Prinsjesdag, omdat vorige maand al bekend dat het Kabinet de zelfstandigenaftrek in tien jaar tijd geleidelijk wil afbouwen van € 7.280, dat wordt ongeveer € 5.000.

De regering doet dit om de fiscale verschillen tussen werknemers en zzp’ers te verkleinen. En blijkbaar is hier een breed draagvlak voor. Op Prinsjesdag zelf pleitte CNV-voorzitter Arend van Wijngaarden in De Telegraaf zelfs voor het volledig afschaffen van de zelfstandigenaftrek. De motivatie van de vakbondsman is dat de aftrek voor zzp’ers is bedoeld om een arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioenopbouw te regelen. En als de zzp’er dat niet doet – wat van Wijngaarden blijkbaar impliciet aanneemt – kan in zijn optiek de zelfstandigenaftrek dus beter worden afgeschaft.

Zzp-expert Pierre Spaninks reageerde direct op Twitter door erop te wijzen dat ook de CNV zich hier van een wijdverspreid misverstand bedient. ‘Die zelfstandigenaftrek in namelijk niet bedoeld voor verzekeringen en pensioenen, maar als compensatie van het ondernemersrisico’. De zelfstandigenaftrek is bedoeld om zzp’ers de mogelijkheid te bieden om enige reserve op te bouwen om omzetschommelingen op te vangen. Hugo Jan Ruts schetst de historie van de zelfstandigenaftrek in het artikel ‘Versobering zelfstandigenaftrek komt niet als verrassing. Timing wel. Een analyse.’ 

Lees ook: Kabinet: “compensatie voor versobering zelfstandigenaftrek” 

Zorgen over webmodule

Bovib-bestuurslid Frederieke Schmidt Crans reageert namens de brancheorganisatie op Prinsjesdag. Ook zij ziet ‘weinig vernieuwends’ terug in de Miljoenennota. “Onze zorgen over de webmodule en de zelfstandigenverklaring zijn zeker niet weggenomen.”

De pijn zit in de houding en het gedrag van de Belastingdienst

In een toelichting tegenover ZiPconomy legt Schmidt Crans uit dat er vragen blijven over de handhaving achteraf door de Belastingdienst: “Dat je met een webmodule en de zelfstandigenverklaring duidelijkheid vooraf kan geven dat iemand niet in loondienst is (maar zzp’er), dat is niet nieuw. Daarmee lossen we niets op, want dat kon eerder ook al. De pijn zit in de houding en het gedrag van de Belastingdienst. Het gaat uiteindelijk om de details en hoe de Belastingdienst deze achteraf beoordeelt.”

Dat de webmodule waarschijnlijk niet op 1 januari 2020 gereed is, verbaast Schmidt Crans overigens niet. “We vragen ons al langer af hoe realistisch invoering op 1 januari 2020 is. Dat is niet haalbaar als je kijkt naar hoe complex dit is.”

Zelfstandigenverklaring

Ook voorziet Schmidt Crans praktische problemen bij het vasthouden aan de grens van een jaar die aan de zelfstandigenverklaring wordt gesteld. “Hoe goed kun je in de praktijk de duur van een opdracht inschatten en hoe koppel je de maximale duur van een opdracht aan wat realistisch is voor een bepaald project?”

Kortom, prangende vragen waarop nog steeds geen antwoord is gegeven. Ook niet tijdens Prinsjesdag.

Bronnen: Rijksoverheid, PZO en VNO-NCW