Potentie en problemen van de platformeconomie

In de podcastserie ‘Werken aan Nederland’, georganiseerd door de Werkvereniging, spreek ik samen met Martijn Aslander met verschillende gasten over de arbeidsmarkt. Deze keer was internationaal platformexpert Martijn Arets onze gast.

Met Arets bespraken we de potentiële voor- en nadelen van de platformeconomie voor werkenden. Onze conclusie: politieke discussies over platformen gaan te veel over contractvorm en te weinig over waar het echt om draait: zekerheid en perspectief.

Wat is er eigenlijk nieuw in de kluseconomie? Welke taak is er voor de vakbonden van de toekomst? En hoe zorgen we dat het debat gevoerd wordt op basis van feiten in plaats van emoties? Je hoort het in de podcast, luister hem hier.

Fragmenten

Benieuwd naar een specifiek onderwerp? Scroll naar de volgende fragmenten:

2:15: Platformen kunnen potentieel een grote rol spelen in het verlagen van drempels op de arbeidsmarkt. Dit is nog maar het begin.

2.40: “Platforms are cutting out the middleman”, zegt Martijn Aslander. Martijn Arets benadrukt de opkomst van de nieuwe ‘middlemen’: de platformen en hun algoritmes. “Het ontbreekt aan discussie over zekerheid en perspectief van de werkenden.”

4:05: De discussie anno nu gaat over vakjes: is de platformwerker een medewerker in loondienst, een uitzendkracht of een freelancer? Waar de discussie over zou moeten gaan zijn waarden: zekerheid, continuïteit, de balans tussen individu en collectief. Die debatten worden nu over het hoofd gezien.

8:45: Zijn platformmedewerkers modern werkenden bij uitstek? Dat is lastig te zeggen, want er zijn veel verschillende typen platformwerkers. Is iemand afhankelijk van het platformwerk? Kan hij een eigen business opbouwen of blijft hij afhankelijk van het algoritme voor klussen?

11:50: De platformeconomie is geen hele nieuwe tak van sport. Taxibedrijven werken al jarenlang met freelancers en oppaswerk is vaak gewoon zwart betaald. Het gaat erom dat drempels lager worden. Er is een ‘planeet platformeconomie’.”

13:35: Het is jammer dat de focus in discussie alleen ligt op contractvorm, dat is een gemiste kans. Veel belangrijkere discussies voor de toekomst gaan bijvoorbeeld over de impact van automatische besluitvorming, waarbij het algoritme jouw manager is.

16:00: Arets mist ook de echte discussie over de toekomst van de arbeidsmarkt. “Iedereen snapt dat de tijd van pleisters plakken voorbij is. Herontwerp is nodig. Maar die volgende stap zetten, dat is moeilijk.”

17:30: Arets vertelt over de strategie van grote platformbedrijven uit Silicon Valley, zoals Uber. “Platformen weten dat er op een gegeven moment regelgeving komt. Je moet dus snel groeien en zorgen dat je zo min mogelijk last heb van regels.”

21:10:Waarom zorgen we niet dat iedere werkende een koffertje heeft met een batterij aan zekerheden, gekoppeld aan het individu? Als je een werkende centraal zet, maakt dienstverband niet meer uit.

36:20: Arets: “Het concept vakbond vind ik onwijs belangrijk. Maar de uitvoering, die kan beter. Zorg dat het weer draait om hetgeen waar het ooit mee begon: tegenmacht en verheffing van de werkenden. Je moet echt waarde toevoegen voor mensen.”

50:50: Waarom is er nog geen collectieve overeenkomst van opdracht voor de kluseconomie? Arets: “De eerste jaren werkten platformen nog niet samen, dat gebeurt nu wel vaker. En platformen zijn heel divers, met heel andere modellen en doelgroepen. Ze zouden meer moeten samenwerken rond dingen die ze wel met elkaar delen, zoals transparantie in automatische besluitvorming.”

58:30: Elk land heeft eigen uitdagingen rondom de platformeconomie. Een ratingsysteem zoals dat van Uber is in sommige minder geïnstitutionaliseerde landen een uitkomst. Als je daar vroeger een taxi bestelde had je geen idee welke gek er achter het stuur zat. Het is de taak van overheden om de positieve kanten te versterken en negatieve zaken de kop in te drukken.

64:20: De overheid zou zich meer moeten bezighouden met data. Vooral lokale bedrijven zijn meestal welwillend om data te delen. Er is een gebrek aan feiten en kennis in het debat, en een overvloed aan emoties en individuele belangen.

69:30: Welke advies heb je voor het kabinet? Arets: “Kijk naar de arbeidsmarkt in de breedste zin van het woord. Wees sterk en hoor de polder aan, maar maak eigen keuzes. En schiet op. We kunnen hier nog 30 jaar over praten, maar die luxe hebben we niet.”

Podcasts “Werken aan Nederland”

Bekijk voor meer highlights uit de podcasts in de serie “Werken aan Nederland? deze overzichtspagina