Geduld is op. FNV overweegt rechtszaak tegen Staat over uitblijven handhaving schijnzelfstandigheid.

‘Al zes jaar laat de overheid bedrijven hun gang gaan met het inhuren van schijnzelfstandigen, terwijl sprake is van werkgeverschap. Dat is ook keer op keer bekrachtigd in rechtszaken die wij hebben aangespannen tegen die bedrijven. Wij willen deze makkelijke ontsnappingsroute nu eindelijk gedicht hebben.’  Dat zegt Zakaria Boufangacha, vicevoorzitter FNV, in een toelichting op de brief (zie hier) die de vakbond naar betrokken bewindspersonen Van Gennip en Van Rij heeft gestuurd.

In de brief dreigt de vakbond een procedure tegen de Staat te beginnen.

Wet DBA

De Wet DBA werd in 2016 door toenmalig staatssecretaris Wiebes de facto in de ijskast gezet, nog voordat deze daadwerkelijk van kracht werd. In afwachting van een alternatief werd de handhaving opgeschort. Met uitzondering van ‘kwaadwillende’ bedrijven.

Het is het vorige kabinet niet gelukt om met een vervanging voor de Wet DBA te komen. De handhaving is wel mondjes maat opgevoerd, maar het gaat de FNV veel te langzaam.

Vanaf 2019 heeft FNV er herhaaldelijk bij de overheid op aangedrongen de wet DBA te handhaven. Dat deed de vakbond na gerechtelijke uitspraken waarin werd bepaald dat de bezorgers van maaltijdbezorger Deliveroo geen zelfstandigen waren, maar recht hadden op een arbeidsovereenkomst en de cao op hen moest worden toegepast.

Rechtszaken

De vakbond wijst er op dat ze ook in hoger beroep een rechtszaak tegen Deliveroo gewonnen hebben (zie hier) net als procedures tegen zoals Uber en Helpling. Daarnaast heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie in een rapport over Temper vastgesteld dat er sprake is van arbeidsovereenkomsten, omdat Temper feitelijk een uitzendbureau is (zie hier).

Boufangacha: ‘Bij de Deliveroo-uitspraak van drie jaar geleden had de overheid al kunnen en moeten ingrijpen, omdat de uitspraak van de rechter duidelijk maakte dat de maaltijdbezorgers geen zelfstandigen zijn. Maar omdat de overheid dat toen niet deed, konden platformbedrijven doorgaan met het afschuiven van hun werkgeversverantwoordelijkheid op maaltijdbezorgers, schoonmakers, taxichauffeurs en horecapersoneel. Het werkt totaal ondermijnend voor de arbeidsmarkt én de rechtstaat als rechterlijke uitspraken niet worden opgevolgd. Arbeidsrelaties zijn aan regels gebonden, anders wordt het een wildwest.

Procedure tegen de Staat

De FNV overweegt nu een rechtszaak tegen de Staat vanwege het, inmiddels heel urgente, belang van een snelle oplossing. In de brief schrijft de vakbond vóór 17 februari een adequate reactie van de minister en staatssecretaris te verwachten.

Dat is – niet toevallig – precies een dag eerder dan dat de minister aan de Kamercommissie Sociale Zaken komt uitleggen wat haar plannen voor de komende vier jaar zijn.

‘Als die er niet komt, overwegen we een procedure tegen de Staat wegens het stelselmatig tekortschieten van de handhaving en het wanbeleid wat de overheid tot nu toe rond de schijnzelfstandigen heeft laten zien’, aldus Boufangacha.

Kabinet aan zet

In het regeerakkoord belooft het kabinet om zowel meer ‘duidelijkheid’ te geven over de status van zzp’er én om de ‘betere’ handhaving. Hoe die duidelijk vorm te geven en wat nu precies betere handhaving is, dat zullen Van Gennip en Van Rij nog helder moeten maken. Voor de VVD staat vast wat de volgorde moet zijn: eerst meer ‘duidelijkheid’, dan pas meer handhaving. Helderheid voor zelfstandigen, dat heeft voor Judith Tielen, Kamerlid voor de VVD, prioriteit. “Daar hamer ik al twee jaar op en die helderheid moet er ook als eerste komen. Zonder die helderheid kan je niets anders doen, ook de handhaving niet opstarten. Daar blijf ik van uitgaan.” zo zei VVD kamerlid Judith Tielen eerder tegen ZiPconomy.