Jezelf opnieuw uitvinden in tijden van werkverlies

In deze tijd, waarin Covid-19 de economie in Nederland een zware slag toebrengt, is de vraag hoe je omgaat met werkverlies, relevanter dan ooit. Vooral als je slechts een buffer hebt voor minder dan drie maanden, zoals 21% van de zelfstandigen, brengt Hugo-Jan Ruts in.

Werkverlies

Marijke Roskam is sinds 15 jaar zzp’er. Als dagvoorzitter, presentator en communicatiespecialist verloor zij door de coronacrisis veel werk. ‘Het was voor mij echt een verandering van mindset,’ vertelt zij, ‘evenementen werden afgezegd en afspraken vielen weg. Door mijzelf niet tot de evenementensector te rekenen, maar tot die van communicatiespecialisten kon ik op een andere manier naar mijn werk kijken. Ik heb nergens gedacht; ik heb een probleem, ik moet aan werk komen en waar is de business te vinden. Nee, ik dacht: waar in mijn netwerk liggen communicatie issues waarin ik iets kan betekenen.’

Ik heb nergens gedacht; ik heb een probleem, ik moet aan werk komen. Waar is de business te vinden.

Frans Reichardt pakte het anders aan bij de corona lockdown. Hij is spreker en coach, als ‘klantenluisteraar’ weet hij hoe je zorgt voor tevreden klanten. Zijn loopbaan verliep stormachtig, mede door een faillissement waardoor hij weer bij een bestaan als zzp’er uitkwam. ‘Binnen no-time verloor ik 6-8 opdrachten en was mijn agenda leeg. Les voor de zzp’er: raak niet in paniek!’ zegt hij. ‘Waar vakgenoten kozen voor een online propositie of het aanbieden van gratis diensten, besloot ik bewust te investeren in mijn eigen ontwikkeling. Ik wilde geen vervanging, maar juist verdieping.’

Door anders naar hun vaardigheden te kijken, lukte het Roskam en Reichardt om zichzelf opnieuw uit te vinden. Beiden hadden de overtuiging om te overleven en droegen deze ook actief uit. ‘De ondernemersles voor mij is dat je bedenkt: welk probleem ga je voor wie fixen. En je eigen probleem, namelijk jouw lege agenda is dan echt niet relevant,’ meent Roskam.

ZiP Facts, bron: Zelfstandigen Enquête Arbeid van CBS/TNO:

• Circa 20% van de zzp’ers werkt voor minder dan drie opdrachtgevers in een jaar.
• Ongeveer 8% van de zelfstandigen haalt 90% van de omzet bij 1 opdrachtgever.
• 21% heeft een financiële buffer voor minder dan drie maanden, bijna 80% dus voor meer waarvan 25% zelfs voor langer dan vijf jaar.
• Elementen als sector, type dienstverlening en partnerinkomen spelen een rol in de buffer die de zelfstandige opbouwt.

Opdrachtgever niet (helemaal) tevreden

Een andere mogelijkheid om werk te verliezen, is als de opdracht niet lekker loopt. Een ontevreden opdrachtgever: overvalt je dat? Ruts benoemt twee interessante elementen uit onderzoek naar langlopende opdrachten: een opdrachtgever geeft weinig feedback, maar een zzp’er vraagt er ook niet om. Reden voor Roskam om al tijdens de opdracht te vragen of alles naar verwachting verloopt. Haar advies is om zelf de lead te nemen in het proces. ‘Het mag best schuren, wees geen knipmes door klakkeloos te accepteren wat de opdrachtgever wenst, ’ licht zij toe.

Reichardt bekent dat negatieve feedback pijn doet, maar hij er niet van wegloopt. ‘Vraag je opdrachtgever: help mij om te leren. Hoe had ik de verwachting over de inhoud en de vorm anders moeten sturen? Het meeste leer ik echt van de klanten die niet zo tevreden waren en kunnen pinpointen: dat kan beter.´

Het meeste leer ik echt van de klanten die niet zo tevreden waren en kunnen pinpointen: dat kan beter.

Toch een geschil?

Wat kan je nog doen als het toch tot een geschil komt? Geef je korting of verricht je je diensten gratis? Roskam: ‘Wil je gelijk hebben of gelukkig zijn. Ik geef het liever weg dan de relatie kwijt raken.’ Ook Reichardt meent dat zijn gelijk halen hem niets brengt en kiest altijd voor de klantrelatie. ‘Alleen al de vraag stellen “hoe kan ik het oplossen” maakt dat je er samen wel uitkomt,’ meent hij.

Ruts adviseert zzp’ers algemene voorwaarden te hanteren. ‘Je maakt deze voor situaties waarin je niet terecht wil komen. Belangrijk is of je een inspanningsverplichting of een resultaatsverplichting levert, dat is een groot verschil. Natuurlijk is de klantrelatie belangrijk, maar laat je niet snel wegspelen door een machtsrelatie tussen zzp’er en opdrachtgever,’ adviseert hij.

Een laatste tip van Roskam: ‘Wees de persoon met wie jij zelf ook zou willen werken. Wees aanstekelijk.’ Reichardt: ‘Zet bij een ontevreden klant je ego in de koelkast en luister vooral naar wat je klant gelukkig kan maken.’

Luister de hele podcast over omgaan met werkverlies – (aflevering 3) of een van de andere podcast voor ‘eigen bazen’ terug via onderstaande links.