Doorgeslagen “frames” in het maatschappelijk debat over het functioneren van de arbeidsmarkt

Het valt mij op dat er hardnekkige doorgeslagen “frames”  in het maatschappelijke debat over het functioneren van de arbeidsmarkt bestaan. Erger nog: ze worden klakkeloos overgenomen. Dit leidt soms tot opmerkelijke publicaties en uitlatingen en het draagt niet bij aan oplossingen. Zo is flexibele arbeid in dit doorgeslagen “frame” altijd verkeerd en is de vaste baan altijd het walhalla.

Er zijn tal van partijen, politiek en maatschappelijk, die menen dat flexibele arbeid bestreden moet worden. Dit gaat ook over een sterk gereguleerde vorm zoals uitzendwerk. Flexwerkers (inclusief uitzendkrachten) hebben volgens deze “framers” namelijk een kwetsbare positie. Zo verdienen ze bijvoorbeeld minder dan werknemers in een vaste baan, hebben ze minder inkomenszekerheid en hebben ze meer kans op werkloosheid en armoede.

Recent is door het CBS (2020) aangegeven dat de flexwerkers net zo gezond zijn als werknemers met een vaste baan, maar daar horen we deze partijen niet over. En al helemaal niet over het feit dat géén werk tot allerlei gezondheidsklachten leidt.

Het CBS (2020) heeft recent aangegeven dat flexibele arbeid, voor tussen de 30 en 35 procent van de mensen die vanuit een niet-werk situatie weer aan het werk gaan, na één jaar zelfs tot een vaste baan leidt. Over die bijdrage aan de gezondheid van mensen en de BV Nederland heeft niemand het.

Onze leden zijn dag in dag uit aan het werk om hun flexkrachten een toekomst te bieden. Zij verdienen, net als hun flexkrachten, meer waardering.

Daarmee zeg ik niet dat de geuite kritiek volledig onterecht is. Natuurlijk zijn er zaken die beter kunnen of zelfs moeten. Het zou echter enorm helpen om met elkaar meer de nuance te vinden. NBBU en zijn leden werken er hard aan om de zaken die niet goed genoeg zijn beter te maken. Zo is er deze zomer voor het eerst in 25 jaar een gelijkluidende cao in de uitzendsector afgesloten, zodat er enerzijds duidelijkheid en een gelijk speelveld is voor iedereen en er anderzijds werk gemaakt is van het verder verbeteren van werk- en inkomenszekerheid van uitzendkrachten. Tevens wordt er op dit moment in de uitzendsector aan de cao-tafel onderhandeld over een verbeterde en gemoderniseerde pensioenregeling. Ook werken wij met onze leden aan het ontwikkelen en scholen van uitzendkrachten via ons project Loopbaan Intermediair, want ook dat leidt tot meer werk- en inkomenszekerheid. Kortom, er zijn meerdere wegen om een bepaald doel te bereiken en daarom spreek ik over een doorgeslagen frame.

Daar blijft het echter niet bij met het negatief framen van flexibele arbeid. Ook als flexwerkers meer verdienen of andere extra’s krijgen dan mensen met een vaste baan is het verkeerd. Sterker nog, dan wordt er (zeer) negatief gesproken over “flexibele arbeid”. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de commentaren over uitzendkrachten in het onderwijs of zelfstandigen zonder personeel in de zorg. Kennelijk ervaren werknemers een vaste baan in deze sectoren in elk geval niet als het walhalla en kiezen ze vrijwillig voor een uitzendbaan in bijvoorbeeld het onderwijs of voor het zelfstandig ondernemerschap in de zorg.

Het zou mooi zijn als men daar de ogen voor zou openen en uit het doorgeslagen frame zou stappen!

Brigitte van der Burg
Voorzitter NBBU