Werkveld blijft ongerust over nieuwe regels inhuur zzp

Van een zelfstandig kok tot belangenbehartigers van zzp’ers in de zorg, van werkgeversorganisaties tot de vakbonden: iedereen maakt zich zorgen over de uitwerking van het regeerakkoord. Al deze afgevaardigden uit ‘het werkveld’ kwamen maandag samen op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor meer informatie over de nieuwe wetgeving.

Binnenkort kunnen zelfstandig ondernemers, hun opdrachtgevers en hun intermediairs via internetconsultatie feedback geven op het minimuminhuurtarief en de zelfstandigenverklaring. Om te zorgen dat deze stakeholders echt begrijpen waar ze hun mening over geven, wilden de ambtenaren hen persoonlijk informeren.

Min @wkoolmees laat op basis van @ZiPconomy plaatje zien dan er grote verschillen onder zzp”ers zijn #werkenalszelfstandige pic.twitter.com/aQkuVq5gO0

— ZiPconomy (@ZiPconomy) October 7, 2019

Basale vragen van het werkveld

Minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) en staatssecretaris Menno Snel (Financiën) gaven een heldere uitleg. En dat bleek nodig. Er waren veel vragen over het minimumtarief en de zelfstandigenverklaring. Soms heel basaal, zo is het voor lang niet iedereen duidelijk waar het minimumtarief vandaan komt (lees de uitleg hier). Verder is er veel kritiek op de zelfstandigenverklaring. Aanwezigen vinden het niet duidelijk waarom deze verklaring alleen geldt voor een tarief van meer dan 75 euro en waarom alleen voor opdrachten die een jaar of korter duren.

Weer brokjes info over de nieuwe wet: Voor-overleg met Belastingdienst + werken met huidige modelovereenkomsten is en blijft alternatief voor iets als de opt-out variant en/of webmodule. #werkenalszelfstandige

— Freddie Kesteloo (@KestelooFreddie) October 7, 2019

Webmodule wordt niet verplicht

De grootste misvatting? De meeste aanwezigen denken dat de webmodule en zelfstandigenverklaring verplicht worden. Maar dat is niet zo. Martin Flier, directeur Arbeidsverhoudingen bij het ministerie van Sociale Zaken: “Het zijn hulpmiddelen die opdrachtgevers zekerheid kunnen bieden over wie ze inhuren. Als je niet twijfelt over de arbeidsrelatie, hoef je ze dus niet te gebruiken. En bij twijfel kun je ook vooraf overleggen met de Belastingdienst of een modelovereenkomst gebruiken.”

Bij eerste gedeelte van bijeenkomst beantwoordt ambtelijke top vragen uit zaal. #werkenalszelfstandige pic.twitter.com/cbSVF8jw2L

— ZiPconomy (@ZiPconomy) October 7, 2019

Weinig over de webmodule

Hij benadrukt dat de webmodule ‘zo lean and mean mogelijk’ moet worden, met alleen vragen die noodzakelijk zijn om te ontdekken of iemand als zelfstandige mag werken. Verder konden hij en zijn collega’s weinig vertellen over de webmodule. Robert van der Zwam (directielid Ondernemerschap bij het ministerie van Economische Zaken): “Daar hebben we het nu niet over, want hij is nog niet af. We zitten in de testfase.”

Charles Verhoef van Zelfstandigen Bouw is verbaasd dat de webmodule tijdens deze bijeenkomst niet aan bod komt. “Dit element geldt voor het overgrote deel van de zzp’ers die ingehuurd worden. De meeste kritiek en vragen hebben te maken met de webmodule. Wanneer gaan we die dan wel bespreken?”

Van der Zwam: “Voor de webmodule is geen wetswijziging nodig, dus ook geen consultatie. Het wordt een instrument dat duidelijkheid en zekerheid moet geven aan werkenden volgens de huidige regels. Maar ik merk dat er veel vragen zijn, dus we organiseren binnenkort een apart overleg over de webmodule.”

De webmodule (als onderdeel van vervanging #WetDBA) vraagt geen internetconsultatie. Dus staat niet op de agenda vandaag… Op zich best merkwaardig want die speelt voor 80% van de zelfstandigen. #werkenalszelfstandige

— ZiPconomy (@ZiPconomy) October 7, 2019

Iedereen moet uren schrijven

Het minimuminhuurtarief en de zelfstandigenaftrek werden wel uitgebreid toegelicht. De genodigden mochten in kleine groepen feedback geven en vragen stellen aan ambtenaren die bezig zijn met het uitwerken van de plannen.

De meeste gasten kozen voor het gesprek over de zelfstandigenverklaring. Logisch, want de meeste genodigden hebben straks niets te maken met het minimuminhuurtarief. Althans, dat dachten ze.

“Het gevolg van het minimuminhuurtarief is dat iedereen zijn uren moet bijhouden”, legt een van de ambtenaren uit. “Anders kunnen de inspecteurs niet controleren of je voldoet aan die eis.”

Onmogelijke taak

Dat wordt een probleem, denken de gasten. Afgevaardigden uit de zorg benadrukken dat zorgpersoneel niet werkt op basis van uren, maar op een dagtarief. En hoe zit het met uren die horen bij meerdere opdrachten? Er blijft veel onduidelijk. Welke kosten zitten verwerkt in een uurtarief, hoe ga je om met voorbereidingsuren?

De ambtenaren weten het ook niet en beloven de feedback te verwerken. “Jullie hebben een onmogelijke taak”, verzucht een zelfstandig jurist na afloop van de sessie.

“Meer zekerheid vooraf kan niet zonder stukje administratieve lasten. Dat zullen opdrachtgevers er voor over hebben” verwacht @Menno_Snel van FIN. #werkenalszelfstandige

— ZiPconomy (@ZiPconomy) October 7, 2019

Aan het eind van de middag zijn minister Wouter Koolmees en staatssecretaris Menno Snel aanwezig om vragen te beantwoorden. Ze leggen de situatie helder uit, maar de zorgen blijven. Hieronder een samenvatting.

Wat werd er duidelijk?

Over de zelfstandigenverklaring…

• Gaat in per 1 januari 2021.
• Je mag een zelfstandigenverklaring gebruiken bij opdrachten van maximaal 1 jaar met een uurtarief van 75 euro.
• Iedereen kan zo’n zelfstandigenverklaring downloaden vanaf de website en toevoegen als bijlage aan de overeenkomst van opdracht. Je hebt daar geen ambtenaar of belastinginspecteur voor nodig, je spreekt deze zelfstandigenverklaring als opdrachtgever en opdrachtgever onderling af.
• De zelfstandige moet ingeschreven staan bij Kamer van Koophandel.
• Je moet de verklaring afsluiten vóór het begin van de werkzaamheden.
• Het kabinet neemt aan dat bij opdrachten die korter duren dan één jaar, minder gauw sprake is van werkgeverschap. Om misbruik te voorkomen, geldt de verklaring dus maximaal 12 maanden.
• De verklaring moet zelfstandigen en hun opdrachtgevers extra zekerheid bieden.
• Een zelfstandigenverklaring betekent vrijwaring van loonheffing, pensioenregelingen en cao’s.
• Er geldt een bewaarplicht van 7 jaar voor de betalings- en urenadministratie.
• Dit alles geldt ook voor zzp’ers die werken via tussenpartijen. Een zp-bemiddelaar kan dus maximaal een jaar vrijwaring krijgen voor een zelfstandige.

Termijn van max 1 jr geldt ook voor tussenkomstbureaus. Dus langer dan 1 jaar (ook met verschillende opdrachten bij verschillende opdrachtgevers) via 1 bureau werken, dan kan je niet werken via #werkenalszelfstandige

— ZiPconomy (@ZiPconomy) October 7, 2019

• Dit betekent dat je langer dan een jaar mag samenwerken, maar niet met een zelfstandigenverklaring. Bij opdrachten die langer duren dan een jaar kun je eventueel vrijwaring krijgen via de webmodule. Andere opties om zekerheid te krijgen zijn modelovereenkomsten of vooroverleg met de Belastingdienst.
• Is de opdracht ontegenzeggelijk een opdracht en geen dienstverband? Dan heb je niets te vrezen.
• Na een pauze van zes maanden kun je eventueel een nieuwe zelfstandigenverklaring tekenen. Deze regel moet het aantal ‘oneigenlijke overstappers’ remmen. Dat zijn werknemers die voor hun oude werkgever als zelfstandige hetzelfde werk gaan doen, omdat ze denken dat ze beter af zijn. Dit wil het kabinet voorkomen. “Dit is een politieke keuze,” aldus de betrokken ambtenaar.

De max termijn van 1 jr is vooral politieke keuze dus daar kunnen ambtenaren niet zo veel mee. #werkenalszelfstandige pic.twitter.com/aUjiY9FCKs

— ZiPconomy (@ZiPconomy) October 7, 2019

Over het minimuminhuurtarief…

• Gaat in per 1 januari 2021.
• Het minimuminhuurtarief wordt 16 euro per uur.
• Iedere zzp’er moet een urenadministratie bijhouden, om te bewijzen dat hij voldoet aan dit minimumtarief.
• Binnenkort maakt Koolmees de berekening van het minimumuurtarief van 16 euro openbaar.
• Menno Snel belooft specifiek te kijken naar bepaalde sectoren. Hij herkent dat het in de kunst en muziek bijvoorbeeld lastig is om met uurtarieven te rekenen. “Is er een uitzondering nodig voor jouw sector? Geef dat aan in de internetconsultatie.”

Over de webmodule…

• De webmodule wordt nu getest door 50.000 opdrachtgevers.
• Niemand is straks verplicht de webmodule in te vullen. Het is een hulpmiddel om opdrachtgevers te helpen bepalen wie ze mogen inhuren.
• In plaats van de webmodule, kun je ook vooroverleg vragen aan de Belastingdienst of werken met modelovereenkomsten.
• De ratio achter de webmodule is dat collectief onderhandelen over modelovereenkomsten te lang duurde. De webmodule geeft direct antwoord op de vraag of je iemand kunt inhuren.
• Koolmees: “Het uitgangspunt is ‘als je ondernemer bent, ben je ondernemer’. We hebben instrumenten om je te helpen dat duidelijk te maken. De webmodule is antwoord op onrust rondom de Wet Dba.”

Waar maakt ‘het werkveld’ zich zorgen over?

• Geert-Jan Poorthuis van de Raad voor Interim Management (RIM): “De nieuwe maatregelen moeten handhaafbaar zijn. Bij de VAR en Wet DBA werd niet gecontroleerd, met alle gevolgen van dien.”
• Maarten Post, ZZP Nederland: “Hoe zwaar wegen de diverse criteria uit de webmodule? En waarom worden ondernemers eigenlijk getoetst aan het arbeidsrecht? Waarom moeten zij bewijzen dat ze geen werknemer zijn?”
• Arno Pronk, branchevereniging voor intermediairs Bovib: “Ik denk dat opdrachtgevers mij gaan dwingen mensen te leveren met een zelfstandigenverklaring. Dit werkt creatief boekhouden in de hand.”
• Irene van Hest (FNV): “De zelfstandigenverklaring is een mogelijkheid voor werknemers met een hoog inkomen om uit het sociaal stelsel te stappen. Moeten we dat wel willen?”
• Geert-Jan Poorthuis van de RIM: “Veel opdrachten bij het Rijk duren langer dan een jaar. Welk effect heeft dan een zelfstandigenverklaring?”
• Caroline Cartens, Platform voor Freelance Musici: “Ik werk in een sector waar bijna iedereen schijnzelfstandige is. Komt de Belastingdienst naar ons toe?”

• Lees ook: Opdrachtgevers opgelet: Belastingdienst is begonnen met verscherpt toezicht Wet DBA.