Combineren en flexibiliteit is het antwoord op de financiële risico’s van zzp’ers

Het is een onderwerp waar veel zzp’ers toch een beetje ongemakkelijk van worden. Heb je je financiële zaken goed geregeld? Hoe weet je of je genoeg geld opzij zet voor een redelijk pensioen? Wat gebeurt er als je ziek wordt en je hebt geen arbeidsongeschiktheidsverzekering?

Pensioen

Volgens Hugo-Jan Ruts heeft 18% van alle zzp’ers niets geregeld voor pensioen, wat betekent dat 80% dat wel heeft gedaan. Deels via een pensioen bij een oud-werkgever, deels via spaargeld en beleggingen en deels via de waarde van een eigen huis.

Suzanneke Niemeijer is een 36-jarige brand marketeer. ‘Op deze leeftijd ben ik niet met mijn pensioen bezig. Sterker nog, ik hanteer ‘de struisvogelmethode’; of te wel kop in het zand. Ik heb nauwelijks iets geregeld,’ bekent zij.

Gaston Hendriks is zzp’er en financieel planner en krijgt genoeg zzp’ers over de vloer als Niemeijer,  die door de bomen het bos niet zien. ‘Zelf heb ik veel gepland en geregeld, maar dat wil niet zeggen dat het dan klaar is. Net als je iedere vijf jaar je huis moet schilderen, moet je ook dit periodiek bijhouden,’ adviseert hij.

Volgens Hendriks moet je pensioen veel breder zien dan alleen maar die pot die je opbouwt, het gaat om een combinatie van pensioen, sparen, beleggen, eigen huis en AOW. ‘Het is goed nu al na te denken over de tijd dat je geen verdiencapaciteit meer hebt. Wanneer je alles alleen maar in je pensioenpot stopt, heb je heel weinig financiële flexibiliteit,’ legt hij uit. Want je kunt geld pas opnemen als je met pensioen gaat. Als je daarnaast spaart en belegt, dan kun je desnoods een aantal jaar eerder stoppen.

Wanneer je alles alleen maar in je pensioenpot stopt, heb je heel weinig financiële flexibiliteit.

De leeftijdsverwachting over wanneer men kan stoppen met werken laat een groot gat zien tot aan het pensioen. ‘Het wordt onderschat,’ zegt Ruts. ‘In de laatste fase van je carrière verdien je in loondienst het meest, maar als zzp’er gaat je inzetbaarheid en je tarief omlaag. Niet zozeer je productiviteit, maar je marktwaarde en bezettingsgraad dalen, zelfs bij interim bestuurders.’

De top als zzp’er is rond de 55 jaar. En voor die tijd zijn weinigen bezig met stoppen. ‘Ik heb geen idee wat ik straks nodig heb,’ zegt Niemeijer. ‘Dat klinkt heel nonchalant, maar dat komt ook omdat ik al die financiële structuren heel ingewikkeld vind allemaal. Ik ben zzp’er geworden omdat ik goed ben in een bepaald vakgebied, maar dat wil niet zeggen dat ik ook goed ben in al die dingen die erbij komen.’

Ik ben zzp’er geworden omdat ik goed ben in een bepaald vakgebied, maar dat wil niet zeggen dat ik ook goed ben in al die dingen die erbij komen.

ZiP Facts, bron: zelfstandig arbeidsenquête van CBS/TNO:

• 18% van alle zzp’ers niets heeft geregeld voor pensioen;
• Van de 80% die wel iets heeft geregeld, heeft 45% pensioen van een oud-werkgever en 40% spaargeld en beleggingen, waarvan 30% waarde in een eigen huis;
• Jongeren onder de 35 jaar verwachten met 62 jaar te kunnen stoppen met werken, ouderen met 61,1 jaar;
• 20% van zzp’ers heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov);
• 60% van de zzp’ers heeft een voorziening tegen arbeidsongeschiktheid in de vorm van een buffer of waarde in een huis.
• Een derde van de zzp’ers heeft een buffer waarmee zij het langer dan een jaar kunnen uitzitten. 20% zegt minder dan 3 maanden te kunnen dekken en 20% zegt het niet te weten.

Wat als je ziek wordt?

Slechts 20% van zzp’ers heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) en dat percentage daalt jaar na jaar. Vandaar dat politici pleiten voor een verplichte collectieve aov voor alle zpp’ers. Ook Niemeijer heeft voor dit risico niets geregeld. Kan ik het niet beter als verlies nemen als ik even niet kan werken, vraagt zij zich af.

Er is onderscheid tussen ziekte en arbeidsongeschiktheid. Het eerste is van korte duur en nauwelijks te verzekeren, gebruik daarvoor een buffer. Een aov sluit je af voor het geval je niets meer kan, zelfs geen telefoon opnemen. In dat geval ben je arbeidsongeschikt. ‘Onderschat niet hoeveel geld je nodig hebt als je op je 36^e arbeidsongeschikt wordt en tot je pensioen niet meer kunt werken. Dan heb je tonnen nodig. De grote valkuil is dat het risico op volledige arbeidsongeschiktheid klein is, maar de impact heel groot,’ waarschuwt Ruts.

Hoe hoog is een buffer

De extremiteiten in hoogte van een buffer zijn groot en lopen van minder dan drie maanden tot dekking voor langer dan een jaar. De echte struisvogels zitten in de 20% die zeggen het niet te weten.

Hendriks pleit voor een buffer van minimaal een jaarsalaris. Hoewel hij zich realiseert dat zzp’ers met een laag uurtarief veelal niet in staat zijn iets opzij te zetten. De buffer heb je niet in één keer nodig en kan je deels beleggen, zodat je in ieder geval het verlies van 2% inflatie afdekt. Het alternatief is aflossen op je hypotheek. Dan dalen de maandelijks lasten, maar het geld is niet meer opneembaar en zit in baksteen. Juist daarom pleit hij voor financiële flexibiliteit. Zijn tip is dan ook om naar je totale financiële situatie te kijken. Maak met een tijdbalk inzichtelijk wat je nu en straks nodig hebt, inclusief de wensen tussendoor.

Luister de hele podcast over pensioenen – of een van de andere podcast voor ‘eigen bazen’ terug via onderstaande links.