Bovib-voorzitter: ‘betrek ons bij invulling SER-advies’

Het ontwerp SER-advies ‘Zekerheid voor mensen, een wendbare economie en herstel van de samenleving’ dat onlangs is gepresenteerd, en waarover ZiPconomy berichtte, heeft nogal wat stof doen opwaaien.

Niet verwonderlijk, aangezien er nogal vergaande voorstellen in staan, ook voor zzp’ers, zoals het afschaffen van de zelfstandigenaftrek, feitelijk een minimumtarief voor zzp’ers (van € 35,- per uur) en verplichte sociale voorzieningen (AOV, sociaal vangnet) voor deze beroepsgroep.

Niet alle brancheorganisaties die met zzp’ers te maken hebben reageren positief. De meningen over het SER-advies zijn sterk verdeeld.

Fundamentele discussie

Frederieke Schmidt Crans staat zeker niet negatief over het SER-advies. “Het biedt goede handvatten om verder in gesprek te gaan.” Wel zou de Bovib-voorzitter de discussie graag eerst terugbrengen naar de basis. “Iedereen is het er wel over eens dat bepaalde zekerheden moeten worden geregeld, premies afgedragen en dat er een sociaal vangnet voor iedereen moet komen. Dan zou het niet uitmaken of iemand in loondienst werkt of zzp’er is. Het probleem is dat deze fundamentele zaken nog niet geregeld zijn en toch wordt er nu in detail op middelen gestuurd. Terwijl de visie ontbreekt, de echte discussie daarover moet nog altijd gevoerd worden. Je moet eerst een visie hebben en dan de uitvoering in goede banen leiden. Dat is de enige juiste volgorde.”

Haar redenering: als je de basis goed regelt, zorgt dat er keuzevrijheid is in hoe iemand wil werken en vrijheid in hoe je dat wilt organiseren – voor werkgevers en opdrachtgevers – dan pas kan je de nodige arbeidsmarkthervormingen inkleuren. Dan kun je vervolgens kiezen tussen wettelijk vastleggen of zelfregulering. “Hierbij is het logisch dat je fundamentele zaken in de wet vastlegt en kiest voor zelfregulering om dit in goede banen te leiden omdat dit veel flexibeler is en je kunt meebewegen met de markt. Met het Bovib-keurmerk hebben wij in elk geval een belangrijke stap hierin gezet.”

Wettelijk kader

Er ligt ook nog het Alternatief Sociaal Akkoord waarin werkgeversorganisatie ONL, de Vereniging Zelfstandigen Nederland en vakbond VZN eind mei met eigen voorstellen kwamen.

Dit akkoord is aanzienlijk zzp-vriendelijker en pleit onder meer voor het wettelijk vastleggen van een onderscheid tussen werknemer en zelfstandige; eigen wettelijke criteria voor een zzp’er zou een einde maken aan de eeuwigdurende discussie en opdrachtgevers en -nemers zekerheid bieden.

Het huidige, diffuse en dus discutabele onderscheid tussen werknemer en zelfstandig ondernemer speelt ook zzp-intermediairs parten. En dus is Schmidt Crans vóór het vastleggen van de positie van zelfstandig ondernemers in de wet. “Het helpt ons als er een duidelijk kader komt waaraan iemand moet voldoen om als zzp’er te werken.”

Het helpt ons als er een duidelijk kader komt waaraan iemand moet voldoen om als zzp’er te werken.

Alternatief voor minimumtarief

Een ander heikel punt is het ‘minimumtarief’ van € 35,- waar de SER voor pleit. Onder dit tarief zou er een ‘rechtsvermoeden van werknemerschap’ zijn waarop de handhaving tegen schijnzelfstandigheid zich zou moeten focussen. Frederieke Schmidt Crans ziet daar wel iets in. “Je geeft daarmee een grens aan, het is een kantelpunt voor de vraag ‘waar ligt de bewijslast?’ Dat is een gedachte die ik goed kan volgen en waar wij ons als Bovib wel in kunnen vinden. Je blijft dan ook weg uit de discussie over een echt minimumtarief.” Uiteraard is het ook gunstig voor het hogere segment waarin de Bovib-leden zich bevinden.

Overigens heeft de Bovib heeft ook nog wel een andere suggestie als alternatief. “Wij hebben het voorstel gedaan om het cao-loon maal 150% aan te houden om überhaupt als zelfstandige ingezet te kunnen worden. Dan kies je een middenweg die uitvoerbaar is. Voor uitzendkrachten moet je ook de inlenersbeloning volgen, dat kan ook voor zelfstandigen. Dan geef je een duidelijk toetsbare grens aan terwijl je jezelf niet op slot zet door één tarief. Er blijft dan ruimte voor ondernemerschap.”

Waarde SER-advies?

Welke waarde moeten we toedichten aan het ontwerp SER-advies? “Ik verwacht wel dat dit wordt meegenomen in de politieke debatten. Er zitten zeker ook bruikbare elementen in om over door te praten, zoals het idee van de basisvoorzieningen”, zegt Schmidt Crans. Zij vindt het ook hoog nodig dat hierin vooruitgang wordt geboekt. “Als je echt een stap wilt zetten en de keuzevrijheid wilt behouden, dan moet je afspraken met elkaar maken. Zowel de werkende, de opdrachtgever als de politiek die via wetgeving moet faciliteren. Maar dan moet je wel de vertegenwoordiging uit de markt erbij betrekken. Dat is bij het SER-advies nog onvoldoende gebeurd”, zo is het grootste kritiekpunt van de Bovib-voorzitter.

En waar in het SER-advies de zzp-voorstellen volgens haar ‘strikter’ zijn, biedt het akkoord met ONL juist nog teveel ruimte voor discussie. “Zij zullen vanuit het zzp-veld water bij de wijn moeten doen.” De markt is welwillend, denkt Schmidt Crans. “Zzp’ers zijn echt wel bereid om iets te organiseren zolang zij hun keuzevrijheid kunnen behouden. Maar laat die ideeën ook bij hen vandaan komen. En wil je de flexmarkt hervormen, laat dan ook brancheorganisaties als de Bovib aan tafel zitten. Ook wij als intermediairs zijn tegen uitbuiting en willen wij ons aan de wet- en regelgeving houden. Niet voor niets hebben wij een Bovib-keurmerk. Neem dit dan ook als basis voor verdere regulering daar waar het nodig is.”

Zzp’ers zijn echt wel bereid om iets te organiseren zolang zij hun keuzevrijheid kunnen behouden. Maar laat die ideeën ook bij hen vandaan komen.

Belangrijke rol Bovib

De Bovib-voorzitter verwacht dat er met de komst van een volgend kabinet schot komt in het zzp-dossier. “Wij hopen dat het volgende kabinet het advies van de SER ter harte neemt. En dat zij alle partijen betrekken bij de invulling hiervan, zowel de zelfstandigen als de intermediairs.” De Bovib kan hierbij een belangrijke, objectieve rol spelen, stelt Schmidt Crans. “Wij hebben belang bij duidelijkheid en willen voorkomen dat de markt op slot gaat. Maar wij hebben geen belang bij een specifieke contractvorm. Wij zijn de hele dag bezig met allerlei vormen van flex – weten wat wel en niet kan en hoe je dit moet borgen. Wij hebben een soort poortwachtersfunctie. Als intermediair brengen wij twee werelden bij elkaar. Door die kennis en ervaring kunnen wij heel goed inschatten of een wet in de praktijk ook echt uitvoerbaar is.”

Lees ook: ”Geef Bovib aan de voorkant een plaats aan tafel, dan zorgen wij dat implementatie van een wet soepeler verloopt”