20 jaar groei in banen: stabiele groei onder zelfstandigen, flinke schommeling bij werknemers.

Het aantal ‘banen’ voor zelfstandigen groeit heel stabiel, zo laat een analyse van het CBS zien. Veel stabieler dan de ontwikkeling van banen voor werknemers.

De afgelopen 20 jaar zijn er 2 miljoen banen bijgekomen, zo meldt het CBS in haar publicatie De arbeidsmarkt in cijfers 2021. In 2021 waren er 11,1 miljoen banen (seizoensgecorrigeerd), verdeeld over werknemers en zelfstandigen. In dat jaar nam het aantal banen van werknemers toe met 168 duizend tot 8,6 miljoen (+2 procent). Bij de zelfstandigen liep het aantal banen verder op met 35 duizend tot 2,4 miljoen (+1,5 procent).

Het CBS registreert niet alleen het aantal zelfstandigen, maar ook hoeveel ‘banen’ ze hebben. Een zelfstandig boekhouder die bijvoorbeeld als interimmer bij een bedrijf werkt en daarnaast ook particulieren ondersteunt met hun belastingen, heeft voor het CBS twee banen.

De zakelijke dienstverlening (exclusief uitzendkrachten) is de bedrijfstak met het grootste aantal banen van zelfstandigen. Een op de drie zelfstandigenbanen wordt ingedeeld in deze bedrijfstak. Afgezet tegen het totaal aantal banen in een bedrijfstak, heeft de bedrijfstak landbouw en visserij de meeste zelfstandigenbanen, namelijk de helft.

Stijging aantal zelfstandigen banen heel stabiel

Met de stijging van het aantal zelfstandigen neemt ook het aantal banen van zelfstandigen toe. “Rond de eeuwwisseling gingen nog veel banen van zelfstandigen verloren. Na een dieptepunt van 1,6 miljoen in 2003 nam het aantal zelfstandigenbanen vanaf 2004 jaarlijks toe” zo legt het CBS uit. Het gemiddeld aantal zelfstandigenbanen is in 2021 750 duizend hoger dan in 2003 (+47 procent). Daarmee is het aandeel zelfstandigenbanen opgelopen van 17,6 procent van alle banen in 2003 naar 21,5 procent in 2021. De totale beroepsbevolking nam sinds 2003 met 1,35 miljoen mensen toe.

In absolute zin nam het aantal banen van werknemers in die periode natuurlijk harder toe. Wat uit de CBS tabel boven dit artikel opvalt is dat de groei van het aantal banen voor zelfstandigen opvallend stabiel is. Een stuk stabieler in ieder geval dan de ontwikkeling van het aantal werknemersbanen.

Omdat het aantal banen voor werknemers veel groter is, is het wellicht beter om naar het groeipercentage te kijken. Dat staat in de onderstaande tabel. Het beeld blijft hetzelfde.

De jaren van de kredietcrisis (2009-2013) laten een forse daling van het aantal werknemersbanen zien, maar niet bij de zelfstandigen. De jaren van hoog conjunctuur die daar op volgden laten dan weer een forse stijging in het aantal werknemersbanen zien, terwijl de groei van het aantal zelfstandigen nauwelijks fluctuatie laat zien.

En toch blijft het CBS zelfstandigen scharen onder de categorie flex.