TeldersStichting (VVD) wil gelijk speelveld op de arbeidsmarkt: “Hef onderscheid werknemer en zelfstandige op”.

Hef de verschillen tussen werknemers, flexwerkers en zelfstandigen die werken met een overeenkomst van opdracht op. Laat iedereen verplicht premies afdragen voor sociale zekerheid en pensioen. Dit pleidooi staat te lezen in ‘Flexibiliteit en Zekerheid. Naar een gelijk speelveld op de arbeidsmarkt’, een nieuwe publicatie van de TeldersStichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD. De publicatie is onder andere geschreven door Mirjam de Blécourt, Eerste Kamerlid voor de VVD en Han Mesters van ABN AMRO. Aan de fiscale verschillen tussen werknemers en zelfstandigen durven de auteurs van het rapport zich niet de branden.

“Of je nu een lange of korte arbeidsrelatie aangaat, het is arbeid. Werk is werk.” De vele verschillen van arbeidscontracten zijn niet meer effectief. “Daarbij is het raar dat het soort contract dat je hebt bepaalt welke sociale zekerheid je hebt” aldus Raymond Brood, voorzitter van de werkgroep.

Individuele vrijheid

“Liberale waarden, zoals het dragen van eigen verantwoordelijkheid en het genieten van individuele vrijheid, behoren een ideaal te zijn dat is weggelegd voor iedere burger, en niet slechts voor de lucky few” zo staat in de publicatie te lezen. Maar “de onzekerheid op de arbeidsmarkt zet dat ideaal onder druk.”

Onzekerheid die komt door – we kennen het rijtje – technologische innovaties en demografische ontwikkelingen. De behoefte aan flexibiliteit bij bedrijven maar ook de wens om zelf keuzes te maken in de manier waarop je werkt, valt te ontkennen noch tegen te gaan. “Veel werknemers zijn wel klaar met het vaste stramien van het vaste contract. De zzp-markt is niet tegen te houden, hoe graag de overheid dat ook wil” aldus Brood. “Maar in hoeverre zijn de verschillen tussen de contractvormen en sociale zekerheid nog te verantwoorden?”.

Geen gelijk speelveld

In de publicatie wordt geconstateerd dat er nu geen gelijk speelveld is. De overheid verschillen wegnemen en zorgen voor een gelijk sociaal stelsel voor vast en flexibel werk: “Het voorstel van de werkgroep, waarbij de overheid als marktmeester een gelijk speelveld creëert voor alle werkenden, voorkomt een race to the bottom onder zzp’ers.“

De visie van de TeldersStichting doet denken aan het gedachtegoed van de Belgische liberale minister van Sociale Zaken Maggie Deblock. Op de NextConomy/ZiPconomy debatavond van begin oktober pleitte ze maar weer eens voor het gelijktrekken van sociale voorzieningen voor werknemers en zelfstandigen in België. Ook de voorlopige voorstellen van de Commissie Borstlap gaan aardig in deze richting.

De voorstellen staan nog wel een flink eind af van het huidige partijprogramma van de VVD. Ze gaan ook aanmerkelijk verder dan de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, zoals deze in het Pensioenakkoord is afgesproken.

Pakket aan voorstellen

Deze aanbevelingen voor een fundamentele verandering van ons sociaal stelsel zijn onderdeel van een breder pakket aan ideeën en voorstellen die te lezen staan in het rapport. Naast de afschaffing van het vaste contract, wil de werkgroep dat de werkloosheidsuitkering meer dan nu nog het geval is als een overbrugging wordt gezien van werk naar werk en dat omscholing als voorwaarde voor het ontvangen van een uitkering verdedigbaar is. Daarnaast moet er een  Algemene Periodieke Keuring (APK) voor de arbeidsmarkt komen, een evaluatie van de arbeidsrelatie, als preventief instrument voor werkloosheid. Deze keuring is bedoeld als vrijwillig, maar aanbevolen instrument voor en door het individu, ter bevordering van de bewustwording over de eigen inzetbaarheid op de arbeidsmarkt. Bij- en omscholing moeten door middel van fiscale voordelen bevorderd worden en “verschuif de belastinggrondslag van arbeid naar andere productiegoederen, zoals grondstoffen, data en robots.”