Jurriën Koops 2 december 2019 23 reacties Print Zzp is surplace arbeidsmarkt geworden“We kunnen ons geen stilstand veroorloven” schrijft Jurriën Koops, directeur ABU, in zijn column.Het was het leitmotiv van opperlobbyist Niek Jan van Kesteren van werkgeversvereniging VNO-NCW: ‘Alles moet veranderen, opdat alles hetzelfde blijft’. Ik moest er deze week aan denken naar aanleiding van de zzp-voorstellen van minister Koolmees. Om zzp en arbeidsmarkt goed te regelen, moet eigenlijk ‘alles veranderen’. Lees: ons sociale stelsel moet volledig op de schop. Maar daarvoor moeten we op de commissie-Borstlap wachten. Het zal daarna jaren duren voordat de verbouwing een feit is. Tot die tijd dreigt dat ‘alles hetzelfde blijft’. Stilstand is desastreus voor de arbeidsmarkt Want, zo bleek deze week, politiek en polder zijn sterk verdeeld over de huidige voorstellen van Koolmees. De zzp-wetgeving is de surplace van de arbeidsmarkt geworden. Al vijf jaar stilstand. Die stilstand is desastreus voor de arbeidsmarkt. Dat ervaren uitzenders elke dag. Zij zien opdrachtgevers schaamteloos vragen of uitzendkrachten kunnen worden ‘omgezet’ naar zzp. Opdrachtgevers benaderen uitzendkrachten rechtstreeks met de boodschap dat zzp veel voordeliger is. En dat ook voor werkzaamheden als orderpikker, garderobemedewerker of beveiliger. Dat heeft weinig tot niets met zelfstandigheid of ondernemerschap te maken. Het gaat gewoon om goedkoop, goedkoper, goedkoopst. Een ‘win-win’ van enkele euro’s voor opdrachtgever en werkende, ten koste van ons sociale stelsel. Het voorgestelde minimumtarief van 16 euro is volstrekt ontoereikend om deze beweging op de arbeidsmarkt in te dammen. Sterker nog: het zal averechts werken en de race naar de bodem een nieuwe, gelegitimeerde impuls geven. Vakbonden vragen 25 euro: dat klinkt een stuk realistischer. Stilstand en een gebrek aan handhaving hebben de basis van de arbeidsmarkt tot een wild west gemaakt. Daar willen wij vanaf. Maar de overheid lijkt niet van zins echt in te willen grijpen. De zzp-voorstellen van Koolmees bieden althans geen soelaas en handhaving ligt niet in het verschiet. Misschien hebben we, net als voor ons klimaat, ook voor de arbeidsmarkt een rechtszaak zoals ‘Urgenda’ nodig om de overheid te dwingen om op te treden. We kunnen ons de stilstand niet veroorloven. ABU, Koolmees Print Over de auteur Over Jurriën Koops Drs. J.H. (Jurriën) Koops is sinds 2014 directeur van de ABU. Hij is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding aan de organisatie. Koops studeerde Algemene Economie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en begon zijn carrière als beleidsadviseur bij CNV Bedrijvenbond. In 1999 maakte hij de overstap naar Start, waar hij werkzaam was als Senior consultant Business Development. In 2002 begon hij bij de ABU als coördinator Team Arbeidsvoorwaarden en Juridische Zaken. In 2009 werd hij benoemd tot adjunct-directeur en in 2012 tot directeur Sociale Zaken. Sinds 2014 is hij directeur van de ABU. Naast zijn reguliere werkzaamheden vervult hij diverse bestuurslidmaatschappen, zoals voorzitter STOOF en bestuurslid SNCU. Bekijk alle berichten van Jurriën Koops
En dit is nu weer een typische reactie van iemand die uitsluitend de uitzendmarkt vertegenwoordigd… De omzet daalt voor aangesloten clubs en dan moeten we een schuldige zoeken…: de zzp-er….jammerlijke misvatting mijnheer Koops en o zo voorspelbaar en doorzichtig….
Ook hier moet eerst de vraag worden gesteld: ‘Wat is een ZZP-er’? Het antwoord is m.i. ‘iemand, die er voor kiest om voor eigen rekening en risico zijn arbeid/product in het economisch verkeer aan te bieden, zonder assistentie van anderen die bij hem/haar in loondienst zijn’. Als deze definitie wordt gehanteerd dan zijn automatisch alle mensen die zich niet als zodanig aanbieden op de arbeidsmarkt geen ZZP-er. (dus bijklussen naast een baan in loondienst – geen ZZP; geen gelijkwaardige contractpartner – geen ZZP; etc.) Voeg hier een wettelijke bepaling aan toe dat werknemers die als ZZp-er aan de slag gaan/willen gedurende een periode van minimaal 6 maanden, niet door hun voormalige werkgever mogen worden ingehuurd, en ook het probleem van schijn zelfstandigen is voor 98% uit de wereld. Een ZZP-er die meent dat hij/zij voor € 16,- per uur kan voldoen aan de eisen van scholing, pensioenopbouw, afdekking arbeidsongeschiktheid en leegloop (perioden waarin geen opdracht kan worden vervuld) en er daarnaast nog van kan leven, die moet vooral dit tarief hanteren, maar in de praktijk zal er niemand zijn die dit kan. Dit gegeven moet dan ook de basis vormen voor een eventueel in te stellen minimum tarief en dan komt het eerder genoemde bedrag van € 25 per uur meer in de richting (nog steeds geen vetpot).
Ik denk dat je definitie te eenvoudig is… Op een of andere manier moeten ook de schijnzelfstandigen uitgesloten worden die alleen fulltime persoonlijke arbeid verrichten bij 1 opdrachtgever. Die hebben weliswaar geen personeel, maar zijn ook niet zelfstandig. Ze moeten zich kunnen laten vervangen of zoiets, en er mag geen gezag zijn.
Waar komt toch dat rare idee vandaan dat je niet zelfstandig zou kunnen zijn als je fulltime bij een opdrachtgever zit? Als dat de expliciete wens is van de zelfstandige en de opdrachtgever, zou dat gewoon moeten kunnen. Ook als er sprake is van gezag en als vervangen niet kan, moet dat kunnen als dat tussen opdrachtgever en opdrachtnemer is afgesproken.
In dit land hebben we wetten en regels. Die horen we zorgvuldig te handhaven, zo is de algemene norm. De huidige wetgeving (wet op de loonbelasting, de werknemersverzekeringswetgevingen en de zorgverzekeringswet) bieden voor het genoemde (expliciete) wens-denken nog géén ruimte. Je bent immers werknemer (m/v) o.g.v. de feiten, als er (versimpelt) sprake is van: 1) persoonlijk werk, 2) gedurende zekere tijd, 3) waar gezag mogelijk is 4) tegen een vergoeding die als loon kwalificeert. En…. er is voorts er wetgeving voor de fictieve werknemer. De algemeen erkende norm – sinds 1907 – om collectief sociaal te willen zijn in Nederland ligt hieraan ten grondslag. En dat is belangrijk, immers er zijn ongeveer 7 mln. ‘werknemers ”en er claimen tussen de 500.000 en 1 mln. mensen ‘ondernemer’ te zijn, waarvan sommigen parttime. Omdat te veel mensen ten onrechte beweerden recht te hebben om een VAR ‘voor ondernemers’ is de VAR per 1 mei 2016 afgeschaft. De wal keerde het schip dat uit de koers is. Oorzaak huidige situatie: Daarvoor lijkt me ook de ABU mede verantwoordelijk als ik waarneem hoeveel formules, benamingen en rechtspersonen in de uitleenmarkt te onderkennen zijn bij het vermarkten van Zzp’ers. Kan me voorstellen dat commercie en integer gedrag – dat kan leiden tot een compromis/oplossing – elkaar hier soms wat bijten. Kortom: Je moet daarom éérst de wetgeving veranderen als je een ander resultaat wilt. En pas ná die nieuwe wetgeving kan er duurzaam wat veranderen. Met de voorgenomen nieuwe wetgeving wordt gezocht naar werkbare verbeteringen, niet naar een andere vorm van de VAR-periode. De echte keuzes worden mogelijk pas gemaakt nadat de cie. Borstlap in 2020 het rapport inlevert. Dus is er nu ruimte voor een tijdelijk compromis. Een compromis kun je in het dagelijks leven en in de politiek alleen met elkaar bereiken. Grote vraag is daarom: wie willen daadwerkelijk bijdragen aan een oplossing van het PROBLEEM?? Want een probleem is er wel degelijk ontstaan door – en in – de VAR-periode van 15 jaar. Een – al dan niet tijdelijke – oplossing van 1) de impasse en 2) de aard en 3) omvang van het probleem.
Frans gaat een wetsvoorstel op maat maken voor zijn eigen sitatie… Dan komen we er nooit natuurlijk. Beter ga je je afvragen hoe je jou werk zo kunt inrichten dat je meer zelfstandig overkomt. Fixed price opdracht aannemen, opdracht zelfstandig uitvoeren zonder gezag in eigen kantoor bv., dat soort dingen.
Waarom zijn dat schijnzelfstandigen? Als iemand voor eigen rekening en risico bij 1 opdrachtgever arbeid verricht voor een uurloon waarbij aan alle genoemde voorwaarden wordt voldaan, wat is daar dan op tegen?
Wat is daar op tegen? Je geeft het antwoord al bijna zelf in je vraag: “arbeid verricht”: arbeid-> arbeider -> werknemer? Je hoort als zelfstandige een opdracht uit te voeren, je denkwijze verraadt je 😉 Dit is in de andere reacties ook al uitgelegd. Er is sprake van persoonlijke arbeid onder gezag, dus je overtreedt dan de wet.
@Klwinkel, waarom is het begrip arbeid gelijk aan werknemer, een boer verricht arbeid, maar niet als werknemer, een zelfstandig accountant verricht arbeid, maar niet als werknemer; een arts verricht arbeid, maar vaak niet als werknemer (alhoewel dat laatste ook mogelijk is); dit zijn uitsluitend semantische haarkloverijen die niemand 1 stap dichter bij de oplossing van het probleem brengen. Ik werk als interim- en programma manager als sinds 2000 als zelfstandige en heb soms opdrachten die langer dan 3 jaar duren, ben ik daarom nu opeens een werknemer? Absoluut niet, de reden waarom ik mijn opdrachten succesvol kan uitvoeren is juist dat ik dat niet ben, en ik op een gegeven moment weer ben vertrokken.
Je maakt een denkfout. De boer en accountant zijn daadwerkelijk zelfstandig, dat zouden ze niet zijn als ze bijvoorbeeld continu voor iemand anders zouden werken, dus een ZZP boer de fulltime bij een andere boer werkt. Jou eigen situatie kon ook nog wel eens een probleem worden…
@Klwinkel Je gaat helemaal uit van de huidige, niet passende, wetgeving. Een zelfstandige is geen werknemer en geen ondernemer, maar een eigen “soort”. Daar zou eens wetgeving over moeten komen.
Hoezo “niet passende wetgeving”? Voor de zelfstandig werkende niet-ondernemer zijn er genoeg contractvormen mogelijk. De meest bekende heet zoiets als “arbeidsovereenkomst bepaalde tijd”. Het blijft natuurlijk jammer dat werkgevers altijd willen dat iemand met zo’n contract maximaal net zoveel verdiend als anderen. Terwijl dit natuurlijk minimaal net zoveel of eigenlijk zelfs meer zou moeten zijn.
@Klwinkel en @Frans ik denk dat we hier even de taak/opdrachtomschrijving van een projcet/programma manager moeten omschrijven zodat het duidelijk is of een rol als project/programma manager in vaste dienst of als interim gedaan kan worden. Je zult moeten kijken naar wat de kernactiviteiten van een bedrijf/afdeling binnen een bedrijf zijn om te kunnen beoordelen of iets regulier werk is of tijdelijk extra werk is. Stel als bijvoorbeeld; een bouwbedrijf heeft als kernactiviteit “het bouwen van kantoren/huizen” gaat een nieuw ICT netwerk voor intern gebruik ontwikkelen. Voor het realiseren van dat nieuwe ICT netwerk trekt het bedrijf 2 jaar uit. Wat je jezelf nu moet gaan afvragen zijn (naar mijn idee) de volgende zaken: Is dit regulier of extra werk van dat bouwbedrijf gezien de kernactiviteiten op een ander vlak liggen? Moet ik voor deze realisatie mensen in vaste dienst nemen of kan dat tijdelijk omdat het bedrijf voor de realisatie 2 jaar uittrekt? Iedereen zal dit anders invullen, de één zal zeggen; mensen in vaste dienst nemen omdat het langer dan 1 jaar duurt, de ander zal zeggen tijdelijke inhuur kan omdat dit extra werk is en niets met de kernactiviteiten van het bedrijf te maken heeft. Niet iedereen denkt/legt de zaken op één bepaalde manier uit en die regels (wetten) worden nu geschreven zodat wij straks allemaal dezelfde uitleg geven. Wat je nu vaak ziet gebeuren is dat als bedrijven dergelijk “extra werk” hebben, zij tijdelijk een projectbureau inhuren om dat ICT netwerk te realiseren. Vervolgens wordt de problematiek voor die extra tijdelijke handjes verlegd naar het projectbureau en begint de discussie opnieuw. Is dit voor het projectbureau dagelijkse kost of “tijdelijk extra werk” van 2 jaar?
Een programma manager lijkt me een redelijk relevantie en blijvende functie binnen een bedrijf, dat is niet iets tijdelijks denk ik. Jouw voorbeeld met ICT netwerk aanleggen is een theoretische, ik denk dat dit sowieso geen twee jaar duurt, en dat men dit normaal gesproken aan een bedrijf uitbesteedt, niet aan een zzper.
Jij zegt: “denk ik”….. dus hebben we hier een discussiepunt..zie het probleem.. Is het een programma manager die zich bezig houdt met de kernactiviteiten (het bouwen van huizen/kantoren) of gaat de programmamanager alleen dit ICT project leiden en is na 2 jaar overbodig? Maar ook met mijn theoretisch voorbeeld wordt de discussie dus verlegd, in dit geval naar het Projectbureau. Het projectbureau zit ook niet te wachten op iemand in vaste dienst die na 2 jaar overbodig geworden is. De tijdelijke inhuur via uitzendbureaus kost meer geld (WAB) wat de werkgever niet wil betalen en in dienst nemen voor onbepaalde tijd kost weer klauwen met geld bij een ontslagvergoeding. Dus wordt gekeken naar die ZZP-er… echter komt daar de Wet DBA weer om de hoek kijken …. en zo draaien wij in cirkels rond zonder een oplossing, maar ondertussen komen mensen in de problemen omdat er geen inkomen is omdat zij niet ingehuurd worden via een uitzendbureau of als ZZP-er. En helaas leven wij in een maatschappij waar het ruilen van goederen onderling niet meer bestaat, wij hebben allemaal geld nodig om in ons bestaan te voorzien. Men probeert iets te fiksen wat men zelf veroorzaakt heeft in Den Haag maar dat zegt niemand…..
zzpers hebben het zelf veroorzaakt, door de VAR niet juist in te vullen, diezelfde zzpers worden daar nu door gedupeerd. Maar helaas ook sommige zzpers die zich wel als ondernemer gedragen zijn nu de dupe. Het lijkt me dat je als zzper toch wel kan uitleggen dat in jou geval geen sprake is van schijnzelfstandigheid en als je dat niet kan, dan is het misschien ook wel zo.
Helemaal met je eens dat “nieuwe” ZZP-ers het voor de oudere garde verpest hebben, maar wie is daar schuld aan? Zij die ontslagen worden maar wel moeten zorgen dat er brood op de plank komt? Of het UWV die ontslagen medewerkers maar direct een worst voor hield om als ZZP-er aan de slag te gaan? En dit met goedkeuring van de belastingdienst want het aantal werklozen zou gigantisch geweest zijn en daarmee de staatsinkomsten zouden nihil geweest zijn. Het probleem waar je tegenaan loopt is dat alle eenmanszaken (want een definitie van een ZZP-er bestaat niet) nu over één kam geschoren worden terwijl er gewoon “nette” bedrijven tussen zitten die je niet hoeft te bellen voor regulier werk maar die graag projecten willen draaien. En uitleggen kan ik mijn werk prima echter ik ben niet de Belastingdienst die na 7 jaar nog eens een oordeel gaat vellen of mijn werk wel een project was of eigenlijk regulier werk. Een opdrachtgever wil zekerheid vooraf hij mij inhuurt niet na 7 jaar nog eens horen dat de werkzaamheden eigenlijk in loondienst hadden moeten worden uitgevoerd.
Als er twijfel is of je werk wellicht gewoon loondienst werk is, zegt vaak al genoeg. Zorg gewoon dat er geen twijfel is en richt je werk dusdanig in. In jou belang en in belang van je opdrachtgever (of werkgever)
De twijfel wordt gezaaid door de overheid, niet door de ZZP-er zelf of de opdrachtgever. Een voorbeeld, in het ene systeem is het feit dat de ZZP-er zich heeft verzekerd voor aansprakelijkheid een indicatie voor ondernemerschap, in het andere systeem een indicatie voor werknemerschap. Op die manier kun je alles in twijfel trekken en heeft niemand meer zekerheid. De overheid heeft contact met ZZP organisaties die met concrete en goede voorstellen komen, maar negeert deze volledig.
Daarnaast is dit hele “gezeur” begonnen met het feit dat mensen in regulier werk ontslagen werden en konden terugkomen als zzp-er zoals dit gebeurd is met name bij de post en in de zorg. Dit met goedkeuring van de fiscus want dergelijk massa ontslag kon de regering in crisistijd zich niet permitteren. Werkgevers willen goedkope arbeidskrachten om de winst vast te houden en de regering wil hun inkomstenbron niet verliezen en dus wordt er gezocht naar oplossingen die tot op heden geen oplossingen bieden. Vanuit de regering probeert men nu iets te fiksen waarbij zij zelf in de fout gegaan is. De post en Zorg zijn geprivatiseerd en moeten dus nu winst maken maar dat gaat ten kosten van werknemers. Aan de andere kant worden echte bewuste ondernemers nu in een keurslijf gedwongen door een verplichtte AOV en verplichte pensioenopbouw, maar een eerlijk tarief voor de bewuste ondernemer blijft uit.
nieuws - RIM, Bovib, NBBU, ABU en VvDN willen dat concept wet VBAR wordt aangepast: ‘Lost het probleem niet...
