Geen rapcursussen: train jonge mensen liever in omgang met onzekerheid

Veel jonge mensen blijven gefascineerd door bekende Nederlanders. Vorige week sprak ik met een journalist van een regionaal dagblad over de opkomst van ‘succescursussen’ van deze bn’ers. Hoewel, het is eigenlijk iets van alle tijden, maar dit keer ging het specifiek om de online trainingen van de rappers Ali B, Lil’ Kleine en Boef. Baat het niet, dan schaadt het niet, moeten de deelnemers denken en voor de muzikanten in kwestie is het natuurlijk een prima verdienmodel.

Toch denk ik dat het een stuk verstandiger is om in de eerste plaats niet te trainen in succes, maar in de omgang met onzekerheden en risico’s. Niet alleen nu, in coronatijd, maar in het algemeen ziet de arbeidsmarkt er namelijk minder voorspelbaar uit dan twee decennia terug. Vanuit een vroegpreventief oogpunt is het dan bijzonder nuttig om flexibel om te kunnen gaan met tegenslag en onzekerheid in je latere loopbaan. Op de arbeidsmarkt draait het dan vaak om het hebben van ondernemende vaardigheden, om in te kunnen spelen op veranderende omstandigheden.

In de afgelopen maanden onderzocht ik, samen met twee collega’s, onder negen aanbieders van ondernemerschapsopleidingen/programma’s in het mbo-onderwijs wat de ervaren meerwaarde is van het hebben van dit type ondernemende vaardigheden in crisistijd. In totaal zijn er 166 (oud) studenten en vijf coaches en begeleiders bevraagd naar hun mening en is de literatuur bestudeerd naar de effectiviteit van ondernemerschapsonderwijs.

Crisisbestendige vaardigheden in de voorbereiding op de arbeidsmarkt

Kijkend naar onze bevindingen, valt op dat via het ondernemerschapsonderwijs ondernemende vaardigheden zijn aan te leren en dat het bij kan dragen aan latere kansen op de arbeidsmarkt. De literatuur biedt hiervoor verschillende aanwijzingen. Ook in de peiling onder studenten in het mbo komt naar voren dat het ondernemerschapsonderwijs bijdraagt aan de ervaren kansen op werk, hoewel studenten deze aansluiting gemiddeld genomen beoordelen met een kleine voldoende. Duidelijk is dus dat er nog een wereld is te winnen. Maar nog belangrijker is dat ‘crisisbestendige vaardigheden’ zoals de omgang met onzekerheid en het hebben van doorzettingsvermogen door studenten op waarde worden geschat. En juist hier zit, volgens de studenten, een groot verschil tussen wat er is aangeleerd in het onderwijs en wat er wordt gevraagd op de arbeidsmarkt.

De toekomst vraagt dus niet om de zoveelste bn-cursus in ‘doe-het-zelf-optimisme’, maar om trainingen of keuzedelen in risico-omgang. Volgens recente peilingen zijn het vooral jonge mensen die sneller eenzaam zijn in crisistijd en zich zorgen maken over de toekomst. Bovendien werken ze steeds eerder en langer in hun loopbaan met een flexibel contract of starten ze als ondernemer. Je weg vinden in een onzekere wereld is dan essentieel en dit thema verdient daarom in de toekomst veel meer aandacht bij het aanbieden van een opleiding of trainingsprogramma, binnen het ondernemerschapsonderwijs en erbuiten.

Het volledige rapport :  ‘Ondernemende vaardigheden in coronatijd’