Organisaties presenteren alternatief plannen Koolmees: ‘Beoordeel zzp’ers vanuit ondernemerschap’

De Nederlandse Bond Van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU), de Beroeps Organisatie Kunstenaars (BOK), intermediairsvereniging Bovib, ONL voor Ondernemers, ZZP Nederland, Zelfstandigenbouw en SoloPartners (zzp’ers in de zorg) presenteren een alternatieve oplossing tegen schijnzelfstandigheid. De zeven zzp-organisaties willen dat zzp’ers beoordeeld worden vanuit ondernemerschap.

‘Zie af van huidige, onduidelijke wet’

“Met dit voorstel opteren wij voor een nieuwe wijze van beoordelen van het werken als zelfstandig ondernemer. Wij verzoeken af te zien van voorgenomen handhaving in bepaalde sectoren, op huidige, voor betrokkenen onduidelijke, wetgeving.”

Dat schrijven ze op een pamflet aan minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën) en staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken). De organisaties willen hun plannen maandag toelichten tijdens het werkveldoverleg over de webmodule in Den Haag.

Ondernemerschap als uitgangspunt

“Schijnzelfstandigheid, daar is iedereen tegen”, zegt Piet Meij, Hoofd Sociaal Economische Zaken bij de NBBU. “Het ministerie heeft al een paar pogingen gedaan om tot wetgeving te komen, tot nu toe zonder resultaat. Dat komt omdat werknemerschap steeds het uitgangspunt is. Ofwel, een zzp’er moet aantonen dat hij geen werknemer is. Dat is te ingewikkeld en doet geen recht aan de grote meerderheid die echt bewust kiest voor het ondernemerschap.”

Beoordeel zzp’ers vanuit het ondernemerschap, is de boodschap. Meij: “Eigenlijk willen we een soort zelfstandigenverklaring, maar dan voor alle echte zzp’ers. Ongeacht wat ze verdienen en hoe lang ze voor een opdrachtgever werken. Als ze bewust kiezen om ondernemer te zijn, dan is er geen probleem.”

• Lees meer over het concept wetsvoorstel Zelfstandigenverklaring.

De organisaties schrijven dat zij staan voor:

1. Ruimte voor bewust gekozen ondernemerschap
2. Een webmodule gebaseerd op toetsen van ondernemerschap
3. Continuïteit van inkomen
4. Bescherming onderkant arbeidsmarkt en voorkomen gedwongen ondernemerschap

• Lees hier het volledige pamflet.

Fatsoenlijk en bewust zelfstandig ondernemerschap

De organisaties pleiten ervoor om de methode in een paar sectoren te proberen. “Laat veldpartijen monitoren en geef zzp’ers de mogelijkheid te melden als het niet goed uitpakt. Een soort meldpunt voor schijnzelfstandigheid.”

Ze willen een ‘gecontroleerde invoer’, zodat tussentijdse bijsturing mogelijk is. “En handhaving is essentieel. Ook de betrokken belangenorganisaties staan voor een effectieve aanpak van schijnconstructies. We willen ook fatsoenlijk en bewust zelfstandig ondernemerschap bevorderen.

Webmodule met slimme algoritmes

Maandag zou het overleg eigenlijk moeten gaan over de webmodule. “We zijn niet tegen de webmodule, maar we willen geen tool die voortborduurt op verouderde wetgeving”, zegt Meij. “Een webmodule die toetst op ondernemerschap is wel handig. Met slimme algoritmes kun je per sector andere criteria instellen. Zo’n webmodule bestaat niet uit 100, maar 10 vragen.”

De toets moet gaan over ondernemerschap als bewuste keuze. “Vraag bijvoorbeeld of iemand is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, een financiële administratie bijhoudt en investeert. Hoe dat eruit ziet, verschilt per sector. In de bouw zou je bijvoorbeeld kunnen vragen of iemand een eigen busje, steiger en website heeft.”

Uit dat soort elementen blijkt ondernemerschap, zegt Meij. “Criteria die uitgaan van werknemerschap kun je dan achterwege laten. Dat zijn de grijze gebieden, zoals regulier werk en gezagsrelaties.”

Tot slot willen de partijen een basisvoorziening voor alle werkenden, onder andere voor pensioen, arbeidsongeschiktheid en scholing. “Bij deelname door alle werkenden wordt uitholling van het sociaal stelsel voorkomen”, schrijven ze.

‘Geen nieuwe wetgeving nodig’

Roos Wouters van de Werkvereniging dacht ook mee over het alternatieve voorstel. Zij ondertekende het uiteindelijk niet. “We zijn het grotendeels eens met dit voorstel. Stop met doen alsof iedereen gedwongen zelfstandig is, maar neem ondernemerschap als uitgangspunt”, zegt ze.

Een meldpunt voor gedwongen zzp-schap vindt ze ook een goed plan. “Maar we denken dat daar geen nieuwe wetgeving voor nodig is. Handhaaf gewoon wat er al is, vinden wij. Daarom hebben we het voorstel niet ondertekend.”

Bovib is één van de partijen die het pamflet wel tekende. Arno Pronk, vertegenwoordiger van Bovib: “Het is een plan op hoofdlijnen waar wij het met zeven partijen over eens zijn. Volgens mij geven we hier een heel belangrijk signaal mee af. We willen als marktpartijen allemaal hetzelfde: beoordeel de arbeidsrelatie van zzp’ers vanuit ondernemerschap, niet vanuit werknemerschap.”

Hij is benieuwd naar de reactie van de minister. “Hij vroeg ons om met alternatieven te komen. Dat hebben we gedaan. Legt hij het naast zich neer, of gaat hij ermee aan de slag?”