Vlaams Werkgelegenheidsakkoord: 40 oplossingen voor krapte en mismatch op de arbeidsmarkt

“Het brandt op de Vlaamse arbeidsmarkt”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van werkgeversorganisatie Voka in een artikel op VRT.be. Ondernemers voelen elke dag hoe moeilijk het is om de juiste mensen te vinden en het bedrijf intussen draaiende te houden. Om de krapte en de mismatch op de arbeidsmarkt aan te pakken, slaan we de handen in elkaar met de werknemersorganisaties.”

Oningevulde vacatures, een lange lijst knelpuntberoepen, een groeiend aantal medewerkers die uitvallen door ziekte of burn-out, een grote reserve aan mensen die nog niet actief zijn op de arbeidsmarkt, beperkte deelname aan levenslang leren … de uitdagingen op de Vlaamse arbeidsmarkt anno 2022 zijn enorm, zo stelt ook de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) in een persbericht.

Inclusieve arbeidsmarkt en duurzame tewerkstelling

Daarom hebben de Vlaamse werkgeversorganisaties Voka, UNIZO, Boerenbond, Verso en werknemersorganisaties ACV, Vlaams ABVV en ACLVB op 24 maart een Vlaams werkgelegenheidsakkoord gesloten. In het akkoord ‘Iedereen nodig, iedereen mee’ doen ze een veertigtal voorstellen om deze problemen op de Vlaamse arbeidsmarkt aan te pakken.

Het doel van het akkoord is volgens de SERV een inclusieve arbeidsmarkt en duurzame tewerkstelling voor zoveel mogelijk mensen. Er starten nu gesprekken met de Vlaamse Regering om op korte termijn tot een gezamenlijk akkoord te komen en de maatregelen concreet uit te voeren.

Vier pijlers Werkgelegenheidsakkoord

Het akkoord heeft vier pijlers:

1. Resultaatgericht activeringsbeleid
2. Doorgedreven opleidingsbeleid
3. Versterkt inzetten op werkbaar werk
4. Kansen benutten van interregionale mobiliteit en economische migratie

Werkzoekenden activeren

De Vlaamse sociale partners willen een betere aansluiting bij de behoeften en competenties van werkzoekenden en de beschikbare vacatures bij de werkgevers. Een grote rol is daarbij weggelegd voor de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) als ‘arbeidsmarktregisseur’.

De VDAB moet werkzoekenden meer op de huid zitten, als het aan de sociale partners ligt. De partners willen onder andere dat VDAB al in de eerste week na inschrijving inschat of nieuwe werkzoekenden zelfredzaam zijn in hun zoektocht naar werk. Zoniet, dan moet een bemiddelaar hen binnen twee weken een passend aanbod doen van vacatures, opleiding of begeleiding.

Verder vragen de sociale partners dat VDAB alle werkzoekenden opnieuw screent, zodat ook zij een passend aanbod krijgen. Ze roepen ook op tot “een stipte en correcte controle en sanctionering”. De partners willen daarnaast dat de VDAB de vacatures op de Vlaamse arbeidsmarkt grondiger checkt op te hoge vereisten.

Intreders en herintreders activeren

De sociale partners willen daarnaast iedereen actief benaderen en stimuleren die minstens twee jaar niet gewerkt heeft. Deze mensen kunnen bijvoorbeeld een premie krijgen als ze een opleiding volgen die leidt naar een knelpuntenberoep. Op de werkvloer kunnen ze daarnaast jobcoaching/kwalitatieve begeleiding krijgen, zodat ze niet snel weer uitvallen. Daarnaast krijgen ook werkgevers dankzij belastingvoordeel een zetje om herintreders aan te werven.

Opleiding sterker aanmoedigen

Wat het opleidingsbeleid betreft, willen de sociale partners de lopende maatregelen versterken. Ze vragen wel extra aandacht voor knelpuntopleidingen en extra opleidingen om Nederlands te leren en digitale kennis bij te brengen.

Inzetten op werkbaar werk

Het akkoord noemt tot slot ‘werkbaar werk’ als een sleutel voor duurzame inzetbaarheid en voor het aantrekken en aan de slag houden van nieuw talent. De opstellers denken daarbij aan het wegwerken van drempels voor gezinnen en voor oudere werknemers. Ook zou er een transitiepremie moeten komen voor mensen die hun huidige baan niet langer kunnen uitoefenen door ziekte of de zwaarte van het werk. Die premie moedigt werkenden aan om naar een andere, passende baan te zoeken en compenseert daarbij gedeeltelijk inkomensverlies.

Over de grenzen kijken

De Vlaamse arbeidsmarkt is geen eiland, zeggen de sociale partners. Daarom willen ze over de grenzen kijken. Ze zien interregionale mobiliteit en economische migratie als opties om de arbeidsmarktkrapte aan te pakken. Interregionale samenwerking is hierbij belangrijk. De sociale partners pleiten voor een ‘warm welkom’, gericht op Belgisch talent uit Brussel en Wallonië en economische migranten en erkende vluchtelingen. Ze willen bijvoorbeeld dat iedereen die legaal in Vlaanderen verblijft, vanaf dag een aan de slag kan gaan.

Lees de volledige tekst van het Werkgelegenheidsakkoord ‘Iedereen nodig, iedereen mee’