Bovib roept op tot zorgvuldig besluit vervanging Wet DBA: ‘De oplossing is een combinatie van 3 varianten’

Een combinatie van drie varianten: de Belgische Arbeidsrelatiewet, een rechtsvermoeden van werknemerschap onder een bepaald uurtarief plus specifieke criteria voor bepaalde sectoren. Dat is volgens de Nederlandse branchevereniging voor intermediairs en brokers (Bovib) de beste manier om de Wet DBA te vervangen. 

Behoefte aan bescherming, ruimte en duidelijkheid

Bovib-voorzitter Frederieke Schmidt Crans hoopt dat het kabinet zijn voordeel doet met het paper van ZiPconomy over de diverse oplossingsrichtingen. “Er bestaan mooie voorbeelden van wat werkt en wat niet”, zegt ze. “Daar kan het kabinet zijn voordeel mee doen. Maar voordat de minister actie onderneemt, zal ze een visie moeten bepalen. Overhaaste beslissingen leiden namelijk tot ongewenste gevolgen.”

De politiek worstelt al zeven jaar met de vervanging van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (Wet DBA). Het kernprobleem is ‘de kwalificatievraag’: wanneer is iemand die tegen betaling arbeid verricht een werknemer? Ondernemers hebben duidelijke regels nodig om te bepalen wanneer een opdrachtgever een zelfstandige kan inhuren. Daarmee kan het kabinet twee doelen halen: echte ondernemers meer ruimte geven en het aantal schijnzelfstandigen terugdringen.

Belgische Arbeidswet en SER-advies

Afgelopen jaren zijn talloze suggesties gedaan door belangenorganisaties, juristen en commissies. Die suggesties staan uitgelegd in het paper van ZiPconomy. In het paper staan ook voorbeelden uit het buitenland, zoals de Belgische Arbeidsrelatiewet. In het position paper voor Tweede Kamerleden noemde Bovib eerder al dit Belgische voorbeeld als serieuze optie voor Nederland.

Een combinatie van verschillende oplossingen werkt volgens Bovib waarschijnlijk het best. Schmidt Crans: “Vul het Belgisch model aan met het idee van de SER. De Sociaal Economische Raad stelt voor om onder een bepaald tarief een rechtsvermoeden van werknemerschap toe te passen. Op die manier bescherm je de meest kwetsbare groep.”

Specifieke criteria per sector

Ze vindt het ook een goed idee om extra controles en criteria op te leggen bij zzp’ers die in sectoren werken waar een groot risico is op schijnzelfstandigheid. “Zelfstandig ondernemers zijn een diverse groep werkenden, je zult dus nooit een regel kunnen bedenken waar iedereen tevreden over is”, zegt Schmidt Crans. “Met aanvullende criteria kun je wel meer recht doen aan de verscheidenheid.”

Hoe duidelijker de criteria, hoe beter. “Zo wordt ook handhaving makkelijker”, zegt Schmidt Crans. Ze verwijst naar een recent rapport van de Algemene Rekenkamer, waarin de onderzoekers vaststellen dat de huidige regels te ingewikkeld zijn voor zowel ondernemers als belastinginspecteurs. “Als duidelijk is aan welke criteria een opdrachtgever-opdrachtnemerrelatie moet voldoen, kunnen ondernemers daarop inspelen. Zo kunnen wij de toetsingscriteria in ons Bovib-keurmerk verwerken. Op die manier werken intermediairs als verlengstuk van de Belastingdienst.”

Formuleer eerst een visie

De combinatie van modellen biedt bescherming, zekerheid en past bij een modern arbeidsmarktbeleid. Schmidt Crans: “Nieuwe wet- en regelgeving moet gaan over de toekomst. Daarom roepen wij de minister op om verder te kijken dan de dag van vandaag. Formuleer eerst een visie om daarna tot een toekomstbestendige oplossing te komen.”

Plotseling te strenge regels invoeren is onverstandig. “Op de huidige krappe arbeidsmarkt zijn alle werkenden nodig, zzp’ers en werknemers”, benadrukt de Bovib-voorzitter. “Als je mensen te veel beperkt in hun keuzevrijheid, bestaat de kans dat zij uit bepaalde krappe beroepsgroepen stappen of de arbeidsmarkt zelfs helemaal verlaten. Kortom: geef werkenden duidelijkheid en tegelijkertijd voldoende ruimte.”

Wordt vervolgd…

Tot slot adviseert Bovib het kabinet in elk geval geen overhaaste beslissingen te nemen, zoals streng handhaven zonder nieuwe regels. “Concessies doen is op dit moment echt onverstandig”, benadrukt de Bovib-voorzitter. “Voer je bijvoorbeeld toch de webmodule in, terwijl die gebaseerd is op oude regels en vaak geen uitsluitsel geeft? Dan leidt dat tot desastreuze gevolgen voor de markt.”

Deze maand komt minister Van Gennip met een hoofdlijnenbrief over de arbeidsmarkt. Regels voor zzp’ers zijn onderdeel van de brief en het debat. Denk aan de kwalificatie van de arbeidsrelatie (is iemand zzp’er of werknemer?) en de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Die brief komt in elk geval voor 30 juni, want dan is er een speciaal Commissiedebat over het zzp-dossier.