Paul Smeulders: “GroenLinks heeft niets tegen zelfstandig ondernemers. Maar doe wel mee aan een collectief, sociaal stelsel.”

“Wanneer iedereen mee doet aan ons sociaal stelsel en we een gelijk fiscaal speelveld hebben, dan kun je ook een stuk relaxter kijken naar de vraag wie nu werknemer is en wie ondernemer. Maar op vrijdag je baan opzeggen en dan op maandag voor hetzelfde werk terug komen als zzp’er, dat moet je als maatschappij niet willen”. Paul Smeulders, Tweede Kamerlid voor GroenLinks, vindt het zzp-dossier een van de ingewikkeldste onderwerpen waar hij mee bezig is. “Je kan het nooit voor iedereen goed doen” zo merkt hij ook in gesprekken met zzp’ers die lid zijn van GroenLinks.

“We zitten nu met een systeem dat je nooit zo zou ontwerpen wanneer je opnieuw zou beginnen. Dat moet veranderen. Dat besef wordt politiek ook steeds breder gedeeld,” vindt Smeulders. Voor zijn partijen zijn de uitgangspunten helder. “GroenLinks staat voor een stelsel dat gebaseerd is op solidariteit en collectiviteit. Basiszekerheden organiseren rond inkomen, arbeidsongeschiktheid en pensioen. Voor alle werkenden. Risico’s die we allemaal lopen met elkaar delen en dat via de overheid doen, dat is veel beter. En we staan voor een maatschappij waarin ook zelfstandigen met veel onderhandelingsmacht en een hoog inkomen hun bijdrage leveren aan zo’n stelsel.” GroenLinks voelt dan ook helemaal niets voor de Wet Zelfstandigenverklaring, die minister Koolmees in voorbereiding heeft, de opt-out variant voor zelfstandigen met een uurtarief boven de € 75 per uur.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Smeulders realiseert zich dat met de invulling van die uitgangspunten de ingewikkeldheid begint. “Neem arbeidsongeschiktheid. Ons ideaal plaatje is één stelsel voor alle werkenden. Maar als ik hoor dat dat 10 jaar kan gaan duren, zonder de zekerheid dat het ook haalbaar is, dan vraag ik me af of we daar op moeten wachten.” Smeulders wil een sociaal burgerinitiatief als de broodfondsen ook niet in de weg zitten.

De Stichting van de Arbeid komt binnenkort met een advies over een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering apart voor zelfstandigen. Onderdeel van het pensioenakkoord waar ook de handtekening van GroenLinks onder staat. “We moeten eerst hun voorstel maar eens afwachten. Ook om te zien of zo’n verzekering betaalbaar is voor zelfstandigen met een laag inkomen. Dat vind ik cruciaal. Er zijn veel zelfstandigen met een laag inkomen.”

Reden ook waarom Smeulders meer ziet in een beperking van de MKB vrijstelling dan van de zelfstandigenaftrek. “Het gedeeltelijk afbouwen van die aftrek, zoals het kabinet nu doet, raakt zelfstandigen met een laag inkomen onevenredig hard.” Dat er wat aan de fiscale verschillen tussen werknemers en zelfstandigen gedaan moet worden staat voor Smeulders buiten kijf. “Zolang er geconcurreerd kan worden op kosten, zoekt de markt altijd het laagste putje. Daar helpt geen regelgeving tegen.”

Keuzevrijheid voor contractvorm?

Als er dan een gelijk sociaal vangnet is en een gelijk fiscaal speelveld, waarom dan ook nog het stringente ‘werknemer-tenzij’ principe, zoals de Commissie Borstlap dat wil? “We staan in die discussie wel wat anders dan de vakbonden” zegt Smeulders. “Voor ons hoef je echt niet per se werknemer te worden. Ik snap beide kanten van de medaille. Je moet kunnen blijven handhaven tegen misbruik en schijnconstructies. Je wilt daarnaast mensen ook de mogelijkheid geven om op een andere manier te werken. We hebben niets tegen ondernemers. Maar dan moet je ook wel echt ondernemer zijn en niet maar één opdrachtgever hebben. En mee doen aan een sociaal stelsel  gebaseerd op collectiviteit en solidariteit. Daar staan we als GroenLinks voor.”

(foto: Jonas van Impe)