SP maakt wetsvoorstel om externe inhuur te beperken: ‘Overheden moeten niet afhankelijk zijn van dure consultants’

“We dienen ons voorstel om de Roemernorm wettelijk vast te leggen direct na het zomerreces in”, vertelt SP-kamerlid Ronald van Raak aan ZiPconomy.

De SP vindt al langer dat de overheid te veel geld uitgeeft aan externe inhuur. Het kabinet hanteert sinds 2010 de zogenaamde ‘Roemernorm’, naar een voorstel van oud SP-leider Emile Roemer. Dat houdt in dat de overheid ernaar streeft maximaal 10% van de personeelskosten te besteden aan inhuur van externen. Van Raak: “De norm wordt jaar na jaar niet gehaald. Daarom willen we hem wettelijk vastleggen.”

Kosten externe inhuur bij het Rijk

Afgelopen jaar gaf de Rijksoverheid 10,3% van de loonkosten uit aan extern personeel, iets minder dan in 2018. Toen gaf het Rijk nog 10,7% uit aan inhuur. De totale kosten aan externe inhuur in 2019 stegen wel met 260 miljoen euro en bedroegen 1,66 miljard euro.

Er zijn flinke verschillen per ministerie. Zo zaten de inhuur van de ministeries van Economische Zaken (24,2%), Buitenlandse Zaken (17,8%) en Infrastructuur en Waterstaat (16,1%) flink boven de 10%-norm.

Lees ook: Inhuur bij Rijksoverheid in 2019: plus 260 miljoen. Minder uitvoerend, meer specialisten.

De ministeries gaven vooral meer uit aan beleid(sondersteuning), specialistische functies (zoals ICT-experts) en interim-managers. In 2018 verklaarden de ministeries al: “Zelf alle kennis in huis hebben is dikwijls niet mogelijk en ook lang niet altijd zinvol, gezien de snelle ontwikkelingen op ICT-gebied en de wisselende expertise die dit vraagt.”

Verdubbeling kosten interim-management

De uitgaven aan interim-management zijn zelfs verdubbeld. Die kosten stegen van 22 miljoen euro in 2018 naar 42 miljoen euro in 2019. Grootverbruiker van interim-management is het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties waarbij de inhuur ruim drie keer zo hoog is als in 2018. Toch is het aandeel inhuur interim-management van de totale inhuur bij alle ministeries klein, namelijk 3%.

Dat de kosten elk jaar stijgen, daar wil de SP iets aan doen. De partij is vooral tegen de inzet van ‘dure consultants en managers bij de overheid’.

Meer mensen in vaste dienst

Van Raak: “De overheid barst van de dure externe consultants, managers en communicatiemedewerkers. Totaal overbodig. Overheden moeten zelf hun taken kunnen uitvoeren en niet afhankelijk zijn van overbetaalde consultants.” 

Verder wil de SP dat de overheid meer mensen met een flexibel contract in vaste dienst neemt. Van Raak: “Dan blijft nog 10% van de totale personeelskosten over voor een ‘flexibele’ schil of voor het inhuren van heel specifieke kennis.”

Ook gemeentes en provincies

Hij heeft het niet alleen over de ministeries. Het wetsvoorstel gaat ook over inhuur bij gemeentes en provincies, vertelt het SP-kamerlid. Die komen op dit moment nog minder in de buurt van het streefpercentage van 10%: in 2019 besteedden gemeenten 18% van de totale loonsom aan externe inhuur. In 2018 was dat zelfs 20%.

Bij provincies was het percentage externe inhuur in 2018 gemiddeld 21%, met uitschieters van ruim 30%. Gemeentes en provincies hoeven zich nu ook niet te houden aan de Roemernorm en daar wil de SP al langer iets tegen doen. Van Raak overwoog in 2018 al een initatiefwet.