Werkvereniging komt met toekomstvisie voor een grote arbeidsmarkthervorming

De wereld is veranderd, maar dat lijken ze in Den Haag niet door te hebben”, zegt Roos Wouters van de Werkvereniging. “Daar kunnen we over mopperen, maar dat lost niks op. Daarom besloten we de feiten op een rij te zetten en te laten zien wat we willen.

Meer ruimte om te ondernemen, makkelijker werkvormen combineren en meer autonomie. Minder regels, maar meer duidelijkheid en handhaving op de regels die er wel zijn. Hoe we dat precies moeten regelen weten de Modern Werkenden ook nog niet, juist daarom willen ze volop experimenteren met nieuwe en bestaande oplossingen.

In maart schreef Wouters deze toekomstvisie in een boekje met de titel ‘Zo willen Modern Werkenden leven, leren en werken’. Dat stuurde ze naar lijsttrekkers, kamerleden en commissieleden, in de hoop dat de wensen en behoeftes van haar achterban zouden terugkomen in de verkiezingsprogramma’s.

‘Geen zzp-organisatie’

Inmiddels zijn veel partijprogramma’s bekend. “We hebben tot nu toe helaas weinig teruggezien in de programma’s”, zegt Wouters. “De partijen grijpen de coronacrisis massaal aan als argument om moderne werkvormen terug te dringen. Maar als de crisis iets aantoont, dan is dat wel dat het vaste contract miljarden aan noodsteun nodig heeft om echt houvast te geven. Toch lees ik weinig over het wendbaar en weerbaar maken van alle werkenden, los van de contractvorm.”

Op de website van de Werkvereniging legt Wouters de verkiezingsprogramma’s naast de behoeften van haar achterban. Er zijn zo’n 500 modern werkenden die de enquêtes van de werkvereniging invullen maar volgens Wouters zijn er zo’n 3 tot 4 miljoen Modern Werkenden.

“Vaak denken mensen dat wij een zzp-organisatie zijn, maar dat klopt niet”, legt ze uit. “Een modern werkende ben je als jij zelfstandig professional bent en dat wil blijven. Of als je werknemer bent maar niet 40 jaar bij dezelfde baas wilt blijven. We willen heel werkend Nederland vertegenwoordigen, daarom heten we ook de WERKvereniging.”

Sociaal stelsel past niet meer

Het sociaal stelsel is te veel gericht op de traditionele arbeidsrelatie, vindt de Werkvereniging. “Dus dat past niet meer. Steeds meer mensen hebben behoefte aan nieuwe, flexibele werkvormen en bijpassende vormen van sociale zekerheid. Het bestaande stelsel belemmert hen.”

In ‘een klein boekje voor een grote hervorming’ beschrijft Wouters de toekomstvisie van Modern Werkenden. Hoe moet het wel? “De beroepsbevolking is nog nooit zo divers geweest, dus een universele oplossing bestaat niet”, zegt de aanjager van de Werkvereniging. “Er is fundamentele hervorming nodig, maar hoe die er precies uit moet zien kun je alleen ontdekken door te experimenteren. Daarom hebben we een stappenplan opgesteld.”

Stap één is gezamenlijke doelen bepalen. “Het lijkt wel alsof politici uit het oog verliezen wat het probleem is”, zegt Wouters. “Niet de zzp’ers zijn het probleem, maar het systeem dat niet meer past. Daarom zochten wij uit waar de werkenden van nu behoefte aan hebben.”

Behoefte van de moderne werkende

Uit Jouw Stem, de doorlopende enquête van de Werkvereniging, blijkt dat de achterban vooral op zoek is naar meer ruimte om te ondernemen, het kunnen combineren van werkvormen en meer duidelijkheid. “Het gaat erom dat iedereen wendbaar en weerbaar is”, zegt Wouters. “Wij houden van onze verzorgingsstaat, maar het huidige stelsel is te statisch. Je oudedagsvoorziening, je verzekering: er is te veel afhankelijk van het vaste contract. Wij willen op zoek naar een vangnet dat opvangt zonder dat je er verstrikt in raakt.”

Als voorbeeld noemt Wouters de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) voor zzp’ers. “Eén aov voor iedereen, dat past niet”, zegt ze. “Laten we eens kijken wat er wel kan. Je kunt bijvoorbeeld best verplichten dat mensen zich verzekeren, maar geef ze dan de ruimte om het ook zelf te regelen zoals zij dat willen. Waarom één formule? Er zijn veel nieuwe initiatieven die uit de samenleving zelf komen, zoals broodfondsen en digitale netwerken als CommonEasy en SharePeople. Geef deze nieuwe initiatieven de ruimte om met betere en goedkopere oplossingen te komen dan de traditionele gecentraliseerde standaard.”

Dan maar blanco?

Ze hoopt dat politici zich verdiepen in de standpunten van modern werkenden. Ze heeft allerlei plannen om hun aandacht te trekken nog voor de verkiezingen, waaronder de Stemwijzer en een digitaal verkiezingsdebat.

“Bijna de helft van de modern werkenden heeft geen idee op welke partij hij moet stemmen”, zegt Wouters. “Sommigen twijfelen zelfs om blanco te stemmen. De kloof tussen burger en politiek is te groot.”

Dan maar zelf een partij oprichten? Het is te kort dag voor de verkiezingen in maart, zegt Wouters. Maar ze denkt er wel serieus over na. “Mijn moeder zegt altijd: je mag vijf keer klagen, daarna moet je er of zelf wat aan doen of stoppen met klagen. Het onderwerp is te belangrijk om te negeren. Daarom schuwen wij het niet om verantwoordelijkheid te nemen.”