Gebrek aan stimuleringsbeleid voor inclusief ondernemerschap: vrouwen, jongeren en 50-plussers nog steeds achtergesteld

In heel Europa is het voor vrouwen, jongeren en vijftigplussers veel moeilijker om een bedrijf te beginnen. Als zij net zoveel kansen hadden om te ondernemen als 30- tot 49-jarige mannen, zouden er 9 miljoen extra ondernemers zijn in de Europese Unie (EU), blijkt uit het rapport The Missing Entrepreneurs 2021 van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO).

Meer diversiteit en keuzevrijheid in Nederland

In Nederland is de diversiteit onder startende ondernemers groter dan in de rest van de EU. De afgelopen vier jaar begonnen meer vrouwen (10% versus 5%), jongeren tussen de 18-30 jaar (17% versus 7%) en vijftigplussers (8% versus 4%) als ondernemer.

Bovendien is ondernemen in Nederland vaker een vrije keuze, in plaats van een noodzaak.

In Nederland is het percentage zelfstandigen zonder personeel relatief hoog. Vooral Nederlandse vrouwen zijn vaak zzp’er. De stijging van het percentage zelfstandigen komt voornamelijk door de stijging van het aantal zzp’ers die eigen arbeid verkopen, schrijft OESO.

In het rapport ‘De zzp’er bestaat wél’ leggen we precies uit hoe het zit met die stijging en de verhouding tussen de verschillende groepen zelfstandigen.

Volgens de internationale denktank is in Nederland relatief veel ondersteuning voor specifieke doelgroepen, zoals vrouwen, jongeren en immigranten. Toch zijn ook in Nederland vrouwelijke en oudere ondernemers ondervertegenwoordigd.

OESO wijt dat onder andere aan beleid. Zo blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat het Nederlandse vrouwelijke ondernemers minder vaak lukt financiering te krijgen dan mannelijke ondernemers: 37 versus 52 procent.

Minder toegang tot financiering

In heel Europa hebben jongeren, vrouwen en ouderen minder toegang tot financiering. Ook ontbreekt het hen vaker aan de juiste netwerken en kennis om een bedrijf te beginnen. De economie loopt hierdoor innovatie, ideeën en banen mis, schrijft OESO.

“Gebrek aan diversiteit in ondernemerschap is een gemiste kans om werkgelegenheid en groei te creëren in crisistijd”, zegt Yoshiki Takeuchi, vice-secretaris-generaal van de OESO. “Meer financiering, scholing en ondersteuning voor diverse soorten ondernemers is essentieel om gelijke kansen te creëren voor iedereen met de ambitie een eigen bedrijf te beginnen.”

Bang om te falen

Zo’n 75% van de ‘gemiste ondernemers’ zijn vrouwen, 50% is ouder dan 50 jaar, 12,5% is jonger dan 30 jaar. Terwijl bijna de helft van de universitaire studenten voor zichzelf wil beginnen, deed slechts 5% van alle jongeren (18-30 jaar) dat afgelopen jaren in de praktijk.

Ook vrouwen kunnen hulp gebruiken, schrijft de denktank. Tussen 2016 en 2020 was slechts 5% van de Europese vrouwen bezig met het opzetten van een bedrijf, tegenover 8% van de mannen. Vrouwen (47%) zijn vaker bang om te falen als ondernemer dan mannen (40%). Slechts 38% van de vrouwen denkt dat zij genoeg kennis en vaardigheden heeft om te ondernemen. Mannen zijn daar veel zelfverzekerder over: 50% denkt genoeg in huis te hebben om een bedrijf te runnen.

Aanbevelingen voor meer diversiteit in ondernemerschap

OESO komt met drie aanbevelingen voor lokale overheden:

• Zorg dat iedereen toegang heeft tot (micro)financiering, ongeacht leeftijd, afkomst en geslacht.
• Verklein het verschil in kennis en vaardigheden met coaching en trainingen. Help bijvoorbeeld vrouwelijk ondernemers hun zelfvertrouwen te vergroten.
• Zoek oplossingen om vooroordelen uit te bannen. Voor vrouwen, immigranten, jongeren, senioren en werklozen blijken onbewuste vooroordelen bij bijvoorbeeld toekenning van steun namelijk nog steeds een groot obstakel om te beginnen als zelfstandige.

Meer weten over de diversiteit van zzp’ers in Nederland? Lees het rapport: ‘De zzp’er bestaat wél’.