Geen FOR-2.0 maar BSM!

Als alternatief voor de fiscale oudedagsreserve denkt het kabinet aan het (breder) mogelijk maken van pensioenopbouw in de tweede pijler voor zelfstandigen: het werkgeverspensioen. Een FOR 2.0, dus. Roos Wouters vraagt zich af waarom. Het Burger Service Model is een veel betere optie, zo legt ze uit.

Een nieuw konijn uit de hoed van de lobby die het Modern Werkenden moeilijk maakt: de afschaffing van de fiscale oudedagsreserve (FOR). In de Voorjaarsnota van 20 mei 2022, kondigt het kabinet aan de FOR al per 1 januari 2023 af te willen schaffen. De regering moet echter nog onderzoeken en besluiten hoe zij de pensioenopbouw onder zelfstandigen dan gaat stimuleren. Eén van de oplossingsrichtingen die wordt verkend is het – via experimenten – (breder) mogelijk maken van pensioenopbouw in de tweede pijler voor zelfstandigen: het werkgeverspensioen. Een FOR 2.0.

De regering wil met dit experiment de Modern Werkenden een op het werkgeverspensioen lijkende oplossing bieden. Wij vragen ons af waarom. Het dwingt opdrachtgevers in een niet door hen gewenste rol en maakt de beoordeling van schijnzelfstandigheid bovendien moeilijker. Bovenal ontneemt het de burger/ ondernemer een deel van de gekozen vrijheid.

Een beter alternatief voor FOR 2.0: het Burger Service Model (BSM)

Het Burger Service Model (BSM) is de meest logische en praktische weg naar ‘het Rome’ van een toekomstbestendig sociaal stelsel. De Werkvereniging ontwikkelde het BSM op basis van eenvoud, eerlijkheid en wederkerige solidariteit die zich richt op de onafwendbare opmars van steeds grotere aantallen Modern Werkenden.

Het BSM werkt zo: elke Nederlander heeft een burgerservicenummer, het BSN. Aan de hand hiervan is te zien hoeveel inkomsten je hebt gehad in een jaar. Dit BSN kan daarom gebruikt worden om afdrachten of reserveringen te doen waarmee we de individuele sociale zekerheid borgen. Via de betaalde belastingen draagt iedereen individueel bij aan collectieve voorzieningen zoals nu ook aan de AOW. Maar zo kan ook bijgedragen worden aan een inkomensvangnet bij ziekte, arbeidsongeschiktheid, pensioen, een studiefonds en een inkomensvoorziening zorgverlof. Door gebruik te maken van het BSM hoeft het individuele sociale vangnet niet exclusief georganiseerd te worden via inhoudingen door een werkgever (loonbelasting) en administratie door het UWV. Makkelijker kunnen we het de Modern Werkenden en de overheid niet maken.

BSM is logischer en beter uitvoerbaar

Doordat werkenden steeds beweeglijker op de arbeidsmarkt zijn en voortdurend switchen van afdrager, is de administratieve rompslomp alleen maar toegenomen: loonbelastingverklaringen, mijnpensioen.nl enz. Daarom vinden wij het veel logischer om afdrachten voor een individueel vangnet niet langer te laten lopen via het collectief dat aan de werkgevers/opdrachtgevers/bemiddelaars is gekoppeld. Deze vorm van solidariteit is dan financieel niet langer haalbaar. Spreken we met elkaar af wat de minimale afdracht is voor een basisvangnet, dan kunnen werkgevers/opdrachtgevers/bemiddelaars dit verrekenen in het uurloon van de Werkenden en wordt ons stelsel weer echt solidair.

Met het BSM zijn we ook af van het gedoe dat de nieuwe onuitvoerbare zzp-wetgeving (zoals de Wet DBA) met zich mee brengt. En van de hoofdbrekens over de (volgens Europese wetgeving niet legitieme) verplichte commerciële verzekeringen voor arbeidsongeschiktheid voor zzp’ers.

Helaas reageert onze overheid tot dusver reactionair en behoudend op ons voorstel. De Werkvereniging heeft al heel wat ballen in die richting opgegooid en terug zien stuiteren, waardoor de solidariteit alleen maar verder afneemt. Voor het behouden van sociale zekerheid is juist nu vernieuwing nodig; bevrijd de mensen die hun vaste contract als een gouden kooi ervaren en biedt de flex-, hybride en platformwerkers evenals de zelfstandig ondernemers toegang tot sociale zekerheid. Een beter moment om in de praktijk met het BSM te experimenteren is niet denkbaar. Er is werk genoeg.

BSM onhaalbaar en onrealistisch? Het gebeurt al in de praktijk.

Voor freelancers en platformwerkers heeft Acture ons BSM al in de praktijk gebracht. De freelancers bepalen zelf een bedrag per maand dat ze afdragen in hun BSM-wallet. En een aantal platformen stort een percentage van het loon van de platformwerkers via dezelfde infrastructuur in hun individuele BSM-wallet. Zo wordt de opbouw van je zekerheden zoals de opbouw van je pensioen aan de werkende gekoppeld, zonder dat je de solidariteit ondermijnt. Hoe vaak je ook van werk of opdrachtgever wisselt, de zekerheid beweegt met jou mee!

Het kan al, dus waarom zou je moeten kiezen tussen flexibiliteit of zekerheid als het ook beiden kan!