Beste Hugo, de zzp’er in de zorg een geldwolf?

14 reacties op dit bericht

1. En dit kun je over het algemeen doortrekken naar zeker 80% van ZZPers. Ik begrijp ook niet waar de anti-ZZP’s gedrag vandaan komt. Zoals al meerdere keren door vele aangegeven, zorg dat de echte misbruikers (en dat zijn zeker niet de ZZpers) worden aangepakt.
   En of iemand werk in vast dienstverband of als ZZPer is de keuze van de persoon in kwestie.
   Je gaat toch ook niet iemand die een groot risico neemt om zijn geld te investeren in aandelen (en ook nog dwingen om te spreiden) en daardoor een groot risico loopt alles te verliezen dwingen om te gaan sparen, omdat dit laatste meer socialer/zekerheid biedt.

   • Hele slechte vergelijking Jos.
     Sommige dingen kan je nu eenmaal niet zelf bepalen, dan wordt het een rommeltje in NL, als iedereen zijn eigen regels.beoaalt die hem/haar op dat moment het beste uitkomen.
     Zo mag ik bv smorgens ook niet zelf bepalen hoe hard ik op de snelweg rij. Omdat ik een veilige auto heb kan ik best 160kmh rijden, ben ik korter onderweg dan anderen. Ook savonds als het rustig is op de weg wil ik eigenlijk harder rijden dan toegestaan.
     Zo werkt het niet in ons land.
     Als je in loondienst werkt, dan kan je niet zelf kiezen wat het meest gunstige balasting/premie systeem voor jou is en dat dan maar gebruiken.

     Maar inderdaad, in de zorg zit het probleem niet, daar spelen hele andere zaken.
     Maar er is wel degelijk een categorie loondienst werkers (zp’ers?) , die zich voordoet als ondernemer terwijl ze dat niet zijn, verre van.
     Dat is de categorie waar de minister op doelt, jammer dat de focus nu op de hardwerkende en matig betaalde zorg zzper ligt.

     • Dank je wel Huib voor het analyserend stuk dat je geweldig hebt geschreven. Je slaat hiermee de spijker op zijn kop. Het is niet dat er geen probleem is, maar wij zijn niet het probleem. Wij ondervangen veel zoals bij ziekte, zeer of zwangerschap. De vliegende keeps van de zorg. Als wij er niet zouden zijn, wat dreigt te gaan gebeuren als wij worden gedwongen om in loondienst te treden, sluiten OK’s noodgedwongen en hoe dan verder? Ik en velen met mij werken dan niet meer in de zorg. Geen oplossing dus en geen briljante zet van meneer de Jonge.

   • 60% afgunst, 40% angst voor verandering, 10% oprechte zorgen om de sociale cohesie.

2. Het vreemde aan dit verhaal is dat er feitelijk aan de werkomstandigheden en promotie en groei mogelijkheden van “Jan” niks veranderd is, maar dat hij als zzper wel fluitend zijn oude werk doet, terwijl hij er toch behoorlijk klaar mee was als ik het zo las, hoe komt dat dan?
   Ja er is blijkbaar een commerciële andere activiteit opgepakt, maar hoe groot is die in verhouding tot het oude anesthesie werk? Is het anesthesie werk nog maar enkele uurtjes per week erbij, dan begrijp ik het wel, maar dan is het werk ook gelijk minder relevant toch, niet iets om je zo druk over te maken.

   Waar ik het helemaal mee eens ben, is dat er in NL maatschappelijk relevante beroepen zijn, waar het totaal niet uitmaakt of je goed of slecht bent, of je wat extra’s doet of niet, of je de kantjes er vanaf loopt, of je volledig geeft. Zorg en onderwijs zijn daar voorbeelden van, lijkt me erg frustrerend daar te werken, met vrijwel geen mogelijk om extra waardering te krijgen…

   • ” Het vreemde aan dit verhaal is dat er feitelijk aan de werkomstandigheden en promotie en groei mogelijkheden van “Jan” niks veranderd is”

     “Dus Jan, licht gedesillusioneerd koos voor een carrière naast de anesthesie. Iets commercieels in zijn geval maar omdat Jan de zorg, de anesthesie wel heel leuk vindt blijft hij werkzaam in de anesthesie als zzp-er. De mix bevalt hem uitstekend.”

     Blijkbaar is lezen voor Klwinkel iets moeilijker dan commentaren schrijven.

     • Overschat jezelf niet wil, ik kan ook prima lezen;-)

       Ik vraag me alleen af of de nieuwe carrière nu het hoofdinkomen is geworden en de anesthesie een bijbaantje, of dat de anesthesie toch nog steeds het hoofdinkomen is.
       In dat laatste geval zou dat vreemd zijn, want Jan was ontevreden in het werk…

3. Onbegrijpelijk deze tekst. En lees ik daarin ook een oordeel ‘stom’ over Hugo?

   Een basale perceptie. In de operatiekamer (verder OK) – sommige academische ziekenhuizen hebben er 20 – is de chirurg de baas van het OK-team. Samen met de anesthesioloog wordt leiding gegeven aan alle OK-teammedewerkers. En dat zijn weer vooral OK-assistenten/-medewerkers en anesthesie-assistenten. Veelal stuurt een anesthesioloog meer dan één anesthesie-assistent aan.

   Iedereen die thuis is in het begrip ‘dienstbetrekking’ of ‘werknemer’ en vooral de begrippen ‘persoonlijk werken’ en vooral ‘gezagsverhouding’, zal beseffen en erkennen dat er in het OK-team géén sprake kan zijn van onder-aannemers of andere zelfstandigen dan de chirurg (m/v) en misschien de anesthesioloog. Hiervoor hoef je de feitelijke gang van zaken alleen maar aandachtige wáár-te-nemen.

   Gelukkig ben ik nu gezond, maar vertrouwen in het werken als OK-team bij een operatie lijkt me heel basaal en wezenlijk.

   Wishfull thinking en commerciële of persoonlijke motieven misgun ik niemand. Maar op zo’n cruciale locatie in een ziekenhuis we need someone who says: ‘Order, order’!

   Argumenten voor een andere mening verneem ik graag.

   • Ik denk dat de meeste mensen geen goed beeld hebben van de rol van een anesthesie- of operatieassistent. Dit zijn doorgaans hoog opgeleide medewerkers die naast de ondersteuning van de operateur hun eigen verantwoordelijkheid hebben binnen het team en daar ook op worden afgerekend. Als bijvoorbeeld een gaas of instrument achterblijft in een patiënt, rolt vaak de kop van de operatieassistent en niet die van de operateur. Evengoed geldt dat als er iets misgaat met de sedatie of de beademing. Dat maakt de gezagsverhouding binnen het OK-team complexer dan je misschien zou denken. Als een operateur iets ongevraagd van de tafel pakt van de instrumenterende (operatieassistent), dan is ie echt de sjaak. Bij herhaling zal hij zich wellicht moeten verantwoorden bij de leiding.

     Eigenlijk is het net zoals in een ICT-project. De projectleider is hier ook niet echt de baas. Iedere discipline heeft zijn eigen verantwoordelijkheid. Ook hier gaat het om hoog opgeleide specialisten die afgerekend worden op hun prestaties. Niet voor niets wordt het al dan niet bestaan van een gezagsverhouding in hoge mate bepaald door het opleidingsniveau van de betrokken medewerkers. Zie hiervoor de nodige jurisprudentie. Overigens schat ik in dat de veel OK-medewerkers worden ingehuurd op basis van een ‘geen persoonlijke arbeid’ -modelovereenkomst en via een maatschap, zoals Veltion. Dan maakt die gezagsverhouding ook niet meer uit.

     In de ICT-wereld is zzp al veel langer een normaal verschijnsel. Overal waar schaarste heerst, zie je zzp’ers de gaten vullen. Door de vergrijzing en de steeds hogere eisen die worden gesteld aan specialistisch personeel, is dit verschijnsel niet meer te stuiten. Terug naar het verleden is geen optie. ICT is here to stay. En je wilt toch ook niet onder het mes bij een laag opgeleid operatieteam, zoals vroeger? Het is onze samenleving die steeds complexer wordt. ZZP is enkel een gevolg, niet de oorzaak.

     Goeie bijdrage Huib!

     • @Richard de Geus.
       1. Juist omdat ik de individuele kwaliteiten in de zorg zo respecteer, bewon-der én waardeer reageerde ik. Relaties en vrienden van mij oefen(d)en die functies uit. In mijn betoog heb ik de perceptie versimpeld.
       2. Ik heb de indruk dat u nog onvoldoende beseft hoe sinds ongeveer 100 jaar de wetgeving en de uitgebreide jurisprudentie het begrip ‘werknemer’ – en daar zijn er ongeveer 7 mln. van – vorm gegeven heeft. Het gaat hier n.m.m. om een grensconflict tussen de begrippen ‘werknemer’ en (beoogd) ‘ondernemer/zelfstandige’. Incidentele uitspraken laat ik even links liggen. De rode draad is redelijk duidelijk.
       3. ‘Dan maakt die gezagsverhouding ook niet meer uit’ is m.i. een vooralsnog onjuiste conclusie omdat de feiten altijd boven de ‘schijn’, het ‘frame’, de ‘sticker’ of de ‘vlag’ gaan.
       4. De door u gesignaleerde ontwikkeling in de maatschappij maakt binnen de huidige wetgeving – inclusief jurisprudentie – uw wens(en) n.m.m. nog niet mogelijk. In een vliegtuig of ruimtevaartuig is er maar één piloot, op een schip is er maar één kapitein. Sommige samenwerkingsvormen bestaan niet uit gelijken/gelijk-gerechtigden. En juist dát levert de mogelijkheid van gezag op.
       5. De omvang van de problematiek maakt het m.i. urgenter om tot een duurzame oplossing te komen. Maar in zijn algemeen geldt: veel foute situaties nopen niet per definitie tot gedogen. Dat toetst een uitvoerings-orgaan of rechter immers bij de uitvoering van de taken of de handhaaffunctie: ‘geef mij de feiten en ik geef u het recht’. Wel noopt het tot heroverwegen van grenzen en keuzes. Ik besef zeer wel dat zwart-wit-redeneringen hier lastig zijn. En dat mensen uniek zijn.
       6. Het werken via een maatschap kan de peiler ‘persoonlijk werken’ mogelijk teniet doen. Dat is straight en fair-play.
       7. Maar die oplossing of uitweg is er niet voor het individu die slechts een inspanningsverplichting op uurtariefbasis heeft.

       Kortom: hier is de wetgever aan zet om met andere wetgeving:
       1e partijen in de maatschappij te helpen, en
       2e de uitvoerders van relevante wetgeving de goede & werkzame kaders te geven.

       • Beste Terry, vriendelijk dank voor je reactie. Ik heb niet meer dan je voornaam, dus laten we niet te formeel doen en gewoon als bekenden tutoyeren. Dat bevordert het debat en dan kan de politiek het ook begrijpen. Laat ik mijn betoog en mijn reactie op jouw antwoord daarom zo concreet mogelijk maken.

         Zoals ik het heb begrepen, maar misschien kun je mij daarin corrigeren, moet er aan drie criteria worden voldaan, wil men kunnen spreken van een dienstbetrekking. 1) er moet sprake zijn van een beloning, 2) er moet sprake zijn van persoonlijke arbeid, en 3) er moet sprake zijn van een gezagsverhouding. Als aan een van deze criteria niet wordt voldaan, dan is kan er geen sprake zijn van een dienstbetrekking. De eerste twee criteria zijn klip en klaar. Helemaal na de recente rechterlijke uitspraak over Deliveroo. De laatste, het criterium gezagsverhouding, zorgt anno 2020 voor de nodige hoofdbrekens voor de uitvoerende, controlerende en wetgevende machten in ons land. En niet te vergeten voor die 1,3 miljoen zzp’ers die voortdurend door links en rechts in hun bestaan worden aangevallen. Maar daar hoef je volgens Rutte niet naar om te kijken, want een onbetrouwbare regering is volgens hem óók ondernemersrisico. Maar dat terzijde.

         De modelovereenkomsten die zijn ontsproten uit de WetDBA, sluiten aan op de laatste twee genoemde criteria. Zoals wij IT-ers weten, kun je met twee bits vier combinaties maken. De eerste: helemaal geen modelovereenkomst, een optie die ook serieus wordt gepropageerd. Daarnaast heb je nog drie mogelijkheden in de zin van typen modelovereenkomsten, namelijk die gebaseerd op ‘geen gezagsrelatie’, die gebaseerd op ‘geen persoonlijke arbeid’ en die gebaseerd op een combinatie van beide. Zij die werken als consultant op tijdelijke (veranderings)trajecten (IT, organisatiedeskundigen, financieel en fiscaal specialisten, enz., enz.) zullen opteren voor een modelovereenkomst op basis van ‘geen-gezagsrelatie’. Dit kunnen zij aantonen door de tijdelijkheid van de opdracht, de hoogte van de vergoeding en het niveau van hun expertise of specialisme (en nog wat meer criteria die terug te vinden zijn op de site van de belastingdienst). Zij worden ingehuurd op hun persoonlijke kenmerken en kwaliteiten.

         De zelfstandige collega’s waar we het hier over hebben, – genoemd zijn: Zorg, Bouw en Onderwijs -, nemen deel aan ‘reguliere bedrijfsactiviteiten’. Voor de belastingdienst reden om te mogen veronderstellen dat er sprake is van een gezagsrelatie, ergo van een dienstverband. Over de sectorale controle die de belastingdienst momenteel uitvoert op Zorg en Bouw, verwacht ik hier op dit forum nog wel wat discussie, dus wordt vervolgd. Welnu, deze collega’s zullen gebruik willen maken van een overeenkomst van ‘geen persoonlijke arbeid’ om zich te weren tegen aanvallen op hun bestaan en identiteit als zelfstandige. Zij worden niet ingehuurd voor wie zij zijn als persoon, maar op basis van hun kwalificatie. “Doet u mij nog twee operatieassistenten ‘eerste deskundigheid’ als u hebt, voor vrijdag. We hebben weer niemand voor de Orto. Anders moeten we weer een OK sluiten en de patiënten opnieuw inroosteren”. Namen worden al helemaal niet meer genoemd. Je mag blij zijn als je iemand hebt om de gaten op te vullen. Als een pizzakoerier ziek is, stuurt ie zijn buurman, althans op papier. Er is geen persoonlijke arbeid en dus geen dienstverband, gezagsrelatie of niet. Volgens de belastingdienst en rechter is hier geen speld tussen te krijgen.

         Je stelt Tiery, dat deze ‘uitweg’ er niet is voor het individu die slechts een ‘inspanningsverplichting op uurtariefbasis’ heeft. Ik mis je onderbouwing, en bovendien spreekt de jurisprudentie hierover je tegen. Met name verwijs ik naar de recente uitspraak over Deliveroo. Weliswaar oordeelde de rechter hier dat de betrokken medewerkers geen zzp’ers zijn, maar alleen omdat het moment tussen het aannemen van een bezorgopdracht en het daadwerkelijk bezorgen van een maaltijd dermate kort is dat er geen sprake kan zijn van vervanging in de zin van ‘geen persoonlijke arbeid’, waardoor de gezagsrelatie hier opgeld doet. Dat is volgens deze rechter anders, wanneer een gehele dienst zou worden overgenomen, – zoals bijvoorbeeld in de zorg -. Dit bevestigt opnieuw de randvoorwaardelijkheid van genoemde criteria 2 voor het bestaan van het dienstverband, en juist daarom is het woord nu aan de politiek.

         Hoe dan ook, dit is mijn beeld. Persoonlijk geloof ik dus dat ook een vliegtuig of ruimtevaartuig prima bestuurd kan worden door zzp’ers. Zelfs landsbestuur werkt met een primus inter paris. De wereld verandert. ZZP (en IT) is here to stay. Ik nodig je graag uit voor een inhoudelijke, niet al te abstracte reactie.

         • Je kunt het op papier net zo mooi en wenselijk opschrijven als je wilt, maar het veranderd vaak niet de werkelijke situatie en daar gaat het om
           Dan krijgen we weer een soort VAR, daar was de praktijk ook anders dan je hem (vooraf!) invulde.

           Ik zag een tijdje geleden hier in een blog de opmerking: “als je als zzp’er geen eindproduct levert, ben je hoogst waarschijnlijk geen zelfstandig ondernemer” ik denk dat dat een heel mooi criterium is. Dus als je gewoon een radertje in het geheel bent, dan ben je geen ondernemer.

           • Het probleem met de VAR was dat de opdrachtgever gevrijwaard was van toetsing achteraf en dat de belastingdienst de regels naar de zzp’er praktisch niet kon handhaven. Het zijn er gewoon teveel.
             De WetDBA liep uit op een mislukking, omdat niemand begreep wat een zzp’er is en dat je er zo veel en veel verschillende soorten hebt. De fout die ze nu weer gaan maken en waar sommigen de politiek hier van proberen te behoeden.

             Volgens de economie (de leer) is een product een goed of een dienst, of een combinatie van beiden. Een OK-medewerker levert een hoogwaardige dienst en dus een product. Een pizzakoerier levert een vervoerdienst en dus ook een product. Wanneer zij dit doen voor kost en eigen risico, zijn het ondernemers (tenzij er sprake is van een gezagsrelatie met de opdrachtgever). Dit is de definitie zoals we die al eeuwen hanteren. Lekker houden zo.

4. Ik wil toch ook nog iets zeggen over de waarde van die ‘gatenvullers’ voor de sectoren waar schaarste heerst en de economie als geheel, om op het onderwerp terug te komen. Dit is een stokpaardje en ik ben nu toch bezig.

   Stel nu dat we deze werkers weer aan de ketting kunnen leggen en braaf in vaste dienst kunnen dwingen. Dan zullen sommige bedrijven, ziekenhuizen, klinieken, onderwijsinstellingen, enz. misschien net genoeg capaciteit hebben, om overeind te blijven, maar andere door over-, of ondercapaciteit het loodje leggen. Ik denk dat velen het probleem van schaarste, en wat er nog op ons afkomt, ZWAAR onderschatten. De behoefte aan een flexibele schil zal er altijd zijn, zo ook de behoefte van werkers om niet gebonden te zijn in een vast dienstverband, maar juist bereid zijn om gaten te vullen in verschillende organisaties. Ik voorspel dat dit hét moment is om je geld te investeren in de intermediairs en brokers die al die zzp‘ers straks in dienst gaan nemen, als zelfstandigheid niet meer mag. Hoewel ik het met Huib eens ben dat een groot deel de sector de rug zal toekeren, zullen de tussenbedrijven als detacheerder verder gaan en spectaculair groeien. Zij zullen een machtsblok gaan vormen, wat de kosten voor externe inhuur zal doen stijgen. Het zijn immers de eenpitters die die de tarieven van detacheringsbedrijven aan banden legt en zorgen voor een gezonde concurrentie op een overspannen markt.

   DUS Politiek, mocht je overwegen om die arme zzp’ers iets aan te doen uit financiële of ideële motieven, dan kom je van een koude kermis thuis, wat ik je brom. Los daarvan is het natuurlijk nooit een goed idee om je kiezers (in het pak) te naaien. En als je je zorgen maakt om de hoge kosten van inhuur, waarom huur je zelfstandigen dan niet direct in, in plaats van via een dure broker die nauwelijks iets toevoegt? Geef die luie inkopers een zet en neem een voorbeeld aan NS die de bemiddelingsfees ook aan banden heeft gelegd. En, kijk ajb ook naar de bedrijfs- en macro-economische voordelen die je hebt van zzp. Er zijn wat dat aangaat nog zoveel ontwikkelingen en mogelijkheden, deels al in gang gezet of in de pijp, dat we de draconische ideeën van Borstlap nog lang niet nodig hebben.