"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Hé, hé, eindelijk, en andere reacties op oproep zzp-debat door minister Koolmees

Minister wil een brede discussie opstarten over welk type werk wel en niet door zzp’ers gedaan kan worden. De reacties daarop onder zzp’ers en belangenbehartigers zijn zeer wisselend. Een overzicht.

Minister Koolmees wil in gesprek met werkgevers, werknemers, zzp’ers en betrokken organisaties over de vraag voor welke opdracht een bedrijf een zzp’er kan inhuren en wanneer iemand eigenlijk een werknemer is. Daarbij waarschuwt hij alvast dat dit gesprek waarschijnlijk niet zal leiden tot een uitkomst die voor iedereen wenselijk is.

De minister kondigde dit debat aan op het moment dat hij de Tweede Kamer een vierde voortgangsbrief verstuurde over zijn maatregelen in het zzp-dossier.

Op social media, via de reacties op het ZiPconomy bericht hierover en in de hoofdredactionele postbus van ZiPconomy werd uitgebreid gereageerd op deze oproep van Koolmees. We hebben de reacties hier gerubriceerd.

De Fundamentalisten

“Het kiezen voor het ondernemerschap en werken als zelfstandige is een fundamenteel individueel recht dat op geen enkele manier belemmerd zou mogen worden door bijvoorbeeld typen functies uit te sluiten.” Dat is zo beetje samengevat een veelgehoorde reactie.

Er is een vergelijkbaar tegengeluid, ook onder zelfstandigen: “Zzp’ers die fulltime en langdurig werken bij één opdrachtgever zijn per definitie geen ondernemer. Ze misbruiken de fiscale voorzieningen en bezoedelen het imago van de zelfstandig ondernemer.”

Niet ten onrechte wijst iemand erop dat in de discussie over wie nu wel of geen zzp’er is er een olifant in de kamer staat waar weinig over gesproken wordt, namelijk de financiële gevolgen van een groot aantal zzp’ers voor ’s lands financiën. Minister Koolmees doet daar – anders dan de vorige portefeuillehouder Eric Wiebes – in publieke optredens overigens niet zo ingewikkeld over. Voor hem zijn de draagkracht van de sociale verzekeringspotjes en de ‘kosten’ voor de fiscale voorzieningen zeker een onderdeel van de discussie.

Ontegenzeggelijk is er een relatie tussen de groeispurt van het aantal zzp’ers sinds begin deze eeuw en de mix van invoering van de VAR, afschaffing van de WAZ (arbeidsongeschiktheidsverzekering) en verruiming van de MKB Winstvrijstelling (nee, niet de zelfstandigenaftrek, die was er al veel langer). Dat is niet de oorzaak van de groei van het aantal zzp’ers. Prof. Paul de Beer heeft bij een internationale vergelijking onlangs weer moeten concluderen dat er geen relatie te vinden is tussen dit soort instrumenten en het aantal zelfstandigen. Wat je wél kunt stellen is dat deze drie maatregelen in vruchtbare bodem vielen in het land dat Prof. Herman Pleij noemt: “Nederland het land van de ZZP’er”. Calculerende individualisten, wars van autoriteit. Ondernemend in de zin van zelf het heft in eigen handen te willen nemen. Een koopmansvolk dat zich vroeger wist te ontworstelend van adel en kerk om tot zich zelf te kunnen ontplooien. En de Nederlandse zelfstandige professional in de 21ste eeuw ontworstelt zich nu – zeker als dat makkelijk kan en zo zijn voordelen heeft – maar te graag van het juk van het grootbedrijf en de vakbond.

Ziehier het resultaat: meer dan een miljoen – over het algemeen zeer tevreden – zzp’ers.

Best aanleiding om eens fundamenteel stil te staan bij de vraag wat nu precies de gevolgen, in positieve en negatieve zin, van dit alles zijn.

Maar ik vermoed dat Koolmees niet direct zo’n soort discussie wil. Het lijkt erop dat hij vooral snel resultaat wil boeken.

De Pragmatici

‘Game on’ was weer een meer enthousiaste reacties. Weg van de grote wetten en generieke interventies, maak in plaats daarvan sectorale afspraken. Belangenbehartigers van sectoren met zelfstandigen met weinig onderhandelingsmacht zien wel brood in zo’n discussie over – heel concreet – de vraag welke type functies niet meer door zzp’ers mogen worden ingevuld.

Ook anderen reageerden overigens positief op deze insteek. Bepaalde sectoren uitsluiten voor inzetten van zzp’ers haal de angel wellicht wat uit het debat, en dan kunnen wij rustig verder.

Als de discussie deze kant op gaat – en dat zou zo maar eens kunnen – dat wordt het voor de volgers van de politiek ook interessant hoe de woordvoerders Kunstensector, Onderwijs, Zorg en Media op dit idee gaan reageren.

De Verwarden

Ongelofelijk. Dat was in één woord de reactie van een van de insiders uit de zzp-polder. De verwarring en het ongeloof heersen onder een deel van die volgers.

De WAB is nog niet eens van kracht. De wetsvoorstellen voor de Minimumbeloning en de Zelfstandigenverklaring nog niet ingediend bij de Kamer. De Webmodule nog niet klaar om bediscussieerd te worden. Hans Borstlap die nog twee maanden nodig heeft om met zijn commissie een ei te leggen (overigens zonder dat commissie het beloofde ‘brede debat’ over ‘In wat voor een land willen we werken’ heeft opgestart, zoals hij beloofd had bij zijn tussenrapport).

En te midden van al die ‘open einden’ wil de minister alweer een heel andere interventie … De verwarring is wel te begrijpen.

Kamerleden moeten tijdens het debat over de Begroting van SZW de komende dagen de minister maar eens vragen wat precies zijn intentie is en vooral waarom nu.

Gisteren beschreef ik in dit artikel al mijn vermoeden hierover. Namelijk dat op het ministerie mogelijk het inzicht groeit dat met de webmodule niet de gewenste helderheid wordt verkregen. En dat het nog geen gelopen koers is dat de genoemde  wetsvoorstellen de eindstreep gaan halen. Het ‘erdoorheen rammen’ als bij de WAB lijkt in ieder geval geen optie.

Koolmees noemt die WAB een ‘grondverfje’. Voordat er voor de definitieve kleur van de lak gekozen wordt, wil hij blijkbaar eerste een debat daarover. Hé hé, eindelijk, zie ik sommigen schrijven.

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

30 reacties op dit bericht

  1. Er is maar één reden voor al dit gedoe…
    Ze raken de regie kwijt in Den Haag….zowel inhoudelijk als financieel…
    De ene na de andere beleidslijn rond zzp’ers bewijst hun falend inzicht in de burgerij…
    De paniek slaat toe….en dan komen ze met ideeen/ mogelijke maatregelingen die door iedere rechter direct van tafel geveegd zullen worden…..

    Oude denkers, met beperkte creativiteit, die iets terug willen draaien…zielige vertoning….

  2. Het feit dat men zich meer wil verdiepen in de materie dan eerst het plan was, is zeer aan te moedigen. Kan er ook gelijk worden gekeken of voor ouderen die niet in aanmerking komen voor een vaste baan, de mogelijkheid om ZZP er te zijn soepeler kan worden. In plaats ze in de bijstand te duwen. En vervolgens te beweren dat deze mensen niet willen werken.

  3. Ik ben het weer met Arie eens. Het systeem, het bedrijfsleven, business modellen en de maatschappij zijn aan het veranderen. Althans, het systeem verandert van binnen uit, er wordt flink aan de knoppen gemorreld, organisch. De maatschappij gaat al lang een andere kant uit en het bedrijfsleven groeit en bloeit, mede dankzij innovatie en nieuwe talenten. Oude waarden over arbeid en arbeidsvormen zoekt men zelf wel uit. Dat is volwassenheid van arbeid. En daardoor ontstaat een divers landschap en dat is mooi. De regering moet hier ruimte voor maken en het geïnteresseerd volgen . En hele ruime kaders maken die bestendig zijn voor een tijdje en die flexibel zijn, met een hoop verandervermogen. Ik mag toch hopen dat de commissie Borstlap hiervoor een concept gaat presenteren. Ik meende van dhr Borstlap te vernemen dat dit ook de bedoeling is. Deze acties van dhr. Koolmees passen daar helemaal niet in. Als het binnen de discussie van de commissie Borstlap hoort, ok, maar doe het daar. Die fase heeft deze commissie nog niet bereikt denk ik.

    Wil men daarom alvast voorsorteren? Zo van ‘dit is wel een gegeven nu?’ Begrijpt u het nog?

    • Vrijheid-blijheid is allemaal prima natuurlijk, zolang er maar geen misbruik van gemaakt wordt, maar dat gebeurt op dit moment wel helaas.
      Niet door de (grootste) groep zzpers die producten maken en verkopen, of diensten aan particulieren leveren, maar door de groep die enkel arbeid levert aan bedrijven, dus ook weinig met innovatie te maken, had net zo goed in (tijdelijke) loondienst gedaan kunnen worden.
      Aan de onderkant van de markt wordt er door werkgevers misbruik gemaakt door op deze manier zeer goedkope arbeid in te kopen en aan de bovenkant van de markt door beide partijen, door het ontlopen van sociale premies en onterecht gebruik maken van (fiscale) ondernemers faciliteiten.
      Blijkbaar vindt men in Den Haag de huidige situatie dusdanig uit de hand gelopen dat men wil ingrijpen, anders krijgen we straks de situatie dat de werkenden die sterk in de schoenen staan niet meer deelnemen aan ons sociale stelsel(incl. Belastingen) en dat deze alleen nog gedragen wordt door de “zwakkeren” (excuus voor de term). Zoiets als een ziektekosten verzekering die alleen door zieken betaalt wordt, gezonde mensen nemen geen deel.

      Dus opmerkingen als “laat de markt lekker zijn werk doen” gaat niet werken.

      De regels moeten dus inderdaad gemoderniseerd worden en aangepast aan de huidige tijd, waarin iedereen zelf denkt uit te kunnen maken of en hoeveel belasting en premies ze betalen.
      Hopelijk worden die regels zo eenvoudig en eenduidig mogelijk, zodat er geen onduidelijkheid is over de interpretatie.

      Het zou mij niet verbazen dat alle zzp constructies waarbij er enkel spraak is van arbeid verrichten op locatie bij de opdrachtgever, dus zonder resultaat vastlegging en facturering van uurtjes, dat deze vorm enkel nog in dienstverband mag straks. Is ook niet zo moeilijk, gewoon een eenvoudig arbeidscontract voor bepaalde tijd (en uurloon!), bestaat eigenlijk al.

      • Als de opdrachtgevers geen mensen in dienst willen, dwingt het je in veel gevallen in de handen van Payrollers / uitzendbureaus, verzin het maar… Beetje ouderwets werken voor bedrijven zonder iets toe te voegen van jou klanten een stukje omzet willen. We ‘verzinnen’ niet zelf hoeveel premie en belasting we willen betalen, dat wordt iedere keer keurig berekend met de aangifte.

        Langdurige relaties met een klant moet ook geen issue zijn zeker niet als het werk wat je levert geen kernactiviteit is van hun. En niet alles gaat via uurloon, ik werk momenteel veel met een fee per onderdeel, hoe ik het doe is mijn verantwoordelijkheid eind resultaat telt. Alleen hoe past dat in een hokje

        Ps. Uren schrijven is voor menig innovatief persoon een drama..

        • Als u fixed-price werkt (ook op de factuur!) zonder gezag, dan is er ook niks aan de hand toch, prima!

          Maar menigeen maakt gewoon uren onder gezag, zonder resultaat afspraak, factuur is aantal uren x uurloon, soms jarenlang.
          Misschien voor deze groep dat tijdelijke contracten makkelijk gemaakt moeten worden, dan is er in ieder geval geen tussenpartij meer, dat stoorde mij vroeger ook enorm.

          De hoeveelheid te betalen belasting wordt mede bepaalt door de fiscale mogelijkheden die een ondernemers vorm biedt, een werknemer heeft die mogelijkheid niet, dus ongelijkheid voor het zelfde werk.

  4. Niet ten onrechte wijst iemand erop dat in de discussie over wie nu wel of geen zzp’er is er een olifant in de kamer staat waar weinig over gesproken wordt, namelijk de financiële gevolgen van een groot aantal zzp’ers voor ’s lands financiën”.

    Die ‘olifant’ is natuurlijk het besef van de politiek en werknemersorganisaties dat met toenemend aantal ZP-ers het financiële fundament c.q. funding van onze verzorgingsstaat onderuit wordt gehaald.

    De oproep tot debat is in feite een wassen neus. Onze huidige regering – minister Koolmees voorop – is er op gebrand (maar spreekt dit niet openlijk uit) ongevraagd meer ZP-ers een loondienst verband in te drukken o.m. door het verschil tussen salaris en omzet te verkleinen. Of werkgevers en ondernemers dit wenselijk vinden is voor mij overigens nog maar zeer de vraag. Het huidige arbeidsrecht biedt de medewerker veel voordelen en rechten en geeft de werkgever betrekkelijk weinig flexibiliteit in het omgaan met de marktontwikkelingen.

    Waarom niet de ZP-ers mee laten betalen aan de verzorgingsstaat en tegelijkertijd de risico’s die ZP-er loopt (leegloop, hoge premies voor arbeidsongeschiktheid etc.) blijven belonen met een hogere opbrengst?

    • Zzpers mee laten betalen aan de verzorgingsstaat is niet wenselijk, omdat het grootste deel van de zzpers (producten, diensten aan particulieren, etc.) helemaal geen onderdeel van de problematiek is. De problemen die er nu zijn worden veroorzaakt door de groep zzpers die enkel arbeid verricht voor andere bedrijven, de uurtje-factuurtje zzpers, die dat dan ook nog eens langdurig bij dezelfde werkgever doen.
      Het is niet wenselijk om alle 1 miljoen(?) zzper op te zadelen met maatregelen die door een kleine groep veroorzaakt wordt.
      Dan zou je deze groep uurtjes makers apart moeten behandelen en dat zal lastig worden denk ik, tenzij dat allemaal onder tijdelijk arbeidscontract gaat vallen, een arbeidscontract met daarin uiteraard wel het afgesproken hogere uurtarief.

      • “ het grootste deel van de zzpers (producten, diensten aan particulieren, etc.) helemaal geen onderdeel van de problematiek is” Waar baseert u dit op? En waarop baseert u dat het probleem door een kleine groep wordt veroorzaakt? Ook deze uitspraak is totaal ongefundeerd…

          • Leg me dat nu eens uit….waarom is het dan wel een werknemer en geen zzp-er…???

            Met andere woorden:

            Waarom is de werknemer dominant tov zzp’ers?

            Met welk recht….???

            • Hoezo dominant?

              Een zzper is in beginsel een ondernemer en doet ook als zodanig belasting aangifte.

              Maar als blijkt dat deze “ondernemer” helemaal niet aan het ondernemen is, maar gewoon fulltime en langdurig bij een opdrachtgever(=werkgever) aan het werk is en ook de instructies daar opvolgt, niet iemand anders kan sturen als ie er een maandje tussenuit wil, vakantie moet aanvragen, enz.
              Dan is er dus helemaal geen sprake van ondernemen en mag deze persoon ook niet als ondernemers belasting aangifte doen. Dat is gewoon de wet.
              Waarom zou je dat ook willen, veel meer gedoe, accountant enzo,. Als werknemer met een jaar opgaaf is je aangifte in 10min klaar, zonder accountant.

              • Het kan voorkomen dat het vanuit beide kanten (opdrachtgever en opdrachtnemer) prettiger wordt gevonden om niet over te gaan tot een vast dienstverband en er toch steeds een nieuwe opdracht komt, waardoor de relatie lang blijft bestaan.
                Wie leidt hier onder?
                Welk probleem proberen we op te lossen door dit te verbieden?

    • Ik zou er op voor zijn om als ZZP-er de optie te hebben om sociale premies af te dragen via een eigen BV. Dat is het me wel waard om van “het gedoe” af te zijn.

      • Gaat ook nog om het werkgeversdeel van de premies natuurlijk.
        Daarnaast wordt er ook oneigenlijk gebruik gemaakt van fiscale voordelen die werknemers niet hebben, terwijl ze feitelijk werknemers zijn. Met zeer groot voordeel een auto aanschaffen bijvoorbeeld is iets wat een werknemer niet kan, maar een schijnzelfstandige wel. Ongewenst dus en nadelig voor de staat.

        • Ja ik bedoelde inclusief werkgeversdeel van de premies.
          Over dat fiscale-auto-voordeel: wat is een lease constructie (die veel medewerkers hebben) dan anders?

          • auto is maar een voorbeeld, maar ls het allemaal zo hetzelfde is marco, waarom dan het extra gedoe van zelfstandigheid? Als er geen voordelen zijn, kun je beter tijdelijke loondienst contracten afsluiten…

            • Het kan voorkomen dat het vanuit beide kanten (opdrachtgever en opdrachtnemer) prettiger wordt gevonden om niet over te gaan tot een vast dienstverband en er toch steeds een nieuwe opdracht komt, waardoor de relatie lang blijft bestaan.
              (ik wil bijvoorbeeld zelf kunnen kiezen wat voor laptop en telefonie abonnement ik voor mijn werk nuttig vind en hoeveel verlof ik neem (en of ik na deze opdracht door blijf gaan hier) en mijn opdrachtgever wil geen formatie-consequenties hebben)

              Wie leidt hier onder?
              Welk probleem proberen we op te lossen door dit te verbieden?

              • Uitholling sociaal stelsel en belasting stelsel. Ook ongelijkheid tussen werknemers en zzpers

                • Je hebt denk ik niet helemaal opgelet: ik had al gezegd dat ik het ervoor over heb om ook het werkgeversdeel van de belastingen te betalen. Waar is er dan nog sprake van “uitholling van het sociaal stelsel en belasting stelsel”?
                  En de enige ongelijkheid die ik dan nog zie is dat ik zelf onderhandel over mijn beloning – en geen baan-zekerheid heb.

  5. Het meest onwenselijke is natuurlijk dat een groep wordt gevrijwaard van sociale lasten vanwege een tarief dat hoger is dan 75EURO. Volgens mij is daar helemaal geen onderzoek voor nodig omdat te ontdekken.

    Het grootste draagvlak is er denk ik wanneer onderscheid werknemer-opdrachtnemer is gebaseerd op duur van de opdracht.

    Dus in plaats van dat de overheid niet moeilijk doet over een gezagsrelatie bij een hoog tarief , zou die overheid niet zo moeilijk moeten zijn over een gezagsrelatie bij een kortlopende overeenkomst.

    Als grens denk ik aan 300 uur per jaar. Of 2 maandan full time of zo.

    Even scherp gesteld (in context tot maatschappelijk draagvlak): een ZZP onderwijzer die langer dan 2 maanden aan een school is verbonden noemen we “parasiet van het system” . Iemand die korter verbonden is “een zeer gewaardeerde invalkracht” .

    • Zo natuurlijk is dat niet Eddy…. Waarom is het onwenselijk dat zzp’ers worden gevrijwaard van werkgeverslasten bij een uurtarief > 75 per uur en/of zij een lange opdracht vervullen?
      Dit “soort” zzp’ers betalen in absolute zin fors meer inkomstenbelasting dan een collega welke hetzelfde werk doet maar dan in loondienst. Hiernaast hebben zij hun zaakjes vaak prima op orde, denk hierbij aan pensioen en AOV. Tenslotte duren sommige opdrachten vaak langer dan 6 maanden, denk hierbij aan vervanging bij ziekte of zwangerschap. Ook in de IT hebben projecten vaak een lange doorloop cq ontwikkeltijd. Wat maakt de looptijd uit als beide partijen dit geen enkel probleem vinden? Welkom in de 21e eeuw!

      • Je vergeet hierbij de derde partij: de wetgever. Ook deze moet zich kunnen vinden in de werksituatie en dat is blijkbaar niet het geval.
        Anders zou je ook met een opdrachtgever kunnen afspreken: “betaal me maar zwart”, als beide partijen dat geen enkel probleem vinden (ws niet), wat maakt het dan uit?

        • ik zou geen moeite hebben met de “volle” belastingen betalen – ik wil vooral gewoon zelf kunnen beslissen hoe ik “onderneem”. Maar dat mag blijkbaar niet.

  6. Voor de duidelijkheid, ZZPers betalen gewoon premies volksverzekeringen (via box 1) en premie zorgverzekeringswet. Dus dat ZZPers geen sociale premies zouden betalen is niet waar.

    • Niet volledig en niet het werkgeversdeel, terwijl er in sommige gevallen wel sprake is van een werkgever/werknemer relatie.

      • Dat geld voor alle ondernemers in Nederland…!!!!
        Prima als je reageert Kl Winkel maar kom met juiste feiten…je lijkt de overheid wel….

        • Ja, dat zijn ondernemers, dat is dan terecht.
          Maar als iemand fulltime bij een werkgever zijn werk doet tussen de vaste medewerkers, dan is dat helemaal geen ondernemer, dat is precies het punt.

          • Leg me dat nu eens uit….waarom is het dan wel een werknemer en geen zzp-er…???

            Met andere woorden:

            Waarom is de werknemer dominant tov zzp’ers?

            Met welk recht….???

  7. De arbeidsmarkt staat onder grote druk….overal tekorten aan gekwalificeerde medewerkers….en dat probleem wordt de komende jaren alleen maar groter…..en wat doet de overheid….muren opwerpen, zonder enige kennis van wat er speelt in de wereld…tenminste zo lijkt t…en waardoor de problemen alleen maar groter zullen worden….!!

    De enige goede beslissing van de laatste jaren is het inrichten van de Commissie Borstlap…..deze commissie moet op basis van wat er leeft op de huidige arbeidsmarkt komen met een passend advies van “Hoe verder?”
    Koolmees gaat nu weer, omdat zaken zoals WEBMODULE en TARIEFAFSPRAKEN gewoon niet gaan werken, weer een extra consultatieronde in de markt houden: Cie Borstlap 2.0 oid…!!??
    Wat een waanzin….politiek gespartel zonder enig fundament…!

    Advies:
    Wacht op resultaten Cie Borstlap en ga voor nu andere zinnige dingen doen…!!!