Kamer maant Koolmees tot actie in aanpak schijnzelfstandigheid

Met een serie moties maant de Kamer minister Koolmees en staatssecretaris Vijlbrief om ook na de zomer serieus werk te maken van het bestrijden van schijnzelfstandigheid en het beschermen van kwetsbare groepen zzp’ers.

De moties volgen na een eerder algemeen overleg tussen de kamer en de bewindslieden. Daarin maakte Kamerleden al duidelijk teleurgesteld te zijn in het gebrek aan voortgang van het ‘zzp-dossier’ en meer in het bijzonder de vervanging van de Wet DBA, zoals het kabinet in haar regeerakkoord had beloofd. Nieuwe wetgeving is ingetrokken en de webmodule is afgezwakt tot een pilot. Koolmees wil in de nadagen van zijn ambtstermijn een ‘fundamenteel debat’ over welk type werk nu wel en niet door zzp’ers gedaan zou kunnen worden.

Op de nacht voor het ingaan van het zomerreces stemde de Kamer in met een reeks moties, waarmee duidelijk wordt wat de Kamer nog verwacht van dit kabinet in het resterende half jaar tot aan de verkiezingen.

• Minimumtarief en Europa

De Kamer wil dat minister Koolmees toch nog eens in Europees verband gaat praten over de mogelijkheden om tot een minimumtarief te komen. De uitkomsten van die gesprekken zullen vooral informatie opleveren voor de formatie van een nieuw kabinet.

• Onderhandelingen over tarieven

De Kamer wil graag voor het kerstreces horen of er – in navolging van de Leidraad tariefafspraken zzp’ers van de ACM (zie hier) – in sectoren afspraken gemaakt zijn over minimumtarieven. Koolmees is ook gevraagd om met voorstellen te komen om eventuele belemmeringen weg te nemen als die afspraken gemaakt kunnen worden. Ook de EU wil inzetten op meer mogelijkheden tot collectieve onderhandelingen, zo liet EU commissaris Vestager vorige week weten (zie hier). Waarbij de ‘catch 22’ rond dit onderwerp nog niet is weggenomen. Immers: dergelijke tariefonderhandelingen worden alleen toegestaan in werksituaties die de Belastingdienst beoordeelt als ‘niet mogelijk buiten dienstbetrekking’.

• Eind maken aan schijnconstructies

Ook een motie die de regering verzoekt  “nog deze kabinetsperiode met voorstellen te komen om een einde te maken aan schijnconstructies” kon op een Kamermeerderheid rekenen. Tot verbazing van de indieners Van Dijk (PvdA) en Van Kent (SP) had een goedgemutste Minister geen bezwaar tegen deze motie.

Wat hier zichtbaar wordt is dat het kabinet en de oppositie al een hele kabinetsperiode langs elkaar heen praat. De PvdA en SP vinden dat het kabinet schijnzelfstandigheid kan aanpakken maar het niet doet. Het kabinet vindt dat het doet wat het kan, maar dat er nieuwe wetgeving en instrumentarium nodig is om ook daadwerkelijk schijnconstructies aan te pakken.

Dus voor Koolmees is de pilot van de webmodule en het debat over de uitkomsten daarvan de logische vervolgstap om een einde te maken aan de schijnconstructies.

Nog geen afbouw moratorium handhaving

Een motie om het ‘handhavingsmoratorium op schijnzelfstandigheid per 1 januari 2021 uit te faseren’ werd door het kabinet ‘ontraden’ en haalde (dus) geen Kamermeerderheid. Smeulders (GroenLinks) stelde die datum voor. Met de wens om per 1 januari een werkende webmodule gereed te hebben, in combinatie met de mogelijkheid te werken met een modelovereenkomst. Na enige aarzeling wilde staatssecretaris Vijlbrief, die wederom liet zien nog niet al te stevig in dit dossier te zitten, zich niet vastleggen op deze stappen. Mogelijk in de wetenschap dat de stap van een pilot naar een werkende webmodule, waarna ook beter gehandhaafd kan worden, nog verre van zeker is.

Het kabinet moet van de Kamer wel stapsgewijs actiever gaan handhaven bij evident kwaadwillenden in “sectoren waar aantoonbare schijnzelfstandigheid plaatsvindt.” Maar dat is in feite al het huidige beleid. Zonder veel zichtbaar resultaat overigens.

In september maakt staatssecretaris Vijlbrief bekend hoe de pilot van de webmodule (zie hier voor uitleg webmodule) vorm gegeven wordt. De volgende stap in een zich voortslepend dossier.